Hieronim Zanchiusz

Hieronim Zanchiusz

Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1516 Alzano Lombardo, Włochy
Data i miejsce śmierci	19 listopada 1590 Heidelberg, Niemcy
Multimedia w Wikimedia Commons

Hieronim Zanchiusz, właśc. Girolamo Zanchi (ur. 2 lutego 1516 w Alzano Lombardo, zm. 19 listopada 1590 w Heidelbergu) – włoski zakonnik, następnie teolog kalwiński, duchowny i pisarz.

Pochodził z rodziny szlacheckiej; jego ojciec zmarł w 1528 na dżumę, a matka 3 lata później. W wieku 15 lat wstąpił do zakonu augustianów, gdzie poznał dzieła Arystotelesa, języki klasyczne i teologię. Jego nauczycielem historii Rzymian był Pietro Martire Vermigli, późniejszy reformator religijny, który zapoznał go z doktryną protestantyzmu.

W 1551, wobec rosnącego zagrożenia ze strony włoskiej Inkwizycji, Zanchiusz uciekł do Genewy, gdzie przyjął kalwinizm, a następnie wyjechał do Strasburga, gdzie został wykładowcą w kolegium St. Thomas w 1553. W 1563 wyjechał do Gryzonii, gdzie w mieście Chiavenna został duchownym włoskiego zboru. W 1567 książę Palatynatu Fryderyk III nakłonił go do wyjazdu do Heidelbergu, gdzie Zanchiusz wraz z Zachariaszem Ursynem objął kierownictwo katedry teologii na miejscowym uniwersytecie. W 1568 Zanchiusz otrzymał tam stopień doktora. Po śmierci księcia Fryderyka w 1577 Zanchiusz został duchownym zboru w Neustadt an der Haardt.

Zanchiusz był niezwykle płodnym pisarzem; wśród jego licznych dzieł są m.in. Wyznanie religii chrześcijańskiej (1585) i Uwagi o boskich przymiotach. Jego najbardziej znane dzieło to Doktryna o absolutnej predestynacji, która jest wznawiana aż do dzisiaj.

Epitafium na grobie Zanchiusza brzmi:

"Tu spoczywa Zanchiusz, którego miłość do prawdy zmusiła

by opuścić kraj rodzinny i podążyć do obcego.

Jak dobrym i wielkim był on, jak sława jego lśniła,

Jak świadomym był prawa boskiego i ludzkiego;

Dostateczny dowód tego jego bogata twórczość dała,

I ci, którzy widzieli go żyjącego i uczącego.

Ziemia wciąż się nim raduje, choć jego dusza uleciała:

Jego imię jest nieśmiertelne, mimo ciała martwego."

• życiorys. pages.slu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-08)]. (ang.)
• Wyznanie religii chrześcijańskiej (1585). public.csusm.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-05)]. (ang.)
• Wyznanie religii chrześcijańskiej. pages.slu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-08)]. (ang.)