Boieral

Boieral
Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Kokapena
Herrialdea	Nafarroa Garaia
Eskualdea	Zangozerria
Udalerria	Zangoza
Administrazioa
Mota	herri hustu
Izen ofiziala	El Boyeral
Posta kodea	31400
Herritarra	boieraldar
Geografia
Koordenatuak	42°33′07″N 1°12′17″W / 42.5519823°N 1.204765°W / 42.5519823; -1.204765
Garaiera	452 metro
Distantzia	53,4 km (Iruñetik)
Datu gehigarriak
Sorrera	1959. urtean

Boieral^[1][a] Zangozaldeko Zangoza udalerriko herri hustu bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Zangozerria eskualdean.

Herria Espainiako Kolonizazio Institutuak XX. mendearen erdialdean eraikitako bat izan zen, Nafarroan beste 4 herrirekin batera. Hala ere, honek ez zuen inoiz biztanlerik jaso.

Bertako biztanleak boieraldarrak ziren.

Boieral toponimoa beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

• gaztelaniaz: El Boyeral ("el boierál" ahoskatua)
• nafar erromantzez edo aragoieraz: O Boiaral ("o boiarál" ahoskatua)

Gainera, toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:^[2]

• Boieral (1603)
• Boyaral (1603)
• Boieral (1761)
• Boyeral (1890)
• Boyeral (1897)
• El Boyeral (1998)
• El Boyeral (2019)

Enklabe hau, jatorrian, Olibako monasterioaren menpeko finka bat zen, jatorrizko izena Boieral zuena. Herri berriaren sorrerarekin, izena gaztelaniara egokitu zen, jatorrizkoa nafar erromantzez baitzegoen, eta El Boyeral izena hartu zuen.

Boieral inor bizi ez den herria da, eta, hala ere, ezin da herri hustutzat hartu. Esako urtegiaren eraikuntzari esker, XX. mendearen erdialdean ureztatzea Nafarroako zenbait eremutara eraman ahal izan zen, non ordura arte lurrak pobreak ziren, nekazaritza ustiatzeko aukerarik gabe, batez ere Erriberara. Horrela, XX. mendearen bigarren erdiko lehen urte horietan, Nafarroan "kolonizazio" izeneko bost herri eraiki ziren: Gabarderal, Figarol, Arrada, San Isidro del Pinar eta Boieral.

Boieralen kasuan etxeak eraiki ziren, sei familiarentzat, baina ez ziren bizi izan. Gaur egun, etxe horiek abandonatuta eta erabat suntsituta daude. Teilak eraman zituzten lehenik, eta haien atzetik espoliazio etengabea etorri zen. Zangozan ohikoak ziren lur horiek, hasiera batean Gabarderalgo bizilagunek eraman zituztenak, laurogeita hamarreko hamarkadan itzuli ziren Zangozako Udalara. Beraz, eraiki zen herri baten historiaren aurrean gaude, baina inoiz ez zuen bizitzarik izan.^[3]

1. ↑ /boʝeɾál/ ahoskatua (laguntza)
   Azentua: zorrotza hirugarren silaban

• Zangoza
• Zangozerria

• Datuak: Q12256630