Cerkiew Świętych Nowomęczenników i Wyznawców Rosyjskich w Butowie
| cerkiew-pomnik | |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
| Państwo |
| ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | Butowo | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | prawosławne | ||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Eparchia | podolska | ||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | niedziela 25 stycznia/7 lutego lub najbliższa niedziela od tej daty; | ||||||||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||||
| Relikwie | Świętych Nowomęczenników z Butowa | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu moskiewskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||||||
 55°31′51,4″N 37°35′40,6″E/55,530944 37,594611 | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Cerkiew Świętych Nowomęczenników i Wyznawców Rosyjskich w Butowie – prawosławna cerkiew. Wzniesiona na poligonie strzeleckim NKWD w Butowie dla upamiętnienia ofiar wielkiego terroru, które poniosły tam śmierć w masowych egzekucjach od 1935 do początku lat 50. XX wieku, w szczególności w okresie największego nasilenia represji między rokiem 1937 a 1938.
W 1995 obszar o powierzchni 6 hektarów, na którym znajdowały się masowe groby ofiar czystek, został przekazany Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu. Z inicjatywy grupy rodzin ofiar na miejscu tym wzniesiono pierwszą drewnianą cerkiew. Reprezentowała ona tradycyjny ruski styl i była zbudowana z drewna według projektu D. Szachowskiego[1].
W 2001 r. 140 osób, które poniosły śmierć w Butowie, zostało kanonizowanych w ramach Soboru Świętych Nowomęczenników z Butowa. Dniem ich pamięci została czwarta sobota po Wielkanocy. Patriarcha moskiewski i całej Rusi Aleksy II nazwał poligon „Rosyjską Golgotą”[1]. Trzy lata po kanonizacji, 15 maja 2004, Aleksy II dokonał poświęcenia kamienia węgielnego pod nową świątynię w Butowie. W ceremonii wzięli udział delegaci Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji na czele z jej zwierzchnikiem, metropolitą Ławrem[1]. Projekt nowej świątyni wykonał M. Kiesler. Obiekt, zwieńczony pięcioma cebulastymi kopułkami na dachach namiotowych, luźno nawiązuje do motywów architektonicznych ruskiej sztuki sakralnej, jest jedyną w Rosji cerkwią o takiej formie[2]. Gotowa świątynia została poświęcona 19 maja 2007[2].
Cerkiew posiada trzy ołtarze, wyświęcone odpowiednio ku czci Zmartwychwstania Pańskiego (środkowy), Świętych Nowomęczenników i Wyznawców Rosyjskich (prawy) oraz św. Tichona, patriarchy Moskwy (lewy). Na dolnej kondygnacji świątyni gromadzone są pamiątki po nowomęczennikach rosyjskich[1]. W centralnej nawie znajduje się trzyrzędowy ikonostas[3]. We wnętrzu rozmieszczono również pięćdziesiąt ikon przedstawiających grupy nowomęczenników rosyjskich zamordowanych w poszczególne dni, osobne wizerunki przedstawiają zabitych w Butowie biskupów[2].
