Chimonanthus nitens
Systematyka[1] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Klad | |||
Klad | Euphyllophyta | ||
Klad | |||
Klasa | okrytonasienne | ||
Klad | magnoliowe | ||
Rząd | wawrzynowce | ||
Rodzina | kielichowcowate | ||
Rodzaj | zimokwiat | ||
Gatunek | Chimonanthus nitens | ||
Nazwa systematyczna | |||
Chimonanthus nitens Oliv. Hooker's Icon. Pl. 16: t. 1600 1887[2] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Chimonanthus nitens Oliv. – gatunek rośliny z rodziny kielichowcowatych (Calycanthaceae Lindl.). Występuje naturalnie w Japonii oraz południowych i wschodnich Chinach – w prowincjach Anhui, Fujian, Kuejczou, Hubei, Hunan, Jiangsu, Jiangxi, Junnan i Zhejiang oraz w regionie autonomicznym Kuangsi[4][5].
Morfologia
- Pokrój
- Zimozielony krzew dorastający do 1–6 m wysokości. Młode gałązki są owłosione i czworokątne w przekroju poprzecznym[4].
- Liście
- Naprzeciwległe. Mają kształt od eliptycznego do owalnie lancetowatego. Mierzą 2–13 cm długości oraz 1–5,5 cm szerokości. Są nagie, mniej lub bardziej skórzaste[4]. Górna powierzchnia jest błyszcząca i ziemnozielona, natomiast od spodu mają jasnozielona barwę[6]. Blaszka liściowa jest całobrzega[6], o nasadzie od rozwartej do zbiegającej po ogonku i spiczastym wierzchołku. Ogonek liściowy jest nagi i dorasta do 3–10 mm długości[4].
- Kwiaty
- Obupłciowe, pojedyncze, rozwijają się w kątach pędów. Mają barwę od żółtawej do żółtobiaławej i 7–10 mm średnicy. Listków okwiatu jest 20–24, mają kształt od owalnego do podłużnego[4].
- Owoce
- Niełupki o elipsoidalnym kształcie, osiągają 10–13 mm długości. Są zamknięte w dzbankowatym lub niemal dzwonkowatym, zwężonym przy wierzchołku, mniej lub bardziej owłosionym dnie kwiatowym o długości 2,5 cm oraz szerokości 1–2,5 cm i brązowozielonkawej barwie[4].
Biologia i ekologia
Rośnie w widnych lasach. Kwitnie od października do stycznia, natomiast owoce dojrzewają od kwietnia do sierpnia[4]. Preferuje stanowiska w pełnym nasłonecznieniu lub półcieniu[5].
Badania wykazały, że roślina zawiera związku chemiczne, które wykazały umiarkowane działanie hamujące aktywność gatunku bakterii Micrococcus luteus[7].
Zmienność
W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę[2]:
- Chimonanthus nitens var. salicifolius (S.Y.Hu) H.D.Zhang – występuje naturalnie we wschodnich Chinach – w prowincjach Anhui, Jiangxi oraz Zhejiang. Liście mają podłużnie eliptyczny kształt, mierzą 6–13 cm długości oraz 2–3 cm szerokości, są nagie, niemal skórzaste. Blaszka liściowa jest o klinowej nasadzie i spiczastym wierzchołku. Ogonek liściowy jest owłosiony i dorasta do 3–6 mm długości. Kwiaty mają żółtawą barwę. Listków okwiatu jest 15–17 – zewnętrzne są eliptyczne i owłosione od zewnętrznej strony, w okółku środkowym są równowąskie, natomiast wewnętrzne mają lancetowaty kształt. Kwiaty mają 4–5 żółtawych pręcików oraz 6–8 słupków. Owocami są niełupki o podłużnym kształcie, osiągają 10–14 mm długości, są owłosione i mają brązową barwę. Są zamknięte w eliptycznym dnie kwiatowym, zwężonym przy wierzchołku i mierzącym 2,5–3,5 cm długości. Rośnie w lasach. Kwitnie od sierpnia do października, natomiast owoce dojrzewają od października do grudnia[8].
Zastosowanie
Korzenie tego gatunku są wykorzystywane w medycynie tradycyjnej w leczeniu stłuczeń, reumatyzmu czy przeziębienia[4].
Przypisy
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ a b c Chimonanthus nitens Oliv.. The Plant List. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
- ↑ Chimonanthus nitens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Chimonanthus nitens. Plantes & botanique. [dostęp 2016-10-26]. (fr.).
- ↑ a b Chimonanthus nitens - Calycanthaceae. Plant of the Week. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
- ↑ a b Chimonanthus nitens Oliv.. uni-ulm.de. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
- ↑ Li Q.J., Wang M.L., Yang X.S., Ma L., Hao X.J.: Two new coumarin glycosides from Chimonanthus nitens. [w:] J Asian Nat Prod Res. 2013;15(3):270-5 [on-line]. National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine, 2013-02-19. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
- ↑ Chimonanthus salicifolius. Plantes & botanique. [dostęp 2016-10-26]. (fr.).
- EoL: 5392981
- Flora of China: 200008495
- Flora of North America: 200008495
- GBIF: 7275861
- identyfikator iNaturalist: 49114
- IPNI: 139245-1
- NCBI: 300218
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2718302
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:139245-1
- identyfikator Tropicos: 5300016
- CoL: 69RQM