Drabina na Orlej Perci

Drabina na Orlej Perci
Ilustracja
Drabina nad Kozią Przełęczą (2006).
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Kozia Przełęcz

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2143–2150[1] m n.p.m.

Rodzaj

drabina

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, w centrum znajduje się punkt z opisem „Drabina na Orlej Perci”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Drabina na Orlej Perci”
Ziemia49°13′10,6″N 20°01′30,5″E/49,219611 20,025139

Drabina na Orlej Perci – drabina zamontowana na szlaku tatrzańskim Orla Perć na Zamarłej Turni nad Kozią Przełęczą, powstała w 1904 roku. Wymieniona we wrześniu roku 2023 na szerszą i stabilniejszą[2].

Parametry

Drabina liczy 26 szczebli, a jej długość wynosi 8 metrów[2][3]. Dolny koniec drabiny położony jest kilkanaście metrów powyżej wcięcia Koziej Przełęczy o wysokości 2126 m n.p.m.[1]

Historia

Widok z góry na drabinę (2015)

Drabinę, jak i inne żelazne zabezpieczenia dla budowanego właśnie szlaku Orla Perć, zamówił ksiądz Walenty Gadowski w Tarnowie u ślusarza Alberta Lenczowskiego. Żelazne konstrukcje zostały wniesione na Kozią Przełęcz przez księdza Gadowskiego 11 lipca 1904. Drabinę osadzono w zagłębieniach przy użyciu ołowiu, gdyż w tym czasie nie znano jeszcze techniki spawania. Wymagało to osuszenia z wilgoci, gdyż inaczej podgrzana płynnym ołowiem woda zamieniała się w parę wodną i eksplodowała. Ksiądz Gadowski podaje we wspomnieniach, że nie udało się uniknąć eksplozji przy montażu[2].

Po raz pierwszy drabina została wspomniana w 1907 roku w przewodniku Janusza Chmielowskiego. Mariusz Zaruski użył jej przy pierwszym zimowym przejściu Zamarłej Turni. Drabiny nie wymieniono podczas największego remontu Orlej Perci w 1928 roku[2].

Prawie 120-letnią drabinę zastąpiono 15 września 2023 roku obiektem szerszym i stabilniejszym[2][4]. Stara drabina znajdzie się najpewniej w tworzonym w Zakopanem Muzeum Taternictwa i Narciarstwa (filii Muzeum Tatrzańskiego)[2]. Drewniana statuetka z fragmentem oryginalnej drabinki została przekazana na aukcję Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy przez władze Tatrzańskiego Parku Narodowego[5].

Turystyka

Na drabinie obowiązuje kierunek ruchu w dół[3]. Drabina nad Kozią Przełęczą jest położona prawie w pionie, silnie eksponowana[6], toteż uważa się ją za trudny element Orlej Perci. Było to również miejsce interwencji TOPR, trudności odczuwały głównie osoby z lękiem wysokości[4].

Przypisy

  1. a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe LIDAR [online] .
  2. a b c d e f MichałM. Pietrzak MichałM., 120-letnia próba czasu. Historia niezłomnej drabiny na Orlej Perci w Tatrach [online], Gazeta Krakowska, 11 października 2023 [dostęp 2023-10-05]  (pol.).
  3. a b JakubJ. Radomski JakubJ., To najtrudniejszy szlak w Polsce. Ludzie panikują. „No nie żartuj!” [online], Onet.pl, 9 lipca 2023 [dostęp 2023-10-05]  (pol.).
  4. a b BartłomiejB. Kuraś BartłomiejB., Tatry. Słynna drabinka na Orlej Perci w końcu wymieniona [online], Gazeta Wyborcza, 15 września 2023 [dostęp 2023-10-05]  (pol.).
  5. BartłomiejB. Kuraś BartłomiejB., Fragment słynnej drabinki z Orlej Perci na licytacji. TPN wspiera WOŚP [online], Gazeta Wyborcza, 24 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-24] .
  6. KrzysztofK. Baraniak KrzysztofK., Tak wygląda zejście słynną drabinką nad Kozią Przełęczą [online], Tatromaniak, 8 lipca 2023 [dostęp 2023-10-05]  (pol.).