Cygusy

Cygusy

osada
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	sztumski
Gmina	Sztum
Strefa numeracyjna	55
Tablice rejestracyjne	GSZ
SIMC	0158497
Położenie na mapie gminy Sztum Cygusy
Położenie na mapie Polski Cygusy
Położenie na mapie województwa pomorskiego Cygusy
Położenie na mapie powiatu sztumskiego Cygusy
53°53′44″N 19°06′52″E/53,895556 19,114444[1]

Cygusy – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Sztum przy drodze wojewódzkiej nr 522.

Wieś znajduje się na południowy-zachód od miasta Sztum, będącego siedzibą gminy i powiatu.

W najbliższej okolicy znajdują się miejscowości: Szpitalna Wieś, Kołoząb, Ramzy Wielkie, Ramzy Małe, Mleczewo, Mikołajki Pomorskie.

Od roku 1772 do końca I wojny światowej wieś znajdowała się pod pruskim zaborem. Po przegranym przez Polaków plebiscycie znalazła się pod panowaniem Niemiec. Miejscowość stanowiła własność rodziny Donimirskich.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

• Dwór na kamiennej podmurówce, podpiwniczony, zbudowany z cegły. Strop i ganek wykonany z drewna. w 2023 roku doszło do pożaru, który doszczętnie zniszczył dworek. Mimo szybkiej interwencji straży pożarnej, dach budynku spłonął niemal całkowicie, pozostawiając jedynie ruiny. Straty materialne i kulturalne jego mieszkańców były ogromne. Konieczne było przesiedlenie około jednej trzeciej jej mieszkańców wsi, którzy mieszkali w dworku. Po pożarze budynek został uznany za niezdatny do zamieszkania. Obecnie trwają prace nad oceną możliwości odbudowy ruin dworku. Społeczność lokalna, wraz z władzami gminy i organizacjami zajmującymi się ochroną zabytków, zastanawia się nad sposobami, w jaki można by upamiętnić to miejsce oraz jego historyczne znaczenie, pomimo tragicznego końca.
• Park z przełomu XVIII-XIX wieku
• Kuźnia z wiatą x ok. 1900 roku
• Domy mieszkalne z drugiej połowy XIX wieku

• Cygusy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 723 .