Graskaas

Graskaas is een Nederlandse kaas gemaakt van de melk van koeien die na de winterperiode weer in een weiland grazen.[1] In de winterperiode staan koeien in een stal en krijgen ze kuilgras te eten, aangevuld met onder andere voederbieten.

Geschiedenis

De term graskaas bestond in elk geval al in 1821[2] en werd volgens een woordenboekdefinitie uit 1892 slechts gebruikt voor kaas gemaakt van melk, afkomstig van vee dat vers gras eet, in tegenstelling tot hooikaas.[3] De term graskaas werd in kranten vanaf 1900 steeds minder gebruikt.[4] Vanaf ca. 1997 werd de term opnieuw geïntroduceerd als een soort primeurproduct, zoals beaujolais of de eerste asperges.[5]

Periode Voorkomen van de term graskaas in

Nederlandse kranten in de 20e eeuw[4]

1900-1909 4270
1910-1919 962
1920-1929 795
1930-1939 1239
1940-1949 132
1950-1959 1064
1960-1969 379
1970-1979 163
1980-1989 97
1990-1999 95

Smaak

Volgens commerciële bedrijven smaakt graskaas romiger dan de in de winter verkrijgbare jonge kaas.[1][6][7] Volgens andere bedrijven en kaaskenners is er echter geen smaakverschil tussen graskaas en andere jonge kaas, omdat jonge kaas altijd romig van smaak is.[8]

Rijpingstijd en verkrijgbaarheid

Graskaas wordt algemeen aangeduid als een vorm van jonge kaas, met een rijpingstijd van 4-6 weken.[6] Soms wordt graskaas gelijk gesteld aan meikaas, maar meikaas was oorspronkelijk slechts enkele dagen tot een week oud en was wit van kleur. Graskaas is ouder en geel van kleur. Graskaas is vanaf eind mei verkrijgbaar.[7] Er wordt ook eerder graskaas aangeboden, maar daar zit dan nog nauwelijks "grasmelk" in.[9]

De term graskaas is niet beschermd, en daarom is bij diverse bedrijven graskaas het hele jaar door verkrijgbaar.[8] Er is zelfs sprake van belegen graskaas die in augustus verkocht werd.[10] Een zogeheten graskaas kan ook langer te rijpen worden gelegd.[11]

Wetenswaardigheden

  • In Woerden wordt op de eerste zaterdag in juni een graskaasdag gehouden, waarbij een grote kaas wordt geveild voor een goed doel.[12]
  • Boter gemaakt van de eerste grasmelk wordt wel aangeduid met de term "grasboter."[13]
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ a b Wat is graskaas? | de seizoenskaas die je moet proeven. de firma kaas (26 maart 2021). Gearchiveerd op 27 januari 2022. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  2. ↑ Advertentie. "Groninger courant". Groningen, 17-08-1821, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 12-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010773355:mpeg21:p002
  3. ↑ Graskaas in WNT. Instituut voor de Nederlandse taal. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  4. ↑ a b Resultaten zoekterm graskaas 20ste eeuw. www.delpher.nl. Gearchiveerd op 18 juli 2023. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  5. ↑ GRASKAAS. NRC. Gearchiveerd op 12 april 2022. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  6. ↑ a b Wat is graskaas en wanneer is er graskaas?. Kaas.nl (4 mei 2019). Gearchiveerd op 30 juni 2022. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  7. ↑ a b Wat is graskaas en meikaas, en waar komt het vandaan?. www.24kitchen.nl. Gearchiveerd op 23 juni 2021. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  8. ↑ a b Wendela Griffioen, Graskaas | De Groene Griffioen. Gearchiveerd op 23 juni 2021. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  9. ↑ 'Graskaas begin mei is een grap-kaas'. www.biojournaal.nl. Gearchiveerd op 6 juli 2022. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  10. ↑ Kirsten Bliekendaal, Door tekort aan vers gras alleen belegen graskaas. Algemeen Dagblad (28 augustus 2018). Gearchiveerd op 12 april 2022. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  11. ↑ Dennis L'Ami, Kaasliefhebbers: graskaas de nieuwe haring onder de kazen. Algemeen Dagblad (3 juni 2015). Gearchiveerd op 12 april 2022. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  12. ↑ Boerenmarktstad Woerden Graskaasdag. boerenmarktstad.nl. Gearchiveerd op 5 juli 2022. Geraadpleegd op 12 april 2022.
  13. ↑ Botergoud Gezouten Grasboter. Campina. Gearchiveerd op 26 mei 2022. Geraadpleegd op 12 april 2022.