Dendrocopos
| Dendrocopos | |||
| Koch, 1816[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – dzięcioł płowy (D. macei) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ptaki | ||
| Podgromada | Neornithes | ||
| Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | dzięcioły | ||
| Plemię | Melanerpini | ||
| Rodzaj | Dendrocopos | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Picus major Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
| | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Dendrocopos – rodzaj ptaków z podrodziny dzięciołów (Picinae) w obrębie rodziny dzięciołowatych (Picidae). obrębie
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i północno-zachodniej Afryce[7].
Morfologia
Długość ciała 16–35 cm; masa ciała 23–158 g[7].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1816 roku niemiecki entomolog, arachnolog, akarolog i ostrakodolog Carl Ludwig Koch w publikacji własnego autorstwa poświęconej zoologii[1]. Koch wymienił kilka gatunków – Picus major Linnaeus, 1758, Picus medius Linnaeus, 1758, Picus minor Linnaeus, 1758 i Picus tridactylus Linnaeus, 1758 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Picus major Linnaeus, 1758 (dzięcioł duży)[8].
Etymologia
- Dendrocopos: gr. δενδρον dendron ‘drzewo’; κοπος kopos ‘uderzający’, od κοπτω koptō ‘uderzać’[9].
- Dendrodromas: gr. δενδρον dendron ‘drzewo’; δρομας dromas ‘biegacz’, od τρεχω trekhō ‘biec’[10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Picus leucotos Bechstein, 1802.
- Hypopicus: gr. ὑπο hupo ‘pod, poniżej’; późnogr. πικος pikos ‘dzięcioł’, od łac. picus ‘dzięcioł’[11]. Gatunek typowy: Bonaparte wymienił kilka gatunków – Picus hyperythrus Vigors, 1831, Picus cathpharius Blyth, 1843 i Picus (Dendrocopus) darjellensis Blyth, 1845 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Picus hyperythrus Vigors, 1831[12].
- Pipripicus: zbitka wyrazowa nazwy gatunkowej Picus Pipra Pallas, 1811[b] (por. gr. πιπρα pipra ‘mały niezidentyfikowany ptak’; późnogr. πικος pikos ‘dzięcioł’, od łac. picus ‘dzięcioł’)[13]. Gatunek typowy: Bonaparte wymienił kilka gatunków – Picus leucotos Bechstein, 1802, Picus uralensis[c] Malherbe, 1861, Picus medius Linnaeus, 1758 i Picus minor Linnaeus, 1758 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Picus leucotos Bechstein, 1802[12].
- Dendrotypes: gr. δενδρον dendron ‘drzewo’; τυπτω tuptō ‘uderzyć’[14]. Gatunek typowy: autorzy wymienili kilka gatunków – Picus macei Vieillot, 1818, Picus analis Horsfield, 1824 (= Picus minor Linnaeus, 1758) i Dendrotypes nesiotes Cabanis & F. Heine Sr., 1863 (= Picus canicapillus Blyth, 1845) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Picus macei Vieillot, 1818[15].
- Xylurgus: gr. ξυλον xulon ‘drzewo, drewno’; -ουργος -ourgos ‘pracownik’, od εργον ergon ‘praca’, od εργω ergō ‘wykonywać pracę, pracować’[16].
- Sapheopipo: gr. σαφης saphēs, σαφεος sapheos ‘odrębny’; πιπω pipō ‘dzięcioł’[17]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Picus noguchii Seebohm, 1887.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[18]:
- Dendrocopos hyperythrus (Vigors, 1831) – dzięcioł rdzawobrzuchy
- Dendrocopos macei (Vieillot, 1818) – dzięcioł płowy
- Dendrocopos analis (Bonaparte, 1850) – dzięcioł pręgosterny
- Dendrocopos atratus (Blyth, 1849) – dzięcioł birmański
- Dendrocopos darjellensis (Blyth, 1845) – dzięcioł żółtouchy
- Dendrocopos leucopterus (Salvadori, 1871) – dzięcioł białoskrzydły
- Dendrocopos major (Linnaeus, 1758) – dzięcioł duży
- Dendrocopos himalayensis (Jardine & Selby, 1831) – dzięcioł himalajski
- Dendrocopos assimilis (Blyth, 1849) – dzięcioł pakistański
- Dendrocopos syriacus (Hemprich & Ehrenberg, 1833) – dzięcioł białoszyi
- Dendrocopos leucotos (Bechstein, 1802) – dzięcioł białogrzbiety
- Dendrocopos noguchii (Seebohm, 1887) – okinawiak
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b C.L. Koch: System der baierischen Zoologie: zum Gebrauch als Taschenbuch. Nürnberg: in Kommission bei der Steinischen Buchhandlung, 1816, s. 72. (niem.).
- ↑ J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 136. (niem.).
- ↑ a b Ch.-L. Bonaparte. Conspectus Volucrum Zygodactylorum. „Ateneo Italiano”. 2, s. 123, 1854. (łac.).
- ↑ Cabanis i Heine 1863 ↓, s. 46.
- ↑ Cabanis i Heine 1863 ↓, s. 50.
- ↑ E. Hargitt: Catalogue of the Birds in the British Museum. Cz. 18: Picariae. London: Printed by order of the Trustees, 1890, s. 378. (ang.).
- ↑ a b D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Woodpeckers (Picidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.picida1.01 [dostęp 2020-10-06] (ang.).
- ↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 54. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dendrocopos [dostęp 2024-02-11] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dendrodromas [dostęp 2024-02-11] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Hypopicus [dostęp 2024-02-11] .
- ↑ a b G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 91. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Pipripicus [dostęp 2024-02-11] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dendrotypes [dostęp 2024-02-11] .
- ↑ C.J. Sundevall: Conspectum avium picinarum. Stockholm: Samson & Wallin, 1866, s. 115. (łac.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Xylurgus [dostęp 2024-02-11] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Sapheopipo [dostęp 2024-02-11] .
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Melanerpini Gray,GR, 1846 (wersja: 2023-12-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-11].
Bibliografia
- J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 4: Klettervögel. Cz. 2: Spechte. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1863, s. 1–179. (niem.).
- The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- DSDE: flagspætter
