Culcita macrocarpa

Culcita macrocarpa
Culcita macrocarpa
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Polypodiopsida
(Varens)
Orde:Cyatheales (Boomvarens)
Familie:Culcitaceae
Geslacht:Culcita
Soort
Culcita macrocarpa
C.Presl (1836)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Culcita macrocarpa op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Culcita macrocarpa is een varen uit de familie Culcitaceae, een familie van boomvarens. Het is de enige in Europa voorkomende boomvaren en is vooral te vinden op het Iberisch Schiereiland en op de eilanden van Macaronesië.

Naamgeving en etymologie

De botanische naam Culcita is afkomstig van het Latijnse 'culcita' (kussen). De soortaanduiding macrocarpa is afkomstig van het Oudgriekse μακρός, makros (groot) en καρπός, karpos (vrucht).

Kenmerken

Culcita macrocarpa is een terrestrische, groenblijvende varen met een dikke, korte schijnstam en in bundels geplaatste, tot 3,5 m lange, overhangende, glanzend groene, vier- of vijfmaal geveerde en driehoekige bladen.

De sporenhoopjes (sori) zijn niervormig, beschermd door een dekvliesje (indusium), en liggen langs de randen van de deelblaadjes onder de opgerolde bladranden. De sporen zijn rijp van maart tot april.

  • planten
    planten
  • bovenkant bladtop
    bovenkant bladtop
  • Sori aan de onderkant van het blad
    Sori aan de onderkant van het blad

Habitat en verspreiding

Culcita macrocarpa komt voor langs de Atlantische kusten van Portugal en Spanje en op de eilanden van Macaronesië (Canarische Eilanden, Madeira en de Azoren). Het is een zeldzame soort die schaduwrijke, vochtige loofbossen zoals laurierbossen verkiest en zijn habitat deelt met een andere zeldzame varen, Woodwardia radicans.

Beide worden beschouwd als relictsoorten van de tropische flora die in het Middellandse Zeegebied overheerste tijdens het Tertiair (65,5 tot 2,5 miljoen jaar geleden).

Verwante en gelijkende soorten

Culcita macrocarpa heeft in Europa geen verwanten en kan door zijn grootte en bladvorm nauwelijks met enige andere varen verward worden.

Bronnen, noten en/of referenties
  • (es) Atlas y Libro Rojo de la Flora Vascular Amenazada de España
  • (en) Arosa, Maria L.; Quintanilla, Luis G.; Ramos, Jaime A.; Ceia, Ricardo; Sampaio, Hugo, 2009: Spore maturation and release of two evergreen macaronesian ferns, Culcita macrocarpa and Woodwardia radicans, along an altitudinal gradient. American Fern Journal, Oct 1, 2009
  • (en) Treeferns
  • (en) Global Biodiversity Information Facility
· · Sjabloon bewerken
Ordes en families van de klasse Polypodiopsida
Orde Cyatheales:Metaxyaceae · Dicksoniaceae · Cyatheaceae · Cibotiaceae · Plagiogyriaceae · Culcitaceae · Loxomataceae · Thyrsopteridaceae
Orde Gleicheniales:Dipteridaceae (incl. Cheiropleuriaceae) · Gleicheniaceae (incl. Dicranopteridaceae, Stromatopteridaceae) · Matoniaceae
Orde Hymenophyllales:Hymenophyllaceae (Vliesvarenfamilie)
Orde Osmundales:Osmundaceae (Koningsvarenfamilie)
Orde Polypodiales:Aspleniaceae (Streepvarenfamilie) · Athyriaceae (Wijfjesvarenfamilie) · Blechnaceae (Dubbellooffamilie) · Cystopteridaceae · Dennstaedtiaceae (Adelaarsvarenfamilie) · Diplaziopsidaceae · Dryopteridaceae (Niervarenfamilie) · Hemidictyaceae · Lindsaeaceae · Lomariopsidaceae · Oleandraceae · Nephrolepidaceae · Onocleaceae (Bolletjesvarenfamilie) · Polypodiaceae (Eikvarenfamilie) · Pteridaceae (Lintvarenfamilie) · Rhachidosoraceae · Saccolomataceae · Tectariaceae · Thelypteridaceae (Moerasvarenfamilie) · Woodsiaceae
Orde Salviniales:Marsileaceae (Pilvarenfamilie) · Salviniaceae (Vlotvarenfamilie)