Aleksiej Bałandin

Aleksiej Bałandin
Państwo działania

ZSRR

Data i miejsce urodzenia

20 grudnia 1898
Jenisejsk

Data i miejsce śmierci

22 maja 1967
Moskwa

doktor
Specjalność: chemia organiczna, fizykochemia
Alma Mater

Uniwersytet Moskiewski

1923–1967
Odznaczenia
Nagroda Stalinowska
Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Medal „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”

Aleksiej Aleksandrowicz Bałandin (ros. Алексей Александрович Баландин, ur. 8 grudnia?/20 grudnia 1898 w Jenisejsku, zm. 22 maja 1967 w Moskwie) – radziecki chemik organik, fizykochemik, akademik Akademii Nauk ZSRR.

Życiorys

W 1916 ukończył moskiewskie gimnazjum ze złotym medalem. Już w dzieciństwie uczył się obcych języków[1]. Od 1917 do 1923 studiował kolejno na Uniwersytecie Tomskim, Uniwersytecie Piotrogrodzkim i Uniwersytecie Moskiewskim, w 1923 ukończył studia na Uniwersytecie Moskiewskim ze specjalnością fizykochemia. W 1925 został asystentem na Uniwersytecie Moskiewskim i jednocześnie rozpoczął tam aspiranturę, w 1927 obronił pracę dyplomową, w 1929 został adiunktem katedry chemii organicznej i analitycznej. W 1929 został na rok delegowany przez Ludowy Komisariat Oświaty Rosyjskiej FSRR do Niemiec i Francji w celu zapoznania się z osiągnięciami zagranicznej nauki, pracował w laboratorium Bodensteina[2]. Zajmował się m.in. katalizą organiczną, założył laboratorium tej katalizy na Wydziale Chemicznym Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego, w 1940 to laboratorium zostało przekształcone w katedrę katalizy organicznej, którą Bałandin kierował do 1949. W 1934 został profesorem katedry chemii organicznej, w 1935 otrzymał stopień doktora nauk chemicznych, w 1943 został członkiem korepsondentem, a w 1946 członkiem rzeczywistym (akademikiem) Akademii Nauk ZSRR. 17 lipca 1936 został aresztowany i zesłany do Orenburga, w 1939 został zwolniony wskutek interwencji Nikołaja Zielinskiego[3]. Latem 1941 po ataku Niemiec na ZSRR wraz z kadrą naukową został ewakuowany do Kazania, skąd w 1943 powrócił do Moskwy. W 1948 na rok został dziekanem Wydziału Chemicznego Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego. W lutym 1949 został członkiem WKP(b).

31 marca 1949 został ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu na Łubiance, następnie skazany na 10 lat łagru; karę odbywał w Norylsku. W 1950 pracował jako chemik w doświadczalnym warsztacie metalurgicznym. W 1953 został zwolniony i zrehabilitowany, ponownie objął funkcję kierownika katedry katalizy organicznej Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego, którą pełnił do 1967. Opublikował 1200 prac naukowych, w tym 4 monografie. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.

Odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. Мемория. Алексей Баландин, 20 декабря 2015 – аналитический портал ПОЛИТ.РУ. polit.ru. [dostęp 2021-08-29]. (ros.).
  2. академик Алексей Александрович Баландин. chem.msu.ru. [dostęp 2021-08-29]. (ros.).
  3. Баландин Алексей Александрович ::: Воспоминания о ГУЛАГе :: База данных :: Авторы и тексты [online], sakharov-center.ru [dostęp 2021-08-29]  (ros.).
  • ISNI: 0000000109692101
  • VIAF: 47655072
  • LCCN: n85277711
  • GND: 122873831
  • SBN: UFIV035213
  • NKC: jn20000700106
  • NTA: 298065223
  • BIBSYS: 3012775
  • PLWABN: 9810697657105606
  • NUKAT: n00054780
  • J9U: 987007393235405171
  • LNB: 000202426
  • Treccani: aleksej-aleksandrovic-balandin