Chasmanthe
 Chasmanthe floribunda | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
| Rząd | szparagowce | ||
| Rodzina | kosaćcowate | ||
| Rodzaj | Chasmanthe | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Chasmanthe N.E. Brown Trans. Roy. Soc. South Africa 20: 272. Feb 1932[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| C. aethiopica (Linnaeus) N. E. Brown[3] | |||
| |||
| |||
Chasmanthe – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje trzy gatunki[4][5]. Rośliny te pochodzą z Afryki Południowej, gdzie rosną w Prowincji Przylądkowej Zachodniej i Wschodniej. Do Europy zostały sprowadzone już w XVII wieku i z powodzeniem od tego czasu uprawiane są jako rośliny ozdobne[5]. W Australii Chasmanthe floribunda stał się gatunkiem inwazyjnym[6].
Morfologia
- Pokrój
- Geofity z bulwocebulami osiągającymi do 7 cm średnicy i odnawiającymi się corocznie zimą. Rośliny osiągają od 0,25 m do nieco ponad 0,5 m wysokości. Pęd kwiatostanowy jest okrągły na przekroju i prosto wzniesiony[5].
- Liście
- Dwurzędowe, równowąskie, płaskie (mieczowate), zaostrzone. Liście łodygowe podobne, ale mniejsze[5].
- Kwiaty
- Zebrane w kłosokształtne, słabo rozgałęzione kwiatostany. Kwiaty wsparte są dwoma przysadkami, podobnymi wielkością, zielonymi i tylko na końcach nieco błoniastymi i tu czerwonawymi. Okwiat grzbiecisty – zrośnięte, nierównej wielkości listki tworzą długą i wygiętą rurkę. Pręciki są trzy i podobnie jak słupek są wygięte. Zalążnia jest dolna, trójkomorowa, z 5–8 zalążkami w każdej z komór. Szyjka słupka pojedyncza, ale rozgałęzia się na końcu na trzy cienkie ramiona[5].
- Owoce
- Trójkomorowe, kulistawe lub podługowate torebki[5] zawierają pomarańczowe nasiona (u innych przedstawicieli rodziny są one brązowe)[6].
Systematyka
Rodzaj z plemienia Croceae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[7].
- Wykaz gatunków[4]
- Chasmanthe aethiopica (L.) N.E.Br.
- Chasmanthe bicolor (Gasp.) N.E.Br.
- Chasmanthe floribunda (Salisb.) N.E.Br.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
- ↑ a b Chasmanthe. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
- ↑ a b Chasmanthe. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Miriam P. de Vos. Revision of the South African genus Chasmanthe (Iridaceae). „South African Journal of Botany”. 51, 4, s. 253-261, 1985. DOI: 10.1016/S0254-6299(16)31654-4.
- ↑ a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 189, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ Genus: Chasmanthe N. E. Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].
- J9U: 987007539807005171
Identyfikatory zewnętrzne:
