Cornelis Kussens
| Cornelis Kussens | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
Detail van het door Kussens gemaakte glas voor de Goudse Sint-Janskerk "De farizeeër en de tollenaar" (1597) | ||||
| Persoonsgegevens | ||||
| Volledige naam | Cornelis Ysbrantsz. Kussens | |||
| Geboren | Haarlem, 1580 | |||
| Overleden | 24 mei 1618 | |||
| Beroep(en) | tekenaar en glazenier | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Cornelis Ysbrantsz. Kussens, ook bekend onder diverse andere naamsvarianten,[1] (? - 24 mei 1618) was een Noord-Nederlandse tekenaar en glazenier.
Biografie
Kussens is werkzaam geweest in Amsterdam en na 1604 in Haarlem. Samen met de Haarlemse schilder Hendrick Goltzius verzorgde Kussens de intrede van de Haarlemse rederijkersvereniging Trou moet Blycken in 1596 op de door Leiden georganiseerde rederijkerswedstrijd. Zij wonnen daarmee de eerste prijs.[2]
Werken
Kussens maakte in 1597, in opdracht van de stad Amsterdam, een gebrandschilderd glas voor de Goudse Sint-Janskerk.[3] Het glas, ontworpen door Hendrick de Keyser, is een voorstelling van de gelijkenis van "De Farizeeër en de tollenaar". Er is, in tegenstelling tot de oudere glazen in deze kerk, maar weinig kleur gebruikt. Alleen de afgebeelde personen en de guirlandes zijn helder gekleurd, voor het overige is gebruikgemaakt van de techniek van de grauwschildering, waarbij vooral bruine tinten zijn gebruikt.[4] De weergegeven architectuur van de tempel verraadt de hand van De Keyser.[5] Ignatius Walvis toonde zich tevreden over de weergave van de tempel, minder was hij te spreken over de afgebeelde tollenaar die in zijn ogen te sterk draaide "laatende het boven-lijf van vooren, en het onder van achteren zien als een wenteltrap".[6]
Ook het glasraam met de aartshertogen Albrecht en Isabella in aanbidding voor het kruis, naar een ontwerp van Jan Baptist van der Veken, in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen gemaakt in 1616 wordt aan Kussens toegeschreven.[7]
De Haarlemse prentkunstenaar Gillis van Breen maakte een prent naar een werk van Kussens met een voorstelling van een musicerend paar op een terras, een allegorie op het huwelijk.[8]
Bronnen
- Bosch, R. A., De 72 glazen van de Sint Janskerk in Gouda, Delft, 2008
- Biografische gegevens bij het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
- Allgemeines Künstlerlexikon: Kussens, Cornelis Ysbrantsz.
- Boom A. van der en J.D. Hintzen, De Goudsche glazen 1555-1603, 's-Gravenhage 1938
- Walvis, Ignatius Beschryving der stad Gouda, Leiden, 1713, twee delen (herdruk 1972)
Noten
- ↑ Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie
- ↑ Heijden, Th. C. J. van der Met minnen versaemt: de Hollandse rederijkers vanaf de middeleeuwen tot het begin van de achttiende eeuw, Delft, 1999
- ↑ Hoewel meerdere bronnen Kussens als de maker noemen, vermeldt Bosch dat de glazenier van dit venster onbekend is (Bosch 2008:148). Hintzen vermeldt de betaling van 30 gulden "tot een vereeringe aan den meester glasschryver van Amsterdam. Dit was Cornelis Kussens." (Hintzen 1938:117). Walvis noemde Cornelis Isbrandsz Cussens als de maker. Zie ook RKD en het Allgemeines Künstlerlexikon.
- ↑ Bosch 2008:148
- ↑ Hintzen 1938:117
- ↑ Walvis 1713 II:81. Wel wijst Walvis erop, dat Kussens door Van Mander in zijn schilderboeck "den uytnemenden Glas-schrijver" wordt genoemd. Gearchiveerd op 10 mei 2021.
- ↑ Allgemeines Künstlerlexikon en Virtuele rondleiding Onze-Lieve-Vrouwekathedraal
- ↑ Allgemeines Künstlerlexikon
