Campethera
| Campethera[a] | |||
| G.R. Gray, 1841[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – dzięciolik moręgowany (C. nubica) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ptaki | ||
| Podgromada | Neornithes | ||
| Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | dzięcioły | ||
| Plemię | Picini | ||
| Rodzaj | Campethera | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Dendromus brachyrhynchus Swainson, 1837 (= Picus maculosus Valenciennes, 1826) | |||
| Synonimy | |||
| | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Campethera – rodzaj ptaków z podrodziny dzięciołów (Picinae) w obrębie rodziny dzięciołowatych (Picidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce[8].
Morfologia
Długość ciała 16–24 cm; masa ciała 35–84 g[8].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1837 roku angielski zoolog William Swainson w publikacji własnego autorstwa poświęconej historii naturalnej i systematyce ptaków[2]. Swainson wymienił dwa gatunki – Dendromus brachyrhynchus Swainson, 1837 (= Picus maculosus Valenciennes, 1826) i Dendromus punctatus Swainson, 1837 (= Picus nubicus Boddaert, 1783) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Dendromus brachyrhynchus Swainson, 1837 (= Picus maculosus Valenciennes, 1826) (dzięciolik czarnosterny)[9]. Jednak nazwa – Dendromus – którą nadał nowemu rodzajowi Swainson, okazała się młodszym homonimem rodzaju ssaków opisanego w 1829 roku, dlatego w 1841 roku angielski ornitolog George Robert Gray nadał rodzajowi ptaków nową nazwę – Campethera[1].
Etymologia
- Dendromus: gr. δενδρον dendron ‘drzewo’; -δρομος -dromos ‘biegacz’, do τρεχω trekhō ‘biegać’[10].
- Campethera: gr. καμπη kampē ‘gąsienica’; -θηρας -thēras ‘łowca’, od θηραω thēraō ‘polować’, od θηρ thēr, θηρος thēros ‘bestia, zwierzę’[11].
- Chrysoptilopicus: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Chrysoptilus Swainson, 1832 oraz Picus Linnaeus, 1758 (dzięcioł)[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Picus (Chrysoptilopicus) smithii Malherbe, 1845 (= Chrysoptilus abingoni A. Smith, 1836).
- Chrysopicos: gr. χρυσος khrusos ‘złoty’; nowogr. πικος pikos ‘dzięcioł’, od łac. picus ‘dzięcioł’[13]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Picus nubicus Boddaert, 1783.
- Stictopicus: gr. στικτος stiktos ‘plamisty, cętkowany’, od στιζω stizō ‘tatuować’; nowogr. πικος pikos ‘dzięcioł’, od łac. picus ‘dzięcioł’[14]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Picus nubicus Boddaert, 1783.
- Ipagrus: gr. ιψ ips, ιπος ipos ‘kornik’; αγρεω agreō ‘łapać’[15].
- Notopicus: gr. νοτος notos ‘południe’; nowogr. πικος pikos ‘dzięcioł’, od łac. picus ‘dzięcioł’[16]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Picus notatus M.H.C. Lichtenstein, 1823.
Podział systematyczny
Gatunki wyodrębnione z Geocolaptes; w takim ujęciu do rodzaju należą następujące gatunki[17]:
- Campethera tullbergi Sjöstedt, 1892 – dzięciolik górski
- Campethera taeniolaema Reichenow & Neumann, 1895 – dzięciolik zebrowany
- Campethera cailliautii (Malherbe, 1849) – dzięciolik zielonogrzbiety
- Campethera maculosa (Valenciennes, 1826) – dzięciolik czarnosterny
- Campethera nubica (Boddaert, 1783) – dzięciolik moręgowany
- Campethera punctuligera (Wagler, 1827) – dzięciolik kropkowany
- Campethera bennettii (A. Smith, 1836) – dzięciolik akacjowy
- Campethera notata (M.H.C. Lichtenstein, 1823) – dzięciolik łuskowany
- Campethera abingoni (A. Smith, 1836) – dzięciolik złotosterny
- Campethera mombassica (G.A. Fischer & Reichenow, 1884) – dzięciolik cętkowany
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma and an indication of the typical species of each genus. Wyd. 2nd ed., rev., augm., and accompanied with an index. London: Printed and sold by R. and J.E. Taylor, 1841, s. 70. (ang.).
- ↑ a b W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 307, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
- ↑ P.A. Malherbe. Description de sept espèces nouvelles du genre Picus, Linné. „Revue Zoologique”. 1845, s. 403, 1845. (fr.).
- ↑ A. Malherbe. Nouvelle classification des picinées ou pics, devant sertir de base a une monographie de ces oiseaux grimpeurs, accompagnée de planches peintes. „Mémoires de l’Académie nationale de Metz”. 30, s. 352, 1849. (fr.).
- ↑ P.A. Malherbe: Monographie des picidées, ou Histoire naturelle des picidés, picumninés, yuncinés ou torcols; comprenant dans la première partie, l’origine mythologique, les mœurs, les migrations, l’anatomie, la physiologie, la répartition géographique, les divers systèmes de classification de ces oiseaux grimpeurs zygodactyles, ainsi qu’un dictionnaire alphabétique des auteurs et des ouvrages cités par abréviation; dans la deuxième partie, la synonymie, la description en latin et en français, l’histoire de chaque espèce, ainsi qu’un dictionnaire alphabétique et synonymique latin de toutes les espèces. T. 1. Metz: Typ. de J. Verronnais, 1861, s. liii. (fr.).
- ↑ J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 4: Klettervögel. Cz. 2: Spechte. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1863, s. 123. (niem.).
- ↑ A. Roberts. Review of the nomenclature of South African birds. „Annals of the Transvaal Museum”. 8 (4), s. 222, 1922. (ang.).
- ↑ a b D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Woodpeckers (Picidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.picida1.01 [dostęp 2023-04-22] (ang.), Campethera.
- ↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 54. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dendromus [dostęp 2023-04-22] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Campethera [dostęp 2023-04-22] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chrysoptilopicus [dostęp 2023-04-22] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chrysopicos [dostęp 2023-04-22] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Stictopicus [dostęp 2023-04-22] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ipagrus [dostęp 2023-04-22] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Notopicus [dostęp 2023-04-22] .
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Picini Leach, 1820 (wersja: 2023-12-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-10].
Bibliografia
- The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
