Frigyes Karinthy
Frigyes Karinthy | |
---|---|
Irudi gehiago | |
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Karinthy Frigyes Ernő |
Jaiotza | Budapest, 1887ko ekainaren 25a |
Herrialdea | Hungaria |
Heriotza | Siófok (en) , 1938ko abuztuaren 29a (51 urte) |
Hobiratze lekua | Fiumei kaleko hilerria |
Heriotza modua | berezko heriotza: istripu zerebrobaskularra |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Etel Judik (en) (1914ko irailaren 17a - 1918ko urriaren 17a) Aranka Böhm (en) (1920ko abuztuaren 14a - 1938ko abuztuaren 29a) |
Seme-alabak | ikusi
|
Anai-arrebak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | esperantoa hungariera |
Jarduerak | |
Jarduerak | itzultzailea, poeta, antzerkigilea, esperantista, kazetaria, zientzia-fikzio idazlea eta idazlea |
Enplegatzailea(k) | Nyugat (en) Pesti Napló (en) |
Lan nabarmenak | ikusi
|
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | Luteranismoa |
Frigyes Karinthy (Budapest, 1887ko ekainaren 25a - Siófok, 1938ko abuztuaren 29a) hungariar idazle, kazetari eta itzultzailea izan zen.
Burgesiako familia batean jaio zen, judu jatorrikoa eta luteranismora bihurtua. Kazetari gisa hasi zuen bere ibilbidea, eta 1912an lortu zuen ospea, beste autore batzuen estiloko parodia literarioekin.
Ipuinak eta H. G. Wells eta A. A. Milneren itzulpenak ere argitaratu zituen. Lehen Mundu Gerratik aurrera, bere literatura konprometituagoa bihurtu zen. Gulliver protagonista zuten bi eleberri argitaratu zituen 1916 eta 1921ean. Bere lan gehienak gizonen eta emakumeen arteko harremanen zailtasunari buruzkoak dira.
Sei bereizketa-mailak kontzeptu proposatu zituen. Teoria horretan oinarritzen ziren gizarte-sareak. Teoria horren arabera, munduko pertsona guztiak beste edozein pertsona konektatuta gaude gehienez sei pertsonako kate baten bidez (hau da, kateko bitartekari gisa sei pertsonarekin, gehienez ere).
Lanak
- Utazás a Merkurba, eleberria, 1898–1900
- Nászutazás a Föld középpontján keresztül, eleberria, 1902
- Így írtok ti, parodiak, 1912
- Esik a hó, ipuinak, 1912
- Ballada a néma férfiakról, ipuinak, 1912
- Együgyű lexikon, 1912
- Görbe tükör, 1912
- Találkozás egy fiatalemberrel, ipuinak, 1913
- Grimasz, ipuinak, 1914
- Két hajó, ipuinak
- Legenda az ezerarcú lélekről, ipuinak
- Beszéljünk másról, zirriborroak
- Ó, nyájas olvasó, zirtiborroak
- Aki utoljára nevet, zorriborroak
- Így láttátok ti, parodiak
- Tanár úr kérem, 1916
- Holnap reggel, antzezlana
- Utazás Faremidóba, eleberria, 1916
- Krisztus vagy Barabbás, ipuinak, 1918
- Bűvös szék, Drama, 1918
- Ne bántsuk egymást, Humoresken, 1921
- Hököm-színház, Szenen, 1921
- Jelbeszéd, ipuinak, 1921
- Gyilkosok, ipuinak, 1921
- Capillária, eleberria, 1921
- Kötéltánc, eleberria
- Nevető dekameron, saiakerak
- Ki kérdezett?, saiakerak
- Minden máskép van, zirriborroak
- Nem mondhatom el senkinek, poesia
- Hasműtét, ipuinak
- 100 új humoreszk
- Még mindig így írtok ti, literarische Karikaturen
- Barabás, ipuinak
- Nevető betegek
- Mennyei riport, eleberria, 1937
- Utazás a koponyám körül, 1937
- Üzenet a palackban, Gedichte, 1938
Kanpo estekak
- Datuak: Q366325
- Multimedia: Frigyes Karinthy / Q366325