Cmentarz prawosławny w Wereszynie
Widok ogólny | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Wereszyn | ||
Typ cmentarza | wyznaniowy | ||
Wyznanie | prawosławne | ||
Stan cmentarza | nieczynny | ||
Powierzchnia cmentarza | 0,6 ha[1] | ||
Data otwarcia | pocz. XIX w. | ||
Data ostatniego pochówku | 1944 | ||
Położenie na mapie gminy Mircze | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |||
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego | |||
50°35′55,81″N 23°55′48,19″E/50,598836 23,930053 | |||
|
Cmentarz prawosławny w Wereszynie – nekropolia wyznania prawosławnego w Wereszynie, działająca przy cerkwi unickiej, następnie prawosławnej w miejscowości.
Historia
Cmentarz w Wereszynie był związany z cerkwią w tej samej wsi, zbudowano jako unicka (filia parafii w Wiszniowie), zaś od likwidacji unickiej diecezji chełmskiej działającej jako cerkiew prawosławna. Ostatnia cerkiew w Wereszynie została rozebrana podczas akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej w 1938. Była położona w sąsiedztwie nekropolii[1].
Pochówki na cmentarzu odbywały się prawdopodobnie od początku XIX w. do wywiezienia z Wereszyna miejscowej ludności ukraińskiej wyznania prawosławnego (deportacja do ZSRR, Akcja „Wisła”). Na terenie nekropolii zachowało się około trzydziestu nagrobków z końca XIX w. i I połowy XX wieku. Najstarszy datowany nagrobek pochodzi z r. 1895[1]. Na cmentarzu pochowana jest Maria Górska, jedna z cywilnych ukraińskich ofiar tzw. „krwawego wesela” w Wereszynie 12 lutego 1944[2]. Po wywiezieniu ludności ukraińskiej cmentarz był porzucony. Prace porządkowe na nim wykonano w 2009 w ramach obozu młodzieżowego „Małe wspomnienia wielkiej historii”. Wtedy też nekropolia została powtórnie poświęcona[3][4].
Kamienne nagrobki mają formę krzyży prawosławnych lub łacińskich na słupach lub postumentach, zdobionych akroterionami, tympanonami lub motywami roślinnymi. Niektóre nagrobki rzeźbione są na kształt pni drzew[1]. Na nekropolii rośnie na niej ponad 50 różnych drzew liściastych (lipy, jesiony, brzozy, topole, kasztanowiec, grab)[1].
- Nagrobki z okresu dwudziestolecia międzywojennego
- Nagrobek Kateryny Hryniuk z 1900
- Grób zabitej 12 lutego 1944 Marii Górskiej
- Pomnik zmarłych i zabitych Ukraińców z Wereszyna
Przypisy
- ↑ a b c d e D. Kawałko, Cmentarze..., s. 162.
- ↑ N. Klimuk, Groby są jeszcze widoczne, Przegląd Prawosławny, nr 7/277, lipiec 2008.
- ↑ У польському селі Верешин освятили український цвинтар [online], religions.unian.ua [dostęp 2016-04-07] .
- ↑ Małe wspomnienia wielkiej historii [online], lubiehrubie.pl [dostęp 2016-04-07] .
Bibliografia
- D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.