Żywopłon

Żywopłon
Ilustracja
Aeschnyomene virginica
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

żywopłon

Nazwa systematyczna
Aeschynomene Linnaeus
Sp. Pl. 713. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

A. aspera Linnaeus[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Żywopłon[4] (Aeschynomene) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae). Obejmuje ponad 160[5] gatunków występujących na wszystkich kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej. Są to rośliny wyróżniające się liśćmi często wrażliwymi na dotyk i bardzo lekkim drewnem. Do tego rodzaju należy gatunek (A. hispida), którego gęstość drewna w porównaniu do wody wynosi 0,044, co stanowi najmniejszą znaną wartość dla tego surowca. Drewno różnych gatunków wykorzystywane jest do wyrobu kapeluszy przeciwsłonecznych (A. indica) lub wyrobu tratw i pływaków (A. elaphroxylon)[6].

Pęd Aeschynomene indica
Pływające pędy Aeschynomene fluitans

Morfologia

Rośliny zielne i krzewy. Pędy często okryte są gruczołowymi włoskami. Łodyga prosto rosnąca lub płożąca się, często wydrążona lub z miękiszem powietrznym. Liście pierzastozłożone, z ponad 20 naprzeciwległymi listkami. Przylistki okazałe. Kwiaty niewielkie lub średniej wielkości, zwykle zebrane po kilka w kątach liści w niewielkie grona, wsparte parami przysadek. Kielich z dwoma zwykle błoniastymi wargami, jedną – trójdzielną, drugą – dwudzielną. Płatki korony najczęściej żółte. Strąk ścieśniony i podzielony na 4–8 jednonasiennych członów[7].

Systematyka

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów plemienia Dalbergieae z podrodziny bobowatych właściwych (Faboideae) z rodziny bobowatych (Fabaceae) należącej do rzędu bobowców (Fabales) reprezentującego dwuliścienne właściwe[2][8].

Wykaz gatunków[5]
  • Aeschynomene abyssinica (A.Rich.) Vatke
  • Aeschynomene acapulcensis Rose
  • Aeschynomene acutangula Baker
  • Aeschynomene afraspera J.Leonard
  • Aeschynomene americana L.
  • Aeschynomene amorphoides (S.Watson) Robinson
  • Aeschynomene angolense Rossberg
  • Aeschynomene aphylla Wild
  • Aeschynomene aspera L.
  • Aeschynomene batekensis Troch. & Koechlin
  • Aeschynomene baumii Harms
  • Aeschynomene bella Harms
  • Aeschynomene benguellensis Torre
  • Aeschynomene bracteosa Baker
  • Aeschynomene bradei Rudd
  • Aeschynomene brasiliana (Poir.) DC.
  • Aeschynomene brevifolia Poir.
  • Aeschynomene brevipes Benth.
  • Aeschynomene bullockii J.Leonard
  • Aeschynomene burttii Baker f.
  • Aeschynomene carichanica (Rudd) G.B. Rodr. & G. Agostini
  • Aeschynomene carvalhoi G.P.Lewis
  • Aeschynomene chimanimaniensis Verdc.
  • Aeschynomene ciliata Vogel
  • Aeschynomene compacta Rose
  • Aeschynomene crassicaulis Harms
  • Aeschynomene cristata Vatke
  • Aeschynomene curtisiae Johnston
  • Aeschynomene deamii Robinson & Bartlett
  • Aeschynomene debilis Baker
  • Aeschynomene deightonii Hepper
  • Aeschynomene denticulata Rudd
  • Aeschynomene dimidiata Baker
  • Aeschynomene egena (J.F.Macbr.) Rudd
  • Aeschynomene elaphroxylon (Guill. & Perr.) Taub.
  • Aeschynomene elegans Cham. & Schltdl.
  • Aeschynomene evenia C.Wright
  • Aeschynomene falcata (Poir.) DC.
  • Aeschynomene fascicularis Cham. & Schltdl.
  • Aeschynomene filosa Benth.
  • Aeschynomene fluitans Peter
  • Aeschynomene fluminensis Vell.
  • Aeschynomene foliolosa Rudd
  • Aeschynomene fructipendula Abruzzi de Oliveira
  • Aeschynomene fulgida Baker
  • Aeschynomene gazensis Baker f.
  • Aeschynomene genistoides (Taub.) Rudd
  • Aeschynomene glabrescens Baker
  • Aeschynomene glauca R.E.Fr.
  • Aeschynomene goetzei Harms
  • Aeschynomene gracilipes Taub.
  • Aeschynomene gracilis Vogel
  • Aeschynomene grandistipulata Harms
  • Aeschynomene guatemalensis (Standl. & Steyerm.) Rudd
  • Aeschynomene heurckeana Baker
  • Aeschynomene hintonii Sandwith
  • Aeschynomene histrix Poir.
  • Aeschynomene indica L.
  • Aeschynomene interrupta Benth.
  • Aeschynomene inyangensis Wild
  • Aeschynomene katangensis De Wild.
  • Aeschynomene kerstingii Harms
  • Aeschynomene langlassei Rudd
  • Aeschynomene latericola Verdc.
  • Aeschynomene lateritia Harms
  • Aeschynomene laxiflora Baker
  • Aeschynomene leptophylla Harms
  • Aeschynomene leptostachya Benth.
  • Aeschynomene lorentziana Bacigalupo & Vanni
  • Aeschynomene lyonnetii Rudd
  • Aeschynomene magna Rudd
  • Aeschynomene marginata Benth.
  • Aeschynomene martii Benth.
  • Aeschynomene maximistipulata Torre
  • Aeschynomene mediocris Verdc.
  • Aeschynomene megalophylla Harms
  • Aeschynomene mimosifolia Vatke
  • Aeschynomene minutiflora Taub.
  • Aeschynomene mollicula Kunth
  • Aeschynomene monteiroi Alf.Fern. & P.Bezerra
  • Aeschynomene montevidensis Vogel
  • Aeschynomene mossambicensis Verdc.
  • Aeschynomene mossoensis J.Leonard
  • Aeschynomene multicaulis Harms
  • Aeschynomene nana Rudd
  • Aeschynomene neglecta Hepper
  • Aeschynomene nematopoda Harms
  • Aeschynomene nicaraguensis (Oerst.) Standl.
  • Aeschynomene nilotica Taub.
  • Aeschynomene nivea Brandegee
  • Aeschynomene nodulosa (Baker) Baker f.
  • Aeschynomene nyassana Taub.
  • Aeschynomene nyikensis Baker
  • Aeschynomene oligophylla Harms
  • Aeschynomene oroboides Benth.
  • Aeschynomene palmeri Rose
  • Aeschynomene paniculata Vogel
  • Aeschynomene paraguayensis Rudd
  • Aeschynomene pararubrofarinacea J.Leonard
  • Aeschynomene parviflora Micheli
  • Aeschynomene patula Poir.
  • Aeschynomene paucifolia Vogel
  • Aeschynomene paucifoliolata Micheli
  • Aeschynomene petraea Robinson
  • Aeschynomene pfundii Taub.
  • Aeschynomene pinetorum Brandegee
  • Aeschynomene pleuronervia DC.
  • Aeschynomene pluriarticulata G.Don
  • Aeschynomene podocarpa Vogel
  • Aeschynomene pratensis Small
  • Aeschynomene pringlei Rose
  • Aeschynomene pseudoglabrescens Verdc.
  • Aeschynomene pulchella Baker
  • Aeschynomene purpusii Brandegee
  • Aeschynomene pygmaea Baker
  • Aeschynomene racemosa Vogel
  • Aeschynomene rehmannii Schinz
  • Aeschynomene rhodesica Harms
  • Aeschynomene riedeliana Taub.
  • Aeschynomene rivularis Frapp.
  • Aeschynomene rosei C.V.Morton
  • Aeschynomene rostrata Benth.
  • Aeschynomene rubrofarinacea (Taub.) F.White
  • Aeschynomene rubroviolacea J.Leonard
  • Aeschynomene rudis Benth.
  • Aeschynomene ruspoliana Harms
  • Aeschynomene sansibarica Taub.
  • Aeschynomene scabra G.Don
  • Aeschynomene schimperi A.Rich.
  • Aeschynomene schindleri R.Vig.
  • Aeschynomene schliebenii Harms
  • Aeschynomene scoparia Kunth
  • Aeschynomene selloi Vogel
  • Aeschynomene semilunaris Hutch.
  • Aeschynomene sensitiva Sw.
  • Aeschynomene siifolia Baker
  • Aeschynomene simulans Rose
  • Aeschynomene solitariiflora J.Leonard
  • Aeschynomene sparsiflora Baker
  • Aeschynomene standleyi A.R.Molina
  • Aeschynomene stipitata Burtt Davy
  • Aeschynomene stipulosa Verdc.
  • Aeschynomene stolzii Harms
  • Aeschynomene tambacoundensis Berhaut
  • Aeschynomene tenuirama Baker
  • Aeschynomene tenuis Griseb.
  • Aeschynomene trigonocarpa Baker f.
  • Aeschynomene tsaratanensis Du Puy & Labat
  • Aeschynomene tumbezensis J.F.Macbr.
  • Aeschynomene uniflora E.Mey.
  • Aeschynomene unijuga (M.E.Jones) Rudd
  • Aeschynomene upembensis J.Leonard
  • Aeschynomene venezolana (Rudd) G.B. Rodr. & G. Agostini
  • Aeschynomene venulosa Verdc.
  • Aeschynomene vigil Brandegee
  • Aeschynomene villosa Poir.
  • Aeschynomene virginica (L.) Britton & al.
  • Aeschynomene viscidula Michx.
  • Aeschynomene vogelii Rudd
  • Aeschynomene warmingii Micheli
  • Aeschynomene weberbaueri Ulbr.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-10-19]  (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-19].
  4. Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyż̇szych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900. (pol.).
  5. a b Aeschynomene. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-10-19].
  6. David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 9. ISBN 0-521-41421-0.
  7. Aeschynomene. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-10-19].
  8. Family: Fabaceae Lindl., nom. cons. subfam. Faboideae. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-01]. (ang.).
  • J9U: 987007530070505171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 108209
  • EoL: 28155
  • Flora of China: 100705
  • Flora of North America: 100705
  • GBIF: 2949034
  • identyfikator iNaturalist: 63714
  • IPNI: 30008210-2
  • ITIS: 25358
  • NCBI: 48134
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30008210-2
  • Tela Botanica: 85815
  • identyfikator Tropicos: 40033589
  • USDA PLANTS: AESCH