Święci i błogosławieni zwierzchnicy Kościoła katolickiego
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/XXIII_J%C3%A1nos_%C3%A9s_II_J%C3%A1nos_P%C3%A1l.png/250px-XXIII_J%C3%A1nos_%C3%A9s_II_J%C3%A1nos_P%C3%A1l.png)
Święci i błogosławieni papieże – biskupi Rzymu uznawani za świętych lub błogosławionych przez Kościół katolicki, lub Cerkiew prawosławną.
Za świętych uznaje się pierwszych 52 papieży: od pierwszego, Piotra Apostoła do Feliksa IV (526-530), z wyjątkiem Liberiusza (poza Kościołem wschodnim) (352-366) i Anastazego II (496-498)[1]. Jednocześnie wszyscy papieże, którzy zasiadali na tronie Piotrowym do czasu wydania w 313 przez cesarza Konstantyna edyktu mediolańskiego (kładącego kres prześladowaniom chrześcijaństwa w Cesarstwie Rzymskim) są uznawani za męczenników[1]. Chociaż nie wszyscy z nich rzeczywiście zginęli za wiarę, to jednak tradycja tak stanowi – w sumie 31 papieży, z których ostatnim był św. Euzebiusz (309), który kierował Kościołem zaledwie 4 miesiące i zmarł na wygnaniu na Sycylii[1].
Kolejnymi wyniesionymi do chwały ołtarzy, byli: św. Agapit (535-536) i jego bezpośredni następca św. Sylweriusz (536-537). Do końca pierwszego tysiąclecia jeszcze 20 innych biskupów Rzymu zostało wyniesionych na ołtarze (od 1234 sformułowano kult, jako beatyfikację i kanonizację); ostatnim był św. Hadrian III (884-885)[1]. Świętymi z tego okresu zostali m.in. Grzegorz I (590-604), Marcin I (649-655), męczennik, uprowadzony z Rzymu na rozkaz cesarza wschodniego Konstansa, zamęczony w Chersonezie na Krymie i św. Mikołaj I Wielki (858-867)[1].
W drugim tysiącleciu zaczęto wypracowywać coraz bardziej rygorystyczne i sztywne zasady uznawania za świętych. Po wprowadzeniu w XVII w. obowiązujących do dziś dwóch etapów tej procedury: beatyfikacji i kanonizacji, liczba papieży wyniesionych na ołtarze znacznie zmalała[1]. Pierwszym biskupem Rzymu, ogłoszonym świętym w II tysiącleciu, był Leon IX (1049-1054), po nim Grzegorz VII (1073-1085) ale na następnego trzeba było czekać do końca XIII w. Został nim Celestyn V (1294), pierwszy papież, który ustąpił z urzędu. Do końca drugiego tysiąclecia kanonizowano ponadto dwóch papieży: Piusa V (1566-1572), reformatora Kurii Rzymskiej i głównego realizatora soboru trydenckiego oraz Piusa X (1903-1914)[1].
W tym czasie było jeszcze kilku innych papieży, których uznano za błogosławionych. Są to: Wiktor III (1086-1087), Urban II (1088-1099), Eugeniusz III (1145-1153), Grzegorz X (1271-1276), Innocenty V (1276), Benedykt XI (1303-1304), Urban V (1362-1370)[1].
W XX wieku świętym został ogłoszony Pius X (1903-1914), a błogosławionymi: Innocenty XI (1676-1689), Pius IX (1846-1878) i Jan XXIII (1958-1963). Dwóch ostatnich beatyfikacji dokonał Jan Paweł II, 3 września 2000. Sam Jan Paweł II został wyniesiony na ołtarze 1 maja 2011 przez Benedykta XVI[1]. 27 kwietnia 2014 Franciszek kanonizował w Rzymie Jana XXIII i Jana Pawła II, zaś 19 października beatyfikował Pawła VI[2][3]. Ten sam papież 14 października 2018 dokonał również kanonizacji Pawła VI[4], zaś 4 września 2022 dokonał beatyfikacji papieża Jana Pawła I[5].
Lista błogosławionych i świętych papieży
Osobne artykuły: błogosławiony, święty, święci i błogosławieni Kościoła katolickiego i poczet papieży.
Lp. | Papież (imię łacińskie) | Pontyfikat | Wyniesieni na ołtarze | ||
Beatyfikacja | Kanonizacja | ||||
1. | ![]() | Piotr[a] (Petrus) | 30/33–64/67 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
2. | ![]() | Linus[b] (Linus) | 64/67–79 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
3. | ![]() | Anaklet (Anacletus) | 80–92 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
4. | ![]() | Klemens I[c] (Clemens Primus) | 92–99 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
5. | ![]() | Ewaryst (Evaristus) | 99–108 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
6. | ![]() | Aleksander I[d] (Alexander Primus) | 108 lub 109–116 lub 119 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
7. | ![]() | Sykstus I (Xystus Primus) | 117 lub 119–126 lub 128 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
8. | Telesfor[e] (Telesphorus) | 127 lub 128–137 lub 138 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | ||
9. | ![]() | Hygin (Hyginus) | 138–142 lub 149 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
10. | ![]() | Pius I (Pius Primus) | /142 lub 146–157 lub 161 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
11. | ![]() | Anicet (Anicetus) | 150 lub 157–153 lub 168 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
12. | ![]() | Soter (Soterius) | 162 lub 168–170 lub 177 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
13. | ![]() | Eleuter (Eleutherius) | 171 lub 177–185 lub 193 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
14. | ![]() | Wiktor I (Victor Primus) | 186 lub 189–197 lub 201 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
15. | ![]() | Zefiryn (Zephirynus) | 198–217 lub 218 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
16. | ![]() | Kalikst I (Callixtus Primus) | 218–222 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
17. | ![]() | Urban I (Urbanus Primus) | 222–230 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
18. | ![]() | Poncjan (Pontianus) | 230–235 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
19. | ![]() | Anter (Anterus) | 235–236 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
20. | ![]() | Fabian[f] (Fabianus) | 236–250 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
21. | ![]() | Korneliusz (Cornelius) | 251–253 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
22. | ![]() | Lucjusz I (Lucius) | 253–254 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
23. | ![]() | Stefan I (Stephanus Primus) | 254–257 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
24. | ![]() | Sykstus II (Xystus Secundus) | 257–258 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
25. | ![]() | Dionizy (Dionysius) | 259–268 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
26. | ![]() | Feliks I (Felix Primus) | 269–274 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
27. | ![]() | Eutychian (Eutychianus) | 275–283 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
28. | ![]() | Kajus (Caius) | 283–96 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
29. | ![]() | Marcelin (Marcellinus) | 296–304 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
30. | ![]() | Marceli I (Marcellus Primus) | 308–09/306-09 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
31. | ![]() | Euzebiusz (Eusebius) | 309 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
32. | ![]() | Milcjades (Miltiades) | 311–14 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
33. | ![]() | Sylwester I[g] (Silvester) | 314–35 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
34. | ![]() | Marek (Marcus) | 336 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
35. | ![]() | Juliusz I (Iulius Primus) | 337–352 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
36. | ![]() | Liberiusz[h] (Liberius) | 352–366 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
37. | ![]() | Damazy I (Damasus Primus) | 366–384 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
38. | ![]() | Syrycjusz I (Siricius) | 384–399 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
39. | ![]() | Anastazy I (Anastasius Primus) | 399–401 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
40. | ![]() | Innocenty I (Innocentius Primus) | 401–417 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
41. | ![]() | Zozym (Zosimus) | 417–418 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
42. | ![]() | Bonifacy I (Bonifacius Primus) | 418–422 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
43. | ![]() | Celestyn I[i] (Caelestinus Primus) | 422–432 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
44. | ![]() | Sykstus III (Xystus Tertius) | 432–440 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
45. | ![]() | Leon I[j] (Leo Primus Magnus) | 440–461 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
46. | ![]() | Hilary (Hilarius) | 461–468 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
47. | ![]() | Symplicjusz (Simplicius) | 468–483 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
48. | ![]() | Feliks III (Felix Tertius) | 483–492 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
49. | ![]() | Gelazjusz I (Gelasius Primus) | 492–496 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
50. | ![]() | Symmach (Symmachus) | 498–514 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
51. | ![]() | Hormizdas (Hormisdus) | 514–523 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
52. | ![]() | Jan I (Ioannes Primus) | 523–526 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
53. | ![]() | Feliks IV (Felix Quartus) | 526–530 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
54. | ![]() | Agapit[k] (Agapetus Primus) | 535–536 | kanonizowany przez zatwierdzenie kultu | |
55. | ![]() | Sylweriusz (Silverius) | 536–537 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
56. | ![]() | Grzegorz I[l] (Gregorius Primus) | 590–604 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
57. | ![]() | Adeodat I (Adeodatus Primus) | 615–618 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
58. | ![]() | Marcin I[m] (Martinus) | 649–655 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
59. | ![]() | Eugeniusz I (Eugenius) | 654–657 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
60. | ![]() | Witalian (Vitalianus) | 657–672 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
61. | ![]() | Agaton[n] (Agatho) | 678–681 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
62. | ![]() | Leon II (Leo Secundus) | 682–683 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
63. | ![]() | Benedykt II (Benedictus Secundus) | 684–685 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
64. | ![]() | Sergiusz I (Sergius) | 687–701 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
65. | ![]() | Grzegorz II (Gregorius Secundus) | 715–731 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
66. | ![]() | Grzegorz III (Gregorius Tertius) | 731–741 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
67. | ![]() | Zachariasz[o] (Zacharias) | 741–752 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
68. | ![]() | Paweł I (Paulus Primus) | 757–767 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
69. | ![]() | Leon III (Leo Tertius) | 795–816 | kanonizowany w 1693 przez Klemensa X | |
70. | ![]() | Paschalis I (Paschalis Primus) | 817–824 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
71. | ![]() | Leon IV (Leo Quartus) | 847–855 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
72. | ![]() | Mikołaj I Wielki (Nicolaus Primus Magnus) | 858–867 | 8 lipca 1883 przez Leona XIII[p] | |
73. | ![]() | Hadrian III (Hadrianus Tertius) | 884–885 | 2 czerwca 1891 przez Leona XIII[p] | |
74. | ![]() | Leon IX (Leo Nonus) | 1049–1054 | uznany za świętego bez formalnej kanonizacji | |
75. | ![]() | Grzegorz VII (Gregorius Septimus) | 1073–1085 | 1584 przez Grzegorza XIII | 1606 przez Pawła V |
76. | ![]() | Wiktor III (Victor Tertius) | 1086–1087 | 23 lipca 1887 przez Leona XIII[q] | |
77. | ![]() | Urban II (Urbanus Secundus) | 1088–1099 | 14 lipca 1881 przez Leona XIII[q] | |
78. | ![]() | Eugeniusz III (Eugenius Tertius) | 1145–1153 | 28 grudnia 1872 przez Piusa IX[q] | |
79. | ![]() | Grzegorz X (Gregorius Decimus) | 1271–1276 | 1713 przez Klemensa XI | |
80. | ![]() | Innocenty V (Innocentius Quintus) | 1276 | 1898 przez Leona XIII | |
81. | ![]() | Celestyn V (Coelestinus Quintus) | 1294 | 1313 przez Klemensa V[r] | |
82. | ![]() | Benedykt XI (Benedictus Undecimus) | 1303–1304 | 24 kwietnia 1736 przez Klemensa XII | |
83. | ![]() | Urban V (Urbanus Quintus) | 1362–1370 | 10 marca 1870 przez Piusa IX | |
84. | ![]() | Pius V[s] (Pius Quintus) | 1566–1572 | 27 kwietnia 1672 przez Klemensa X | 22 maja 1712 przez Klemensa XI |
85. | ![]() | Innocenty XI (Innocentius Undecimus) | 1676–1689 | 7 października 1956 przez Piusa XII | |
86. | ![]() | Pius IX (Pius Nonus) | 1846–1878 | 3 września 2000 przez Jana Pawła II | |
87. | ![]() | Pius X (Pius Decimus) | 1903–1914 | 3 czerwca 1951 przez Piusa XII | 29 maja 1954 przez Piusa XII |
88. | ![]() | Jan XXIII (Ioannes Vicesimus Tertius) | 1958–1963 | 3 września 2000 przez Jana Pawła II | 27 kwietnia 2014 przez Franciszka[t] |
89. | ![]() | Paweł VI (Paulus Sextus) | 1963–1978 | 19 października 2014 przez Franciszka | 14 października 2018 przez Franciszka |
90. | ![]() | Jan Paweł I (Ioannes Paulus Primus) | 1978 | 4 września 2022 przez Franciszka | |
91. | ![]() | Jan Paweł II (Ioannes Paulus Secundus) | 1978–2005 | 1 maja 2011 przez Benedykta XVI | 27 kwietnia 2014 przez Franciszka |
Procesy beatyfikacyjne w toku
Obecnie trwają procesy beatyfikacyjne następujących papieży:
Papież | Pontyfikat | Opis | Źródło | |
![]() | Benedykt XIII | 1724–1730 | (Vincenzo Maria Orsini, 1650–1730) – ciągnący się od 1755, dwukrotnie przerywany proces beatyfikacyjny został wznowiony 17 stycznia 2004 | [21] |
![]() | Pius VII | 1800–1823 | (Gregorio Barnaba Chiaramonti, 1742–1823) – proces beatyfikacyjny w diecezji Savona-Noli został otwarty 15 sierpnia 2007 za zgodą papieża Benedykta XVI | [22] |
![]() | Pius XII | 1939–1958 | (Eugenio Pacelli, 1876–1939) – proces beatyfikacyjny otwarty 18 listopada 1965 przez papieża Pawła VI. 19 grudnia 2009 papież Benedykt XVI ogłosił dekret o "heroiczności cnót" | [23][24] |
Święci antypapieże
Jedynym antypapieżem, który ostatecznie pojednał się z Kościołem Rzymskim, a później został uznany za świętego (w Kościele katolickim i Cerkwi prawosławnej) jest Hipolit Rzymski[25] (antypapież w latach 217–235).
Uwagi
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[6].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[7].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[8].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[9].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[10].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[11].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[12].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[13].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[14].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[15].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[16].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[17].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[18].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[19].
- ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[20].
- ↑ a b kanonizowany przez zatwierdzenie kultu
- ↑ a b c beatyfikowany przez zatwierdzenie kultu
- ↑ Kanonizowany bez uprzedniej beatyfikacji.
- ↑ pierwszy papież, ogłoszony błogosławionym przed tym jak został kanonizowany.
- ↑ kanonizowany bez zatwierdzenia cudu
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i 90 świętych papieży. wiara.pl, 2013-09-30. [dostęp 2015-02-01]. (pol.).
- ↑ Jan XXIII i Jan Paweł II świętymi. Papież Franciszek: byli mężni. TVP Info. (pol.).
- ↑ Franciszek beatyfikował Pawła VI. Na mszy nie zabrakło Benedykta XVI. TVP Info. (pol.).
- ↑ Papież Paweł VI ogłoszony świętym. onet.pl. [dostęp 2018-10-14].
- ↑ Papież Jan Paweł I ogłoszony błogosławionym. radioem.pl. [dostęp 2022-09-04].
- ↑ 29 Ιουνίου. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10]. (gr.).
- ↑ 5 Νοεμβρίου. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10]. (gr.).
- ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 13. ISBN 83-7014-248-6.
- ↑ 16 Μαρτίου. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10]. (gr.).
- ↑ Richard McBrien: Leksykon papieży. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 36. ISBN 83-7311-764-4.
- ↑ 5 Αυγούστου. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10]. (gr.).
- ↑ 2 Ιανουαρίου. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10]. (gr.).
- ↑ Święty tylko w Cerkwi prawosławnej i Kościele koptyjskim por. 27 Αυγούστου. H ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2016-04-07]. (gr.).; The Departure of St. Leparius, Bishop of Rome. Coptic Orthodox Church Network. [dostęp 2014-11-09]. (ang.).
- ↑ 8 Απριλίου. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10]. (gr.).
- ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 44. ISBN 83-7014-248-6.
- ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 57. ISBN 83-7014-248-6.
- ↑ 12 Μαρτίου. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10]. (gr.).
- ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 75. ISBN 83-7014-248-6.
- ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 78. ISBN 83-7014-248-6.
- ↑ Richard McBrien: Leksykon papieży. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 91. ISBN 83-7311-764-4.
- ↑ Salvador Miranda: Orisni, Vincenzo Maria. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
- ↑ Salvador Miranda: Chiaramonti, Gregorio Barnaba. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
- ↑ Salvador Miranda: Pacelli, Eugenio. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
- ↑ Franciszek zamierza kanonizować także Piusa XII?. Katolicka Agencja Informacyjna. [dostęp 2013-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)]. (pol.).
- ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 20. ISBN 83-7014-248-6.
Bibliografia
- Jedna trzecia papieży wyniesiona na ołtarze. Deon.pl, 2014-10-19. [dostęp 2015-01-17].
- Prawie jedna trzecia papieży została wyniesiona na ołtarze. ekai.pl, 2014-10-20. [dostęp 2015-07-04].
- p
- d
- e
- Poczet papieży
- Kategoria:Papieże
Uznani za świętego bez formalnej kanonizacji |
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Formalnie kanonizowani i beatyfikowani przez Kościół katolicki |