Blyxa

Blyxa
Ilustracja
Blyxa aubertii var. echinosperma
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

żabieńcowce

Rodzina

żabiściekowate

Rodzaj

Blyxa

Nazwa systematyczna
Blyxa Noronha ex Thouars
Gen. Nov. Madagasc.: 4 (1806)
Typ nomenklatoryczny

Blyxa aubertii Rich[3].

Synonimy
  • Diplosiphon Decne.
  • Hydrotrophus C.B.Clarke
  • Enhydrias Ridl.
  • Blyxopsis Kuntze[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Siewki Blyxa aubertii var. echinosperma
Kwiat Blyxa aubertii var. echinosperma

Blyxa Noronha ex Thouars – rodzaj roślin wodnych należących do rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae), obejmujący 10 gatunków pochodzących z tropikalnych regionów Starego Świata (Afryki, Azji, Australii i Wysp Karolińskich). Blyxa japonica została zawleczona do Europy (Portugalii i Włoch), a Blyxa aubertii do Luizjany[4].

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckiego słowa blyxo, oznaczającego wytrysnąć, wychlupać[5].

Morfologia

Pokrój
Wodne, wpół wynurzone rośliny zielne.
Łodyga
Krótka, bulwiasta (lub cebulopodobna) i tworząca stolony lub wydłużona i wzniesiona[6].
Liście
Liście odziomkowe lub skrętolegle położone na łodydze[6], wpół zanurzone, siedzące, tworzące u nasady pochwę liściową[5]. Blaszki liściowe lancetowate lub równowąskie, ostre, o drobnoząbkowanych brzegach[6].
Kwiaty
Pojedyncze, rzadko do 22[7] w wierzchotkowatym kwiatostanie, na długiej szypule, otoczone nieoskrzydloną pochwą. Rośliny jednopienne lub dwupienne[5]. Kwiaty jednopłciowe lub obupłciowe, promieniste. Kwiaty żeńskie i obupłciowe siedzące. Kwiaty męskie szypułkowate. 3 działki kielicha równowąskie lub równowąsko-lancetowate. 3 płatki korony równowąskie, dłuższe od działek, białe. Pręciki od 3 do 9, wolne, nitki nitkowate, główki równowąskie lub lancowate, dwupylnikowe. Zalążnie zbudowane z 3 owocolistków, równowąskie z długim, włoskowatym dzióbkiem, przechodzące w 3 szyjki słupków, zrośnięte u nasady. W kwiatach żeńskich pręcikowie nieobecne lub bardzo drobne, w kwiatach męskich występują 3 smukłe słupniczki[8].
Owoce
Torebki[7], równowąskie lub równowąsko-lancetowate, otoczone wąską, żeberkowaną pochewką, zawierające od 10 do wielu nasion. Nasiona eliptyczne lub wrzecionowate, nagie lub z 3–8 podłużnymi rzędami cierni[8].

Biologia i ekologia

Rozwój
Rośliny z rodzaju Blyxahydrofitami, roślinami wieloletnimi (hemikryptofitami lub chamefitami) lub roślinami jednorocznymi[4].
Siedlisko
Słodkowodne zbiorniki wodne, pola ryżowe, rowy irygacyjne[9].
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 16, 18, 32, 42, 48, 72[7].

Systematyka

Jeden z 7 rodzajów wyróżnianych w obrębie podrodziny Anacharidoideae wchodzącej w skład rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae)[2].

Gatunki[10]
  • Blyxa aubertii Rich.
  • Blyxa hexandra C.D.K.Cook & Luond
  • Blyxa japonica (Miq.) Maxim. ex Asch. & Gürke
  • Blyxa javanica Hassk.
  • Blyxa novoguineensis Hartog
  • Blyxa octandra (Roxb.) Planch. ex Thwaites
  • Blyxa quadricostata Hartog
  • Blyxa radicans Ridl.
  • Blyxa senegalensis Dandy
  • Blyxa vietii C.D.K.Cook & Luond

Zagrożenie i ochrona

Dwa afrykańskie gatunki Blyxa zostały uwzględnione w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych: Blyxa senegalensis[11] i Blyxa hexandra[12]. Zagrożenie obu gatunków zostało oszacowane, jednak niedostatecznie rozpoznane (status Data Deficient).

Zastosowanie

Blyxa aubertii jest uprawiana jako roślina akwaryjna[13].

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-29]  (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-01-29]. (ang.).
  4. a b c Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-01-29]. (ang.).
  5. a b c Flora of North America. Vol. 22. Hydrocharitaceae. [dostęp 2011-01-29].
  6. a b c Dinghushan Plant Checklist. [dostęp 2011-01-29].
  7. a b c Klaus Kubitzki, Herbert Huber: Flowering plants, Monocotyledons : Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). New York: Springer-Verlag, 1998, s. 244. ISBN 3-540-64061-4.
  8. a b Flora of Pakistan. [dostęp 2011-01-29].
  9. Christopher D. K. Cook: Water plants of the world : a manual for the identification of the genera of freshwater macrophyte. The Hague: Junk, 1974, s. 257. ISBN 90-6193-024-3.
  10. The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet. [dostęp 2011-01-29].
  11. F.N. Diop: IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4. 2009. [dostęp 2011-01-29].
  12. D. Juffe: IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4. 2010. [dostęp 2011-01-29].
  13. Robert Allgayer: Plantes d'aquarium. 2007, s. 37.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 35135
  • Flora of China: 104135
  • Flora of North America: 104135
  • GBIF: 2865259
  • identyfikator iNaturalist: 141039
  • IPNI: 30394751-2
  • ITIS: 500157
  • NCBI: 55441
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30394751-2
  • Tela Botanica: 86005
  • identyfikator Tropicos: 50113177
  • USDA PLANTS: BLYXA
  • CoL: 8VVM4