Almandyn
Granaty almandynowe | |||
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | krzemian żelaza i glinu | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 7–7,5 | ||
Przełam | muszlowy | ||
Łupliwość | nie wykazuje | ||
Układ krystalograficzny | regularny | ||
Gęstość minerału | 3,95-4,30 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | intensywnie czerwony (karbunkuł), fioletowoczerwony, brązowoczarny | ||
Rysa | biała | ||
Połysk | szklisty | ||
Inne | Dyspersja - 0,027 | ||
| |||
|
Almandyn – minerał z grupy granatu[1], z gromady krzemianów. Należy do grupy minerałów pospolitych, szeroko rozpowszechnionych.
Nazwa pochodzi od Alabanda, dawnej nazwy miejscowości położonej w Azji Mniejszej, gdzie szlifowano najpiękniejsze okazy tych kamieni[1].
Właściwości
- Inkluzja - stanowią ją różne minerały, szczególnie:
- kryształy cyrkonu, dające efekt aureoli dzięki obecności pierwiastków radioaktywnych;
- igły rutylu;
- kryształy hornblendy;
- igły augitu i hornblendy układające się równolegle do krawędzi ścian kryształu;
- apatyt, ilmenit, spinel, monacyt, biotyt i kwarc, a także włókniste inkluzje piroksenu i amfiboli dające efekt migotania, a w oszlifowanych kaboszonach czteroramienną gwiazdę.
Tworzy dobrze wykształcone, izometryczne kryształy o pokroju dwunastościanu rombowego. Zazwyczaj występuje jako minerał wrosły. Jest kruchy, przezroczysty, tworzy kryształy mieszane z piropem – zwane rodolitem. Niektóre kryształy wykazują asteryzm w postaci czteroramiennej gwiazdy.
Występowanie
Stanowi składnik skał powstałych wskutek metamorfizmu regionalnego (łupki mikowe, paragnejsy). Buduje eklogity. Występuje w strefach kontaktowych intruzji granitowych zwłaszcza w hornfelsach. Spotykany w ryolitach, dacytach, andezytach.
Miejsca występowania:
- najpiękniejsze okazy znajduje się w Indiach (Dżajpur, Radżasthan, Hajdarabat) - materiał jubilerski dający efekt asteryzmu;
- Cejlonie - kryształy o znacznych rozmiarach i pięknej barwie;
- Brazylia - Minas Gerais, Bahia;
- USA - Idaho, wyspa Wrangla, Alaska;
- Australia.
W Polsce – w gnejsach k. Strzelina; w amfibolach i pegmatytach Gór Sowich.
Zastosowanie
- jako materiał ścierny (papier, płótno ścierne);
- do wytwarzania narzędzi skrawających, szlifierskich, wierteł;
- ma znaczenie naukowe – wskaźnik metamorfizmu;
- poszukiwany przez kolekcjonerów;
- szeroko stosowany w jubilerstwie do wyrobu biżuterii i ozdób - najbardziej poszukiwane są kamienie wykazujące efekt asteryzmu (gwiazdy).
Zobacz też
- granat
Przypisy
Bibliografia
- Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 popr. i uzup. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
- Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.
- BNCF: 31423
- Britannica: topic/almandine
- Universalis: almandin
- БРЭ: 1815803
- SNL: almandin
- DSDE: almandin
- identyfikator minerału w Mindat: 452