Coelurosauravus

Coelurosauravus Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Laat-Perm
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Onderklasse: Diapsida Orde: Avicephala Familie: Weigeltisauridae
Geslacht
Coelurosauravus Piveteau, 1926
Typesoort
Coelurosauravus elivensis
† C. elivensis Piveteau, 1926 † C. jaekeli Weigelt, 1930
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Coelurosauravus op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Coelurosauravus^[1][2] is een geslacht van uitgestorven reptielen die leefden tijdens het Laat-Perm.

Net als Kuehneosaurus, Icarosaurus, Sharovipteryx, de enige recent bekende Mecistotrachelos en de recente vliegers, zoals het vliegend draakje (Draco volans) uit Zuidoost-Azië, had Coelurosauravus een vlieghuid (spanwijdte dertig centimeter) waarmee hij kon glijden. In tegenstelling tot alle andere zwevende reptielen, werd de vlieghuid bij Coelurosauravus niet overspannen door botten die al aanwezig waren bij zijn niet-zwevende voorouders (ledematen of verlengde ribben). In plaats daarvan zijn de achtentwintig paar gebogen beenstaven, die aan de zijkant van de ribbenkast zijn bevestigd, volledig nieuwe structuren. Deze botten werden (dermaal) in de huid gevormd. Dergelijke huidbeenderen komen voor bij tal van reptielen, waaronder bij krokodilachtigen. Daar worden ze osteodermen genoemd en maken ze meestal deel uit van een soort pantser. De schedel met de grote oogkassen was aanzienlijk lichter dan bij andere vroege Diapsida. Aan de achterzijde van de kop bevond zich een soort kraag.

Deze gemiddeld veertig centimeter lange reptielen waren geheel aangepast aan het maken van glijvluchten, waarbij de poten werden gespreid om de valsnelheid te verminderen. De dieren leefden vermoedelijk in bosrijke gebieden, waar ze van boom naar boom gleden. Het waren omnivoren, die leefden van zowel dierlijk als plantaardig voedsel.

Fossielen werden gevonden in Madagaskar.

Sinds Jean Piveteau voor het eerst de Coelurosauravus elivensis uit de zoetwatersedimenten van de Madagassische Sakamenaformatie in 1926 beschreef, zijn meer dan twintig fossiele exemplaren toegewezen aan het taxon Coelurosauravus. Een skelet ontdekt in koperleisteen in de buurt van Eisleben, dat Otto Jaekel al had gekocht voor de collectie van de Universität Greifswald in 1913, werd door Johannes Weigelt in 1930 beschreven als Paleochamaeleo jaekeli. Hoewel het Jaekel-exemplaar destijds werd aangeboden als een 'vliegende sauriër', interpreteerde Weigelt de botten van de zweefvleugels als toevallig met het reptielskelet ingebedde vinnen van een coelacant. Omdat de generieke naam Paleochamaeleo al was toegewezen aan een fossiel geslacht, werd de naam later gewijzigd in Weigeltisaurus jaekeli. In 1987 werden alle vondsten van Weigeltisaurus en Coelurosauravus, evenals een uit 1930 door Weigelt als Gracilisaurus ottoi beschreven exemplaar uit het koperleisteen, opnieuw geëvalueerd en gecombineerd in het geslacht Coelurosauravus met het type Coelurosauravus elivensis.^[3] De soort Daedalosaurus madagascariensis, die in 1978 uit Madagaskar werd beschreven, was in 1982 al synoniem met Coelurosauravus elivensis.

In een fylogenetische analyse werd Coelurosauravus, samen met Longisquama en de Drepanosauriden toegewezen aan de groep Avicephala, die buiten de Neodiapsida ligt. Dit betekent dat Coelurosauravus meer in de verte verwant is met schubreptielen, krokodillen en vogels.