Chlorek rtęci(II)

Chlorek rtęci(II)
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.

dichlorek rtęci, chlorek rtęci(II)

Inne nazwy i oznaczenia
farm.

łac. hydrargyri dichloridum, hydrargyrum bichloratum, hydrargyri chloridum corrosivum, hydrargyri bichloridum

inne

sublimat

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

HgCl
2

Masa molowa

271,50 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały, krystaliczny proszek, albo bezbarwne, białe lub prawie białe kryształy, albo ciężka krystaliczna masa[1]

Identyfikacja
Numer CAS

7487-94-7

PubChem

24085

DrugBank

DB13765

Właściwości
Gęstość
5,6 g/cm³[2]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
73,1 g/kg (25 °C)[2]
w innych rozpuszczalnikach
rozpuszczalny w etanolu, metanolu, acetonie, eterze dietylowym[2] i glicerynie[1], słabo w benzenie[2]
Temperatura topnienia

277 °C[2]

Temperatura wrzenia

304 °C[2]

Punkt krytyczny

700 °C[2]; 173 cm³/mol ≈ 1,569 g/cm³[2]

logP

0,22

Prężność pary

1,3 mmHg (236 °C)[3]

Budowa
Typ hybrydyzacji i VSEPR

sp – liniowa

Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[4]
Czaszka i skrzyżowane piszczele Działanie żrące Zagrożenie dla zdrowia Środowisko
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H300, H314, H341, H361f, H372, H410

Zwroty P

P201, P260, P280, P301+P310+P330, P303+P361+P353, P305+P351+P338[3]

Numer RTECS

OV9100000

Dawka śmiertelna

LD50 1 mg/kg (szczur, drogą pokarmową)

Podobne związki
Inne aniony

fluorek rtęci(II), bromek rtęci(II), jodek rtęci(II)

Inne kationy

chlorek cynku, chlorek kadmu, chlorek rtęci(I) (kalomel)

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

D08AK03

Farmakokinetyka
Działanie

przeciwbakteryjne

Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania

miejscowo

Multimedia w Wikimedia Commons

Chlorek rtęci(II), pot. sublimat, HgCl
2
nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu solnego i rtęci na II stopniu utlenienia. Dobrze rozpuszczalny w wodzie, silnie trujący. Związek ten stosowany jest jako katalizator w syntezie organicznej, a także jako środek dezynfekujący w stężeniu 0,1%[5]. Jest także stosowany w recepturze aptecznej, m.in. do sporządzania białej maści rtęciowej.

Objawy zatrucia

Objawy zatrucia drogą wziewną i po spożyciu są bardzo podobne i należą do nich:

W przypadku przeżycia występują objawy uszkodzenia układu nerwowego.

Otrzymywanie

Chlorek rtęci(II) można otrzymać kilkoma sposobami – na przykład działając kwasem solnym na tlenek rtęci(II) lub w reakcji siarczanu rtęci(II) z mieszaniną chlorku sodu i kwasu solnego[6]:

HgO + 2 HCl HgCl
2
+ H
2
O
HgSO
4
+ 2 NaCl HgCl
2
+ Na
2
SO
4

W pierwszej metodzie tlenek rtęci ogrzewa się z kwasem solnym do rozpuszczenia, po czym sączy się i schładza do krystalizacji. Wydzielone kryształy odsącza się i przemywa niewielką ilością zimnej wody. Z połączonych przesączów po zagęszczeniu można uzyskać kolejną porcję produktu.

Można go także otrzymać przez bezpośrednie działanie chloru na rtęć[7] lub dodając kwasu solnego do gorącego, stężonego roztworu azotanu rtęci(I):

Hg
2
(NO
3
)
2
+ 4HCl 2HgCl
2
+ 2H
2
O + 2NO
2

Przypisy

  1. a b Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
  2. a b c d e f g h CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-73, 6-92, ISBN 978-1-4987-5429-3  (ang.).
  3. a b Chlorek rtęci(II), karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, 11 września 2021, numer katalogowy: 449202 [dostęp 2022-04-11] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. Mercury dichloride, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2022-04-11]  (ang.).
  5. Farmakopea Polska IV, Ministerstwo Zdrowia, t. 1, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1965, s. 1393, OCLC 603050816 .
  6. JanuszJ. Supniewski JanuszJ., Preparatyka nieorganiczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 288–290 .
  7. JulianJ. Gałecki JulianJ., Preparatyka nieorganiczna, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1964, s. 640 .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
D08: Środki antyseptyczne i dezynfekujące
D08A – Środki antyseptyczne
i dezynfekujące
D08AA – Pochodne akrydyny
D08AC – Biguanidy i amidyny
D08AE – Fenol i jego pochodne
D08AF – Pochodne nitrofuranu
  • nitrofural
D08AG – Preparaty zawierające jod
D08AH – Pochodne chinoliny
D08AJ – Czwartorzędowe
związki amoniowe
D08AK – Związki rtęci
D08AL – Związki srebra
D08AX – Inne
  • p
  • d
  • e
1. Litowców
2. Berylowców
  • BeCl
    2
  • MgCl
    2
  • CaCl
    2
  • SrCl
    2
  • BaCl
    2
  • RaCl
    2
3. Skandowców
  • ScCl
    3
  • YCl
    3
  • LaCl
    3
  • AcCl
    3
4. Tytanowców
  • TiCl
    2
  • TiCl
    3
  • TiCl
    4
  • ZrCl
    2
  • ZrCl
    3
  • ZrCl
    4
  • ZrOCl
    2
  • HfCl
    4
  • HfOCl
    2
5. Wanadowców
  • VCl
    2
  • VCl
    3
  • VCl
    4
  • VOCl
  • VOCl
    2
  • VOCl
    3
  • NbCl
    3
  • NbCl
    5
  • NbOCl
    3
  • TaCl
    5
6. Chromowców
  • CrCl
    2
  • CrCl
    3
  • MoCl
    2
    (Mo
    3
    Cl
    6
    )
  • MoCl
    3
  • MoCl
    4
  • MoCl
    5
  • WCl
    2
  • WCl
    4
  • WCl
    5
  • WCl
    6
7. Manganowców
  • MnCl
    2
  • MnCl
    3
  • TcCl
    3
  • ReCl
    3
  • ReCl
    5
8. Żelazowców
  • FeCl
    2
  • FeCl
    3
    (Fe
    2
    Cl
    6
    )
  • Fe
    2
    Cl
    5
  • RuCl
    3
  • RuCl
    4
  • OsCl
    2
  • OsCl
    3
  • OsCl
    4
9. Kobaltowców
  • CoCl
    2
  • CoCl
    3
  • RhCl
    3
  • IrCl
    2
  • IrCl
    3
  • IrCl
    4
10. Niklowców
  • NiCl
    2
  • PdCl
    2
  • PtCl
    2
  • PtCl
    3
  • PtCl
    4
11. Miedziowców
  • CuCl (Cu
    2
    Cl
    2
    )
  • CuCl
    2
  • Cu(OH)Cl
  • AgCl
  • AuCl
  • AuCl
    3
    (Au
    2
    Cl
    6
    )
12. Cynkowców
  • ZnCl
    2
  • Zn(OH)Cl
    2
  • CdCl
    2
  • Cd(OH)Cl
    2
  • Hg
    2
    Cl
    2
  • HgCl
    2
13. Borowców
  • BCl
    3
  • AlCl
    3
  • GaCl
    2
  • GaCl
    3
  • InCl
  • InCl
    2
  • InCl
    3
  • TlCl
  • TlCl
    3
14. Węglowców
  • CCl
    4
  • SiCl
    4
  • GeCl
    2
  • GeCl
    4
  • GeOCl
    2
  • SnCl
    2
  • SnCl
    4
  • Sn
    2
    OCl
    2
  • SnOCl
    2
  • PbCl
    2
  • Pb(OH)Cl
  • PbCl
    4
15. Azotowców
  • NCl
    3
  • NH
    4
    Cl
  • NOCl
  • PCl
    2
  • PCl
    3
  • POCl
    3
  • PCl
    5
  • AsCl
    3
  • AsCl
    5
  • SbCl
    3
  • SbCl
    5
  • BiCl
    3
  • BiCl
    2
  • BiOCl
16. Tlenowców
  • S
    2
    Cl
    2
  • SCl
    2
  • SCl
    4
  • SOCl
    2
  • SO
    2
    Cl
    2
  • Se
    2
    Cl
    2
  • SeCl
    4
  • SeO
    2
    Cl
    2
  • TeCl
    2
  • TeCl
    4
  • PoCl
    2
  • PoCl
    4
17. Fluorowców
Encyklopedie internetowe (rodzaj indywiduum chemicznego):