Van Beyens

Grafzerk in de Sint-Jans kerk van Sibilla (van) Raessen, gestorven in 1631, vrouw van Jan van de Velde, raadsheer van Brabant in Brussel. Men ziet het wapen Beyens: een leeuw. (Grand théâtre sacré du Duché de Brabant, 1734, II, blz. 40).

Beyens of Van Beyens, zoals Abraham Ferwerda het in 1785 schrijft, uit oude en echte gedenkstukken, of de Beyens zoals men leest in verschillende documenten in het Frans vanaf de achttiende eeuw[1], is de naam van een Noord-Brabantse adellijke familie, waarvan een tak zich in Waals Brabant vestigde. De verschillende takken zijn uitgestorven.

Stamvader van het geslacht in 's Hertogenbosch was Godefroy van Beyens en in Brabant was het François Beyens die in 1647 tot de adelstand werd verheven.

De adeldom

Open brieven van adel werden in 1647 toegekend door Filips IV van Spanje aan François Beyens[2], heer van Grambais, gevestigd in Waals-Brabant, ontvanger van de douanerechten op de Rijn en de Lippe en commissaris voor de remonte (jaarlijks hernieuwen van de paarden) voor de koninklijke legers.

Wapen

Oud wapen: Van zilver, met een leeuw van azuur, ontbrand, getongd en gewapend van rood, zoals het op een grafsteen in de Sint-Janskerk te lezen staat[3] of in een wapenboek van de Broederschap van Onze Lieve Vrouw.

Het wapen dat in de wapenbrieven van 1647 aan François Beyens werd toegekend[4], was bijna hetzelfde als dat van zijn voorouders in 's-Hertogenbosch. Dit wapen is: Van zilver, met een leeuw van azuur, ontbrand, getongd en gewapend van goud, met gespleten staart om de hals gedragen.

Genealogie[5]

  • Godefroy van Beyens, vermeld door de genealoog Ferwerda als in 1402 jonkheer zijnde. Hij trouwde met Maria van Breugel, dochter van Jan van Breugel en Maria Spierinck.
    • Hendrik Beyens, volgens Ferwerda Heer van Drummel. Hij trouwde met Catharina van Middegaal Erp.
      • Gooswyn van Beyens, heer van Drummel, 'Henricksz in den Beer'[6], genoemd als ridder, stierf 2 july 1534, reisde volgens Ferwerda naar het Heilig Land in 1502. Hij trouwde met Agnes Eykmans, gezegd de Rovere
        • Dominicus van Beyens, gezegd de Geleerde, Heer van Drummel. Hij trouwde met Elysabeth Pauwetter, dochter van Frans Pauwetter en van Catharina van Hedel. Ze hadden twee kinderen.
          • Catharina van Beyens, dochter van Dominicus en van Elysabeth Pauwetter. Zij trouwde met Raes Raessen[7], Raadsheer in Brabant, zoon van Wouter Raessen en van Sibilla van den Eeckaert.
          • Gooswyn van Beyens, Heer van Drummel, (1550-Drummel 1617). Hij trouwde in 1580 met Alida Sonmans, dochter van François Sonmans. Ze hadden vier kinderen.
            • Pieter van Beyens ('s-Hertogenbosch 1584 - Antwerpen 1638). Hij trouwde (1) in Amsterdam op 19 juli 1609 met Elisabeth de Magistris (Den Haag 1584 -1620), dochter van Trojanus de Magistris, ridder. Hij trouwde (2) met Maria van Parys. (6 kinderen)
              • François Beyens, heer van Grambais[8], gevestigd in Waals-Brabant. (Amsterdam 13 december 1610 - Nijvel (?) 1670),[9] Ontvanger generaal van de douanerechten op de Rijn en de Lippe en Commissaris van de remonte (jaarlijkse aanvulling van paarden) voor de troepen van Zijne Majesteit. Hij werd geadeld door Filips IV, koning van Spanje, in 1647[10]. Hij trouwde op 15 mei 1643 met Anna Cornelia de Maillot, dochter van Jacob Mailot de Bourré, heer van Houvigneul in het Artesië en van Susanna del Plano. Ze hadden 5 kinderen.
                • Jacob Franciscus Josephus van Beyens, geboren 13 mei 1644. Deze Jacob komt verder nergens voor en wanneer de vader stierf, was het zijn jongere broer die de heerlijkheden erfde en verhief. Het lijkt dan ook duidelijk dat hij voor 1670, wellicht al voor de adelsverheffing van 1647, overleden was, ook al kan dat niet materieel bevestigd worden, gelet op de verdwijning tijdens de verwoestingen van 1940, van de parochieregisters van Nijvel.
                • Marie-Suzanne Beyens, geboren 21 october 1645.
                • Gregorius Ignatius Beyens (19 januari 1648 - 1691) heer van Grambais (Waals Brabant) en Houvigneul (Artesië), was de enige feodale erfgenaam[11] van al de heerlijkheden van zijn ouders, hetgeen aantoont dat zijn oudere broer zonder kinderen gestorven was. Hij trouwde in 1676 met Anna of Maria de Rolly, dochter van Michiel de Rolly, heer van Corroy-le-Grand, en van Jacquelina de Happert (Happaert, Happart), xx Maximilienne Philippine Godelieve barones[12] de Ghistelles[13].
                  • Michel-Joseph de Beyens[14] (van het eerste bed), heer van Grambais, Houvigneul. Voor zijn huwelijk was hij kloosterling[15] onder de naam van broeder Josephus Beyens in de Abdij van Orival[16]. Maar hij deed zijn religieuze geloften door de kerkelijke rechtbank annuleren[17] Hij trouwde (1) met Françoise de Godin, dochter van Jacob François de Godin en Maria Waelhem, dame van Terborcht. Hij trouwde (2) met Maria Louisa Philippine barones van Bonninghausen, dochter van Jasper Lothier van Bonninghausen. Ze hadden vier kinderen.
                    • Jean de Beyens.
                    • Marie Benoîte de Beyens, ongehuwd[18]. Madame de Beyens dite de Grambais woonde nog begin XIXde eeuw in 's-Gravenbrakel.[19].
                    • Jeanne Marie de Beyens.
                    • Sophie Frédérique de Beyens de Grambais[20], gestorven 15 maart 1785 in Houdeng-Gœgnies (Henegouwen). Zij trouwde[21] met Antoine François de Biseau, écuyer (1735-1785), zoon van Nicolas François Joseph de Biseau, écuyer (1704-1774), heer van Houdeng lès Gognies, Crohen, Bougnies en Saint Hilaire, en van Marie Ursule d'Antoing de Rochefort (1712-1762).
                • Thomas-Hyacinthe de Beyens, geboren de 3 januari 1649.
                • Michel-Pierre Beyens, geboren de 6 maart 1654, kocht door akten van 24 december 1685 en 7 maart 1686, van Marie-Ernestine de Berlo, barones van Meldert, een belangrijke hoeve gelegen te Attenrode (Brabant).
                  • Maximilien Ignace de Beyens (van het tweede bed).
              • Frederik van Beyens, ridder, zoon van Pieter en Elisabeth van Magistris (6 mei 1618 in 's-Hertogenbosch), was Raadsheer en Rekenmeester. Hij trouwde met Catharina van Worcom, Dame van Goedenrath en Vogelsang, dochter van jonkheer Godefroy van Worcom en Maria de Cocq van Haeften.
                • Lodewijk van Beyens, gestorven de 24 april 1712. Hij trouwde met Johanna Catharina de Witte van Limminghe.
                  • Maria Catharina van Beyens, gestorven 1712. Zij trouwde met Godefroy, baron van Balen, kinderloos.
        • Gooswyne Anne van Beyens. Zij trouwde met Hendrik Jacob de Rover.
        • Anne van Beyens. Zij trouwde met Folcard van Achelen[22], broer van Igram van Achelen, voorzitter van de Grote Raad van Mechelen.

Literatuur

  • M. de Vegiano, Nobiliaire des Pays-Bas et du Comté de Bourgogne, première partie, Leuven, 1760, blz. 193-194.
  • Abraham Ferwerda en Jacobus Kok, "Stamlyst van het geslagte van Beyens", in: Nederlandsch geslacht-stam en wapen-boek waarin voorkomen de voornaamste adelyke en aanzienlyke familiën in de Zeven Vereenigde Provinciën ... opgemaakt uit oude en echte gedenkstukken: doormengd met veele weetenswaardige byeen in orde gebragt, door wylen Abraham Ferwerda; en met de nodige registers, zo der geslachten als der wapenen voorzien, door, Jacobus Kok, Amsterdam, 1785, 2 deelen fol. (Lopende slechts van Letter A tot E, en is niet verder vervolgd.)
  • Isidore de Stein d'Altenstein, Annuaire de la noblesse de Belgique, Brussel, 1852, p. 111-115.[23]
  • Charles Poplimont, Chevalier de l'ordre des SS. Maurice et Lazare, La Belgique héraldique recueil historique, chronologique, généalogique et biographique complet de toutes les maisons nobles reconnues de la Belgique, tome Ier, Brussel, typographie de G. Adriaens, 1863, blz. 625-628.[24]
  • Félix-Victor Goethals, Archéologie des familles de Belgique, première livraison, Brussel, 1864.
  • Luc Duerloo en Paul Janssens, Wapenboek van de Belgische adel, Brussel, 1992
  • Jean-François Houtart, Anciennes familles de Belgique, Brussel, OGHB, 2008, blz. 228.

Zie ook

Dragers van zelfde naam, zonder familieband:

  • Beyens (familie), Belgische 19de-eeuwse adel afkomstig uit Nazareth
  • Beyens (Spaanse familie), Spaanse familie afkomstig uit Merksem
  • Abraham Ferwerda en Jacobus Kok, "Stamlyst van het geslagte van Beyens", 1785.
  • Charles Poplimont "La Belgique Héraldique", Tome I, p.625
  • Grafzerken in Sint-Jans Kerk te 's-Hertogenbosch. Grafzerk Sibille Raessen met wapen Beyens
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ Archives de l'État à Mons (BE-A0524) Préfecture du département de Jemappes (524-746) nrs 3828-3836 ; 3995-4003 ; 4016-4025 Liste de personnes, 10-07-1784: Page, 81: De Beyens de Grambais Dame Sophie ép Me Antoine Jh de Biseau, écuyer sgr d'Houdaing. ARA-AGR.Notariaat, Nivelles, Notarissen Paradis en Detraux (21840), Nivelles, contrat de mariage, 22 novembre 1770: Antoine François Joseph de Biseau et Sophie de Beyens, (acte 101).
  2. ↑ Le théatre de la noblesse du Brabant, Mercedes d’honneur et de noblesse dans le duché de Brabant, Liège, chez François Broncaert, 1705: François Beyens Surintendant Collecteur et Receveur des Droits des Licences sur le Rhin et sur la Lippe, originaire de Bolducq, Mary de N. Maillot, et fils de Pierre Beyens premièrement Conseiller, Receveur, et Depositaire general en l’Admirauté establie a Bergues S. Winocque, mort Surintendant Collecteur, et Receveur des Droits des Licenses susdits. Et de Isabelle De Magistris, famille Annoblie par l’Empereur Charles V. A obtenu Annoblissement du Roy Philippe IV. Et pour Armoiries, Un escu d’argent au lion d’azur allumé, lampassé et armé d’or, la queue forchue et passée en saultoir : Icelluy escu surmonté d’un heaume d’argent grillé et liseré d’or : Hachemens et Bourlet d’argent et d’azur : Cimier, un lion naissant de l’escu. Par Lettres Patentes depeschées a Madrid le 7. Septembre 1747(sic pour: 1647). [1]
  3. ↑ Grafzerk n° 104 van Sibilla Raesse, 1631, vrouw van Jan van de Velde, raadsman in Brussel, met de acht kwartierwapens: 5 in zwart een gouden beurtelings gekanteelde dwarsbalk [Raessen]; 6 in zilver een [rode?] leeuw [Van Baijens] (sic): Grafzerken in Sint-Jans Kerk te 's-Hertogenbosch. Een kleurig aquarel bewaard in het privaat archieffonds ABR (Archief de Bounam de Ryckholt) toont de acht genealogische kwartieren van David van de Velde, en geeft aan de leeuw een blauwe kleur. Lezen: Philippe de Bounam de Ryckholt, Les van Velde de Melroy, une famille lignagère bruxelloise, in: De Brusselse geslachten, 1992, n° 131-132, december 1992, blz. 36 en blz. 40, nota 9: Beyens: d'argent au lion rampant d'azur (de sinople. MAE 128 XL) armé et lampassé d'or., ibidem blz. 36, de kleurrijke reproductie.
  4. ↑ Vegiano, op. cit., blz. 194: "Les armes sont: d’argent, au lion d’azur, allumé, lampassé et armé d’or, la queue fourchue et passée en sautoir".
  5. ↑ We geven hier voor de namen, zonder andere bronnen, de spelling van Ferwerda: van Beyens, van Breugel, van Middegaal enz..., die misschien hier een 18e-eeuwse mode volgt. De titelpagina preciseert: opgemaakt uit oude en echte gedenkstukken: doormengd met veele weetenswaardige byeen in orde gebragt, door wylen Abraham Ferwerda; en met de nodige registers, zo der geslachten als der wapenen voorzien, door, Jacobus Kok.
  6. ↑ Namen ende wapenen der Heeren Beeedigde Broeders....broederschap van Onse Lieve Vrouwe.[dode link]
  7. ↑ Ferwerda gebruikt de spelling Raes van Raesen.
  8. ↑ Baron Jacques Le Roy, Topographia historica Gallo-Brabantiae quâ Romanduae Oppida Municipia et Dominia illustrantur, atque Monasteria, Nobiliumque Praetoria Castellaque in aes incisa exhibentur, Amsterdam, 1692, blz. 57: Caput XIV, "De Dominio Grambais", en p. 58: " Simon Paul d'Arlin, Chevalier, Seigneur de Bornival, fils de François susdit, espousa Alexandrine de Rodoan, laquelle estant vefve fit vendre la terre de Grambais, qui fut achepté par décret de l'an 1650. par Francois Beyens Escuyer, qui de Cornelia de Maillot procrea Grégoire Ignace Seigneur de Grambais, Hovencheul etc. allié l'an 1676. à Marie Iacqueline Fille de Michel de Rolly Seigneur de Conroy le Grand, et de Jacqueline Happart.
  9. ↑ Goethals, op. cit., 99-100: Grégoire-Ignace Beyens, écuyer, seigneur de Grambais et de Houvignoeul, fit acte de relief pour la terre de Grambais à la cour féodale d'Arquennes, le 15 avril 1670, par la mort de son père.
  10. ↑ M. de Vegiano, Nobiliaire des Pays-Bas et du Comté de Bourgogne, première partie, Louvain, 1760, p. 193: François Beyens, surintendant et receveur des droits de licences sur le Rhin et la Lippe, fut annobli par le Roi Philippe IV par lettres du 7 septembre 1647 en blz. 194: Les armes sont : d’argent, au lion d’azur, allumé, lampassé et armé d’or, la queue fourchue et passée en sautoir.
  11. ↑ Baron Jacques Le Roy, Topographia historica Gallo-Brabantiae quâ Romanduae Oppida Municipia et Dominia illustrantur, atque Monasteria, Nobiliumque Praetoria Castellaque in aes incisa exhibentur, Amsterdam, 1692, blz. 58: François Beyens Escuyer, qui de Cornelia de Maillot procrea Grégoire Ignace Seigneur de Grambais, Hovencheul etc.
  12. ↑ Abraham Ferwerda, op. cit.: Maximilienne Philippine Godeline (sic) Baronnesse van Gistelles.
  13. ↑ Louis Galesloot, Inventaire des archives de la cour féodale de Brabant, tome premier, Bruxelles, 1870, p. 345; "Registre de recettes des droits de relief": N° 379: Registre portant l’indication des années 1693 à 1698: p. 137. — Acte du retrait de la seigneurie de Grambais intenté, le 28 août 1694, par Maximilienne-Philippine-Godelive de Ghistelles, dame de Corroy, etc, veuve en premières noces de Grégoire-Ignace Beyens, et cela en qualité de mère et tutrice des enfants qui lui étaient restés de sondit mari. En ook II, p. 406: 2775. Maximilienne-Philippine-Godelive de Ghistelles, dame de Thy, veuve en premières noces de Grégoire-Ignace Beyens, seigneur de Grambais, en deuxièmes de Philippe-Albert Lepoivre, seigneur de Vrechem, en troisièmes d'Albert-Eugène-Henri, baron de Ruysschenberg, seigneur de Zelicum, en son nom et au nom de ses enfants, Maximilien-Albert de Beyens, Marie-Isabelle Lepoyvre de Vrechem et Louis-Albert de Ruysschenberg.
  14. ↑ Henry-Charles van Parys, Inventaire analytique du fonds Houwaert-de Grez, Bruxelles, 1971, blz. 5:4.2.1724. Michel-Joseph de Beyens, sgr de Grandbaix (sic), suite à la résignation par François Maskens de sa charge de bailli de cette terre, la confère à Alexander de Meulder, marchand et 'livrador' des fournitures pour les logements au service de S. A. en la ville de Bruxelles. 6471, 59.. En nog: ARA-AGR, Proces - Raad van Brabant, nr. 1265: "Michel-Joseph De Beyens heer van Grandbais. Pacht 01-01-1740 (1740). Met retroacta: 1648-1678, overzicht van alle inkomsten van pachten en renten van de heerlijkheid Grandbais van 1648 tot 1678.
  15. ↑ Louis Galesloot, Inventaire des archives de la cour féodale de Brabant, II, Brussel, 1884, blz. 126: "Fol. 36. Copie du testament de frère Joseph Beyens, étant sur le point de prononcer ses voeux à l'abbaye d'Orval (sic. Lapsus calami voor Orival), en date du 27 août 1693. La transcription de ce testament se rattache au retrait de la seigneurie de Grambais. Rappelé ci-dessus, au fol. 187 du vingt-quatrième volume. (note 2 : Par une clause de son testament, frère Beyens légua à Guillaume-Philippe, marquis de Herzelles, etc., chancelier du conseil de Brabant, la seigneurie de Grambais, relevant de celle d'Arquennes. Maximilienne-Philippine-Godelive de Ghistelles, veuve de Grégoire-Ignace Beyens, dame de Corroy-le-Grand, s'opposa devant ledit conseil de Brabant 'à cette aliénation, colorée du nom de légat.' C'est ainsi qu'elle s'exprime dans une requête à l'électeur de Bavière, transcrite au fol. 35 du présent volume. Voy. aussi les pièces aux fol. suivants, notamment une requête très-étendue du marquis de Herzelles à l'Électeur, au fol. 42, et le vingt-quatrième volume, au fol. 187, cité.). En ook ibidem, blz. 77: Fol. 187. Lettre de l'électeur Maximilien-Emmanuel, du 29 novembre 1694, transmettant à la cour féodale une requête de la veuve de Grégoire Beyens, dame de Corroy-le-Grand, touchant le retrait lignager intenté par elle de la seigneurie de Grambais.
  16. ↑ Klooster van de Trinitariërs gesticht in de streek van Nijvel door een hertog van Brabant, al geciteert in 1254. De heren van Grambais tellen ook onder de stichters. Te lezen: Description historique, chronologique et géographique du duché de Brabant, Brussel, Jean Joseph Boucherie, 1756, blz. 185-186: "Chapitre VII. Abbayes et Couvens du Roman-Pays".
  17. ↑ Denis Tombois, Le marquis Ambroise-Joseph de Herzelles (1680-1759), surintendant et directeur général des finances, in: Études sur le XVIIIe siècle. La haute administration dans les Pays-Bas autrichiens (Ambroise-Joseph de Herzelles, Denis-Benoît de Cazier, Jacques-Antoine Le Clerc, Brussel, 1999, blz. 29: La seigneurie de Grambais est entrée tardivement dans le patrimoine des Herzelles puisque cette seigneurie fut léguée à Guillaume-Philippe de Herzelles par le testament rédigé par Joseph Beyens, seigneur de Corroy et de Grambais, qui entrait en religion au cloître d'Orival en 1693. Le premier marquis de Herzelles dut cependant débourser 14.173 florins argent de change pour prendre possession de Grambais puisqu'il devait rembourser au cloître d'Orival les rentes hypothéquées sur la seigneurie. En 1715, un procès éclata entre Ambroise-Joseph de Herzelles et Joseph Beyens au sujet de la possession de la seigneurie de Grambais. En effet, Joseph Beyens déclarait que sa belle-mère l'avait forcé 'à se faire religieux profes pour obtenir avant sa profession un testament de ses biens tant en sa faveur qu'en faveur de ses enfants et de ses amis ou alliez'. Sa profession de foi venant d'être déclarée nulle par sentence de la cour ecclésiastique, il demanda de pouvoir rentrer en possession de ses biens dont fait partie la seigneurie de Grambais qui est aux mains du marquis de Herzelles. Artikel van Denis Tomboy.
  18. ↑ GRA-AGR, Notariaat Nivelles, Notaris Charles-Joseph Paradis (21867), 23-03-1805: "Marie Bénédictine de Beyens. Célibataire. Propriétaire du château de Grandbais. Et de la cense. Bail à ferme de la cense de la rose acte n° 128
  19. ↑ J. Croquet, Notice historique sur l'église paroissiale et sur les institutions religieuses de Braine-le-Comte, in: Annales du Cercle archéologique d'Enghien, volume III, 1887, p. 492: Sans que l'exercice du culte catholique fut légalement autorisé, les messes se célébraient alors régulièrement chaque dimanche, dans une dépendance de la maison de Mme de Beyens dite de Grambais (aujourd'hui l'habitation de M. Cornet, sénateur). Il en fut de même, croyons-nous, jusqu'au jour où l'église paroissiale fut, par suite du concordat de 1801, rendue à sa destination au mois d'avril 1802., en ook nog: C. Dujardin, Dates mémorables de l'histoire de Braine-le-Comte, in: Annales du Cercle archéologique d'Enghien, volume V, 1898, p.40: L'accomplissement du service divin eut lieu pour la dernière fois en l'église paroissiale le premier dimanche du mois d'octobre 1797.(...).Nous savons néanmoins par la tradition que la messe continua à se célébrer assez régulièrement chaque dimanche. Elle se disait en divers endroits, notamment en la maison de Madame de Beyens dite de Grambais (rue Basse). (....). Cette belle demeure fut occupée en 1756 par le châtelain François-Joseph Le Mayeur et plus tard par Madame Beyens de Grambais. Pendant les années 1801 et 1802 le curé Mathieu résidait chez la pieuse dame de Grambais.. En: Blanche Delanne, Histoire de la ville de Nivelles. Des origines au XIIIe siècle, in: Annales de la Société archéologique et folklorique de Nivelles et du Brabant wallon, tome XIV, Nivelles, 1944, blz. IX: A.G.R., Archives Nivelles 3699 - Déclaration de la cour de Grambais à la demande de Maximilienne B.-J. Beyens, dame de Grambais, au sujet de la largeur du chemin dit 'du Grand Bailli', 15 juillet 1791.
  20. ↑ Archives de l'État à Mons (BE-A0524) Préfecture du département de Jemappes (524-746) nrs 3828-3836 ; 3995-4003 ; 4016-4025 Liste de personnes, 10-07-1784: Page 81: De Beyens de Grambais Dame Sophie ép Me Antoine Jh de Biseau, écuyer sgr d'Houdaing
  21. ↑ ARA-AGR.Notariaat, Nivelles, Notarissen Paradis en Adrien Louis Detraux (21840), Nivelles, contrat de mariage, 22 novembre 1770: Antoine François Joseph de Biseau et Sophie de Beyens (acte 101)
  22. ↑ Ferwerda-Jacobus Kok, op. cit.: Familie "Van Achelen": Folkert van Achelen, Raadsheer in’t Hof van Brabant anno 1587. Had gehuwt Anna de Beyens, dochter van Goswin, Schildknaap, en van Agnes Eyckmans, gezegt de Rovere, zoon van Henrik de Beyens en van Catharina de Middegaal-Erp.
  23. ↑ Het artikel aan deze auteur gewijd op Wikipedia (Frans) merkt terecht op: Ook al is het werk van Isidore de Stein d'Altenstein interessant voor de 19de eeuw, van zodra hij verder opklimt vertoont hij de gebreken van menig genealoog uit zijn tijd en is zijn werk weinig geloofwaardig.
  24. ↑ Poplimont ging zeer "creatief" om met genealogieën. Ook in het geval van de familie Beyens was dit zo.