Bałtycka Elektrownia Atomowa

Bałtycka Elektrownia Atomowa

Wizualizacja Elektrowni
Państwo	Rosja
Status	budowa zawieszona
Właściciel	Rosenergoatom
Liczba bloków energetycznych	2
Moce
Łączna moc:
- elektr. netto	2164 MW MW
- elektryczna brutto	2300 MW MW
Położenie na mapie Rosji Bałtycka Elektrownia Atomowa
54°56′26,2″N 22°09′58,6″E/54,940611 22,166278
Strona internetowa

Bałtycka Elektrownia Atomowa (Калининградская атомная электростанция; Калининградская АЭС or Балтийская АЭС) – planowana rosyjska elektrownia atomowa, ma zostać zbudowana w obwodzie królewieckim, 120 km od miasta Królewiec, 60 km od wybrzeża Zalewu Kurońskiego i 13 km na południowy-wschód od miasta Nieman.

Projekt budowy elektrowni atomowej na wybrzeżu Morza Bałtyckiego w obwodzie królewieckim (wcześniej nazywany kaliningradzkim) powstał w pierwszej połowie lat 70. XX wieku i wynikał on z deficytu energii elektrycznej w Berlinie Zachodnim. Niemieckie kręgi biznesowe zaproponowały rządowi radzieckiemu produkcję energii elektrycznej na eksport do Berlina Zachodniego i Niemiec Zachodnich, w zamian za otwarcie się na szerszą wymiane kluczowego wyposażenia do produkcji w przemyśle Republiki Federalnej Niemiec. Wykonawcąmiała być firma Kraftwerkunion, a inwestycję oszacowano na około 1,5 miliarda dolarów amerykańskich, z planowanym oddaniem elektrowni do użytku w 1980 roku. Rozważano także możliwość udzielenia Związkowi Radzieckiemu kredytu celowego na budowę elektrowni, z częściową spłatą poprzez dostawy energii. Wtedy moc planowanej elektrowni wynosiła 1250 MW, a przesył energii do Berlina Zachodniego miał odbywać się przez terytorium NRD linią przesyłową 380 kV. Z różnych powodów, w tym z powodu rozbieżności kosztów energii i reaktora, stanowiska rządu Niemieckiej Republiki Demokratycznej oraz nacisków zewnętrznych, umowy nigdy nie zrealizowano^[1][2][3][4].

16 kwietnia 2008 roku Rosatom i Rząd Obwodu Królewieckiego podpisali umowę o budowie elektrowni jądrowej. Rozporządzenie o rozpoczęciu prac nad budową elektrowni podpisał 13 sierpnia 2008 roku S. W. Kirijenko. Na wykonawcę i inwestora wyznaczono OAO „Koncern Rosenergoatom”. Głównym projektantem została inżynierska firma OAO „Petersburski Naukowo-Badawczy i Projektowo-Konstrukcyjny Instytut Atomenergoprojekt” (SPbAEP). Na początku lutego 2010 roku OAO „Północny Zarząd Budowy” (OAO „SUS”), podlegające SPbAEP, wygrało konkurs na wykonanie prac przygotowawczych na terenie budowy Bałtyckiej Elektrowni Jądrowej. 25 września 2009 roku premier Rosji Władimir Putin podpisał zarządzenie o budowie na terenie Obwodu Kaliningradzkiego dwóch bloków Bałtyckiej Elektrowni Jądrowej. Elektrownia ma mieć dwa bloki energetyczne o mocy po 1150 megawatów każdy^[5]. Budowę pierwszego bloku zaplanowano na lata 2010-2025, drugiego - na okres 2012-2027. Zainstalowane zostaną w nich reaktory wodne ciśnieniowe WWER-1200 (ros. "ВВЭР-1200 Водо-водяной энергетический реактор")^[6].

Elektrownia ma zapewniać bezpieczeństwo energetyczne dla obwodu królewieckiego, ale dwie trzecie wytwarzanego w niej prądu Rosja zamierza eksportować - przede wszystkim do Polski, Niemiec i na Litwę. Rosja rozważa położenie kabla Królewiec-Elbląg, a także położenie kabla podmorskiego wzdłuż trasy Gazociągu Północnego do połączenia z Niemcami. Elektrownia ta ma być pierwszą wybudowaną z udziałem kapitału prywatnego, jednak państwo ma zachować 51% udziałów. Budowa szacowana jest na 6 miliardów euro^[6].

W sierpniu 2011 gotowe było już 93% fundamentów i poziomych konstrukcji elektrowni^[7]. 17 listopada 2011 roku Federalna Służba Nadzoru Ekologicznego, Technologicznego i Atomowego (Rostechnadzor) wydała licencję na budowę bloku energetycznego nr 1 Bałtyckiej Elektrowni Jądrowej.

21 lutego 2012 roku rozpoczęto wylewanie pierwszego betonu pod fundament budynku bezpieczeństwa bloku energetycznego nr 1, co oznaczało początek głównego etapu jego budowy. 23 kwietnia 2012 roku rozpoczęto wylewanie pierwszego betonu pod fundament budynku reaktora bloku energetycznego nr 1, w jednym etapie zużywając 1050 metrów sześciennych betonu. 29 grudnia 2012 roku urządzenie do lokalizacji stopionego rdzenia reaktora w budynku bloku energetycznego nr 1 zostało zainstalowane na swoim miejscu.

W 2012 francusko-rosyjskie konsorcjum Alstom-Atomenergomash (AAEM) podpisało umowę na kwotę 875 mln EUR na dostawę do budowanej elektrowni m.in. parowych turbin ARABELLE, generatorów, separatorów i kondensatorów^[8].

13 czerwca 2013 roku przedstawiciele inwestora poinformowali, że analizowane jest zastąpienie dwóch bloków 1150 MW ośmioma reaktorami KLT o mocy 40 MW każdy, wykorzystywanych do tej pory na lodołamaczach^[9]. 4 lipca 2013 roku szef "Rosatomu", S. Kirijenko, ogłosił przedłużenie terminów budowy bloków dużej mocy oraz budowę małych bloków energetycznych dla obwodu królewieckiego:

„Budujemy dwa bloki po 1200 MW, podczas gdy całkowite zużycie energii w obwodzie kaliningradzkim wynosi 450–500 MW, a w przyszłości wzrośnie do 800 MW. Musimy najpierw zbudować bloki jądrowe, aby zapewnić gwarantowane zaopatrzenie energetyczne regionu. Jeśli kraje bałtyckie się odłączą, to zapewnienie to będzie możliwe tylko dzięki blokom małej mocy."

Ze względu na trudności ze znalezieniem nabywców na energię (Polska, Niemcy ani Litwa nie były zainteresowane zakupem tegoż prądu) w dniu 26 lipca 2013 r., zgodnie z instrukcjami prezydenta Władimira Putina, budowa Bałtyckiej Elektrowni Jądrowej została zawieszona^[10].

W marcu 2014 roku pojawiły się doniesienia, że ​​rosyjski rząd zrezygnował z planów budowy elektrowni jądrowej małej lub średniej mocy w obwodzie kaliningradzkim i rozważa możliwość budowy stacji wytwarzających energię elektryczną z wykorzystaniem gazu ziemnego lub węgla^[11].

4 grudnia 2015 roku minister energetyki Rosji Aleksander Nowak oświadczył, że nie ma planów wznowienia budowy elektrowni jądrowych, gdyż rozwiązano problem niedoborów energii w regionie^[12].

17 czerwca 2016 roku wiceminister rozwoju infrastruktury Obwodu Królewieckiego Igor Kalinin informował^[13]:

„Bałtycka Elektrownia Jądrowa jest budowana, ale nie w takim tempie, w jakim byśmy tego chcieli. Wszystko przebiega zgodnie z planem. Trwa zakup sprzętu. Program inwestycyjny jest co roku broniony”

1 kwietnia 2017 roku dostarczono do montażu zbiornik reaktora, pierwotnie przeznaczony dla bałtyckiej elektrowni jądrowej, w budowanej na Białorusi elektrowni jądrowej Ostrowiec tego samego typu^[14]. Pojawiły się pomysły, aby dokończyć reaktor kosztem polskich inwestycji, z dalszą sprzedażą energii elektrycznej do Polski, ale latem 2020 roku pełnomocnik polskiego rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej Piotr Naimski powiedział, że przyłączenie planowanej bałtyckiej elektrowni jądrowej do polskiego systemu energetycznego było „po prostu niemożliwe”^[15].

14 listopada 2017 roku na posiedzeniu Komisji Dumy Państwowej ds. Energii zastępca dyrektora generalnego Rosenergoatom Aleksiej Żukow poinformował, że koncern uzgadnia możliwość kontynuacji budowy elektrowni jądrowej w obwodzie kaliningradzkim. Jednak 26 września 2018 roku na zlecenie Koncernu Rosenergoatom JSC budowa stacji została oficjalnie zawieszona. Natomiast w 2020 r. wybrano organizację projektową, która stworzy projekt konserwacji niezakończonych obiektów; zakończenie konserwacji zaplanowano na 2024 r.^[16]

Główny obszar produkcyjny składa się z monobloków tworzących jednolitą bryłę budynków. Każdy z nich zawiera: budynek reaktora z wytwornicami pary, maszynownię, budynek pomocniczy (magazyn chemiczny), budynek administracyjny, magazyn świeżego paliwa i stałych odpadów promieniotwórczych, budynek aparatury elektrycznej oraz budynek uzdatniania wody ze zbiornikami. Ponadto, wydzielono rurociąg wentylacyjny, budowę rezerwowej elektrowni spalinowej z systemem zasilania awaryjnego i zbiornikami oleju napędowego, konstrukcję transformatorów blokowych oraz przepompownię wody do automatycznego gaszenia pożarów.

Na terenie obiektu przemysłowego planowane jest umieszczenie wież chłodniczych wyparnych wraz z przepompowniami i basenami natryskowymi, które będą chłodzić kluczowe elementy reaktora. Przewiduje się wdrożenie systemu obiegowego zaopatrzenia w wodę techniczną, wykorzystując wodę z Niemna do kompensacji parowania. Wstępne szacunki wskazują, że zużycie wody obiegowej na potrzeby nowych bloków energetycznych wyniesie około 8000 m³/h. Dostarczanie wody użytkowej i pitnej na teren obiektu będzie realizowane ze źródeł wody słodkiej.

Szacowane zużycie wody pitnej na potrzeby gospodarcze wynosi do 900 m³ na dobę, a woda potrzebna do produkcji nowych obiektów sięga do 3000 m³ na dobę. Woda będzie dostarczana za pomocą oddzielnych pomp z rezerwuarów przeciwpożarowych. Źródłami wody do celów produkcyjno-przeciwpożarowych będą systemy obiegowego zaopatrzenia w wodę techniczną oraz oczyszczone ścieki przemysłowe i deszczówki.

Systemy bezpieczeństwa Bałtyckiej Elektrowni Jądrowej opierają się na strukturze czterokanałowej. Obejmują one rozwiązania techniczne w razie awarii, takie jak pasywny system odprowadzania ciepła z osłony ochronnej, system usuwania wodoru, pułapka na stopiony rdzeń oraz system ochrony pierwszego obiegu przed nadciśnieniem. Autonomiczne systemy zasilania elektrowni pozwalają na ponad 72 godziny pracy systemów chłodzenia reaktorów w przypadku całkowitego odcięcia zewnętrznego zasilania.

Podstawą projektu „AES-2006” dla Bałtyckiej Elektrowni Jądrowej zainstalowanie zostaną w nich reaktorów wodno ciśnieniowych WWER-1200^[6] ,zaprojektowanych przez głównego konstruktora FGU „OKB Hydropress” na bazie doświadczeń eksploatacyjnych bloków energetycznych z reaktorami WWER-1000. Zużyte paliwo jądrowe i wszystkie odpady promieniotwórcze mają przechowywane na terenie elektrowni w specjalnym magazynie do czasu ich wywiezienia i przetworzenia w specjalnym zakładzie. Odpady niepromieniotwórcze będa trafiać na odpowiednie składowisko odpadów przemysłowych.

Podstawowe dane techniczno-ekonomiczne i wskaźniki o Bałtyckiej Elektrowni Jądrowej:

• moc nominalna bloku energetycznego: co najmniej 1170 MW(e),
• liczba bloków energetycznych: 2,
• okres eksploatacji bloku energetycznego: 50 lat,
• średnioroczny współczynnik gotowości do pracy przy mocy nominalnej: 0,92.