Giovanni Francesco Anerio

Giovanni Francesco Anerio
Data i miejsce urodzenia	ok. 1567 Rzym
Data i miejsce śmierci	12 czerwca 1630 Graz
Gatunki	muzyka poważna, muzyka barokowa
Zawód	kompozytor

Giovanni Francesco Anerio (ur. około 1567 w Rzymie, zm. 12 czerwca 1630 w Grazu^[1]^[2]^[3]) – włoski kompozytor.

Życiorys

Był młodszym bratem kompozytora Felice Anerio^[1]^[2]^[3]. W latach 1574–1579 był dyskantystą w Cappella Giulia w Rzymie^[1], następnie od około 1583 roku związany był z Oratorium Filipa Neriego^[2]. Od 1584 roku pełnił posługę ostiariusza, a od 1586 roku lektora^[2]. W 1595 roku objął funkcję organisty archikonfraterni SS. Crocifisso przy kościele św. Marcelego^[1]. Pełnił funkcję kapelmistrza w bazylice św. Jana na Lateranie (1600–1603), kościele Santo Spirito in Sassia (1605–1609), a od 1609 roku w katedrze w Weronie^[1]^[2]^[3]. Po powrocie do Rzymu w 1611 roku został prefektem muzyki w Seminario Romano, a od 1613 do 1620 roku był kapelmistrzem w kościele Santa Maria ai Monti^[1]^[2]^[3]. W 1616 roku otrzymał święcenia kapłańskie^[1]^[2].

W 1624/1625 roku przybył do Warszawy, gdzie objął posadę kierownika chóru na dworze króla Zygmunta III Wazy^[1]^[2]^[3]. Zmarł w trakcie podróży powrotnej do Rzymu^[1]^[2].

Twórczość

Należał do przedstawiciel szkoły rzymskiej, przekraczał jednak charakterystyczne dla niej zasady polifonii, łącząc je z zasadami basso continuo^[1]. Nawiązywał do twórczości Giovanniego Pierluigiego da Palestriny, nie tylko zapożyczając jego styl, ale też tworząc cieszące się w ówczesnej epoce popularnością opracowanie jego Missa Papae Marcelli na zespół 4-głosowy^[1]. Tworzył prawie wyłącznie muzykę religijną, posługując się przy tym głównie mniejszymi formami motetu i koncertu^[1]. Swoim Teatro armonico spirituale na 5–8 głosów i basso continuo (wyd. 1619) przyczynił się do rozwoju formy oratorium^[1]^[2].

Liczne utwory Aneria drukowano w XVII-wiecznych antologiach^[1]. Utwory powstałe podczas pobytu w Polsce, w tym dedykowana królowej Konstancji Missa Constantia na 12 głosów i basso continuo, pozostały w rękopisie^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Il primo libro de madrigali na 5 głosów (wyd. 1599)
Dialogo pastorale na 3 głosy (wyd. 1600)
Madrigali na 5–6 i 8 głosów (wyd. 1608)
Motecta na 1–3 głosy (wyd. 1609)
Motectorum na 1–6 głosów i basso continuo (wyd. 1611)
Recreatione armonica. Madrigali na 1–2 głosy i basso continuo (wyd. 1611)
Litaniae na 7–8 głosów (wyd. 1611)
Motectorum na 1–6 głosów i basso continuo (wyd. 1613)
Antiphonae na 2–4 głosy i basso continuo (wyd. 1613)
Sacri concentus na 4-6 głosów i basso continuo (wyd. 1613)
Responsoria Nativitatis Domini na 3–4 i 8 głosów oraz basso continuo (wyd. 1614)
Psalmi vesperarum na 3–4 głosy i basso continuo (wyd. 1614)
Missarum na 4–6 głosów i basso continuo (wyd. 1614)
Sacri concentus na 1–6 głosów i basso continuo (wyd. 1617)
Diporti musicali na 1–4 głosy i basso continuo (wyd. 1617)
Selva armonica na 1–4 głosy i basso continuo (wyd. 1617)
Sacrarum cantionum na 1–5 głosów i basso continuo (wyd. 1618)
Teatro armonico spirituale na 5–8 głosów i basso continuo (wyd. 1619)
Ghirlanda si sacre rose na 5 głosów i basso continuo (wyd. 1619)
La bella Clori armonica na 1–3 głosy i basso continuo (wyd. 1619)
Rime sacre concertate na 2–4 głosy i basso continuo (wyd. 1620)
I lieti scherzi na 1–4 głosy i basso continuo (wyd. 1621)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 1. Część biograficzna ab. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1979, s. 51–52. ISBN 83-224-0113-2.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 1 Aalt–Cone. New York: Schirmer Books, 2001, s. 88. ISBN 0-02-865526-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 20. ISBN 0-674-37299-9.