Ideologia LGBT

Pikieta przeciwko „ideologii gender” na Placu Zbawiciela w Warszawie

Ideologia LGBT[1], ideologia gender[2][3], rzadziej homoseksualna propaganda, homopropaganda[4] – określenia używane zbiorczo w odniesieniu do szeregu idei emancypacyjnych (równouprawnienia) szeroko pojętych mniejszości seksualnych, osób transpłciowych i innych grup społecznych postrzeganych jako dyskryminowane ze względu na kwestie związane z ich seksualnością (np. queer, osoby interpłciowe, osoby zatrudnione w przemyśle erotycznym etc.).

Określenia ideologia gender czy ideologia LGBT są odrzucane i potępiane przez większość osób o poglądach liberalnych i lewicowych, które postrzegają je jako homofobiczne i nacechowane nietolerancją oraz uprzedzeniami i negatywnymi stereotypami na temat mniejszości seksualnych[5][6][7]. Według osób o poglądach prawicowych ideologia LGBT ma być ideologią społeczno-polityczną postulującą radykalną emancypację oraz afirmację mniejszości seksualnych poprzez szereg kontrowersyjnych zabiegów w zakresie prawnym, ograniczanie wolności słowa pod pretekstem mowy nienawiści, laicyzację społeczeństwa, zabiegi językowe i tym podobne[8][9][10]. Oponenci zjawiska nazywanego przez nich ideologią LGBT lub gender uważają te postulaty za nie do przyjęcia ze względu na to, że narusza on ich system moralny oparty na wartościach chrześcijańskich lub konserwatywnych[11].

Określenie ideologia gender pojawiło się w kręgach amerykańskiej chrześcijańskiej prawicy w latach 90. XX wieku w odniesieniu do kontrowersyjnych eksperymentów Johna Moneya z lat 60., a zwłaszcza w odniesieniu do sprawy Davida Reimera – chłopca z uszkodzonymi narządami płciowymi, którego ów naukowiec miał krzywdzić (według relacji samego Reimera i jego rodziny) poprzez narzucanie chłopcu żeńskiej tożsamości w celu udowodnienia swoich tez o płci kulturowej[12][13]. W Polsce określenie weszło do powszechnego użycia w okolicach 2012 roku[14]. Drugie z określeń tego zjawiska, ideologia LGBT, rozpowszechniło się w Polsce w 2019 roku za sprawą kampanii politycznej partii Prawo i Sprawiedliwość, która nazwała tym mianem postulaty równouprawnienia osób LGBT[15]. Zwłaszcza to drugie określenie wzbudza kontrowersje, osoby używające tego określenia były wielokrotnie oskarżane o odczłowieczanie osób LGBT i przypisywanie im działania przeciwko społeczeństwu[16][17]. W niektórych polskich miejscowościach przyjęto uchwały o strefach wolnych od ideologii LGBT[18].

Dziennikarka działu ekonomicznego Ana Campoy jest zdania, że to, co nazywane jest ideologią LGBT lub ideologią gender, w gruncie rzeczy nie spełnia kryteriów ideologii[19]. Według badaczy analizujących terminy takie jak „ideologia gender” czy tzw. „homoseksualna agenda”, byty te nie istnieją poza propagandową retoryką anty-LGBT[20][21][22][23], a sugerowanie, że istnieją bywa określane jako forma teorii spiskowej[19][24].

Z drugiej strony, określenie to zostało zaakceptowane także przez część osób o poglądach liberalnych i lewicowych, które nadały mu pozytywny wydźwięk poprzez przekonywanie, że ideologia LGBT ma się opierać na promocji tolerancji, równouprawnienia i empatii wobec mniejszości seksualnych[25].

Postulaty

W opinii osób o poglądach prawicowych, ideologia ruchów LGBT ma się opierać na przekonaniu, iż osoby homoseksualne, biseksualne, transpłciowe oraz szereg innych mniejszości seksualnych było w przeszłości traktowanych skrajnie niesprawiedliwie i, w związku z tym, zasługują one nie tylko na tolerancję, ale także na afirmację, promowanie ich widoczności oraz kultury gejowskiej[26][27][28]. Zdaniem konserwatystów ruchy LGBT przejęły także wiele postulatów innych środowisk kojarzonych z lewicą i obyczajowym liberalizmem, np. ruchów feministycznych i marksistowskich[29]. Konserwatyści twierdzą, że współczesny ruch LGBT i jego ideologia rozwinął się w latach 60. XX wieku, a jego zalążki można znaleźć już w teoriach formułowanych w dwudziestoleciu międzywojennym przez ówczesnych seksuologów, psychoanalityków i działaczy politycznych[30]. Według konserwatystów szerszym celem tego ruchu jest nie tylko równouprawnienie mniejszości homoseksualnej i transpłciowej, ale także szeregu innych grup, takich jak fetyszyści[31], pedofile[32][33] czy prostytutki[34]. Cel ten miałby się osiągnąć poprzez laicyzację społeczeństwa, stygmatyzowanie i cenzurowanie poglądów konserwatywnych i katolickich jako faszystowskich i opresyjnych lub nienawistnych[35][36].

Wielu konserwatystów utożsamia ideologię LGBT nie tyle ze zjawiskiem samego homoseksualizmu, ale bardziej ze swego rodzaju skrajnie liberalną obyczajowo ideologią promocji seksu oraz wszelkich niestandardowych lub rzadkich preferencji seksualnych, zarówno mniejszościowych orientacji seksualnych jak i fetyszy, ekshibicjonizmu, pornografii etc. Niektórzy utożsamiają ideologię gender i liberalizm obyczajowy z libertynizmem[37]. Według nich przejawem tego zjawiska ma być m.in. podejście do seksu jako do formy rozrywki, ekshibicjonistyczne incydenty zdarzające się podczas parad LGBT oraz finansowanie parad przez seksbiznes i wielkie korporacje[38][39][40][41].

Wśród postulatów tak rozumianej ideologii ma się znajdować m.in. pełne równouprawnienie osób LGBT, wprowadzenie kar za wszelką krytykę organizacji zrzeszających osoby LGBT, normalizacja używania niestandardowych zaimków wobec osób transpłciowych i niebinarnych, wprowadzenie do szkół edukacji seksualnej obejmującej tematykę LGBT, seksualizacja społeczeństwa[42][43][44].

Dowodami podawanymi przez osoby o poglądach konserwatywnych na istnienie tak opisywanej ideologii mają być liczne prowokacje lub akcje bezpośrednie popełniane przez aktywistów LGBT (niekiedy mające charakter wandalizmu lub profanacji)[45], wspomaganie organizatorów parad LGBT przez wielkie koncerny i organizacje przemysłu erotycznego[46][47], a także zapraszanie na owe imprezy fetyszystów, ekshibicjonistów, drag queen i pracowników seksualnych[48][49].

Zdaniem Jacka Bartyzela postulaty ruchów LGBT spełniają co najmniej kilka przesłanek ideologii:

  • Ruch na rzecz LGBT i jego postulaty są częścią ruchów emancypacyjnych (równościowych) kojarzonych z lewicą.
  • Postulowanie radykalnej zmiany stosunków społecznych, prawnych i politycznych poprzez m.in. penalizację zachowań i głoszenia poglądów przeciwnych ruchowi, zmianę definicji małżeństwa, moralności etc.
  • Deklaracje ruchu, że występuje on w imieniu osób nieheteronormatywnych, podczas gdy wiele osób LGBT się z nim nie utożsamia.
  • Wrogość wobec istniejącego porządku społecznego.
  • Posługiwanie się specyficznymi symbolami oraz językiem (nowomową)[50].

Pojęcia pokrewne

Protest przeciwko kompleksowej edukacji seksualnej, utożsamiający homoseksualizm z pedofilią.

Promocja homoseksualizmu to grupa zachowań uważanych przez niektórych przeciwników praw gejów za realizowane w środkach masowego przekazu, miejscach publicznych itp. Określenie „homoseksualna propaganda” bywa odnoszone do podobnych zachowań. Wiąże się to z przekonaniem, że lesbijki, geje, osoby biseksualne i transpłciowe (LGBT) angażują się w celowe próby przekonania osób heteroseksualnych do przyjęcia „gejowskiego stylu życia”, a zwłaszcza zajmują się indoktrynacją dzieci[51][52]. Zwolennicy tych oskarżeń wskazują na „dewiacyjną” i „prymitywną” edukację seksualną jako dowód[53]. Tego rodzaju zarzuty były wykorzystywane jako argument przeciwko zinstytucjonalizowanym programom prewencji HIV, przepisom zapobiegającym nękaniu, ustawom antydyskryminacyjnym, szkolnym dyskusjom na temat feminizmu i praw LGBT, a także przeciwko tworzeniu programów szkolnych typu Gay-Straight Alliance[54] czy Tęczowy Piątek[51]. Zwolennicy tego mitu powołują się na niezdolność par tej samej płci do reprodukcji jako motywację do werbunku[54][55][56][57].

Przekonanie to jest powszechnie opisywane przez socjologów i psychologów jako homofobiczny mit[58][59], mający na celu wzbudzenie strachu[60]. Wielu krytyków uważa, że określenie to promuje mit, jakoby homoseksualiści byli pedofilami[61][62].

Ideologia gender

Marsz przeciwko ideologii gender w Chile w 2018 roku.
Tabliczka przeciwko określeniu „ideologia LGBT” niesiona na marszu równości w Krakowie (2022).

Chociaż określenia „ideologia LGBT” i „ideologia gender” bywają używane zamiennie, to jednak pojęcie ideologii gender skupia się przede wszystkim wokół kwestii osób transpłciowych. Określenie „gender” odnosi się do pojęcia płci kulturowej, na którą składa się tożsamość płciowa, przyjmowane role płciowe oraz ekspresja płciowa[63][64]. Zdaniem wielu ekspertów tzw. płeć kulturowa nie musi być zgodna z płcią biologiczną. Według środowisk prawicowych wprowadzenie pojęcia gender miało służyć „podważeniu tradycyjnych norm i wartości”[65].

W 1997 roku pojęcie ideologii gender zyskało na popularności wraz z publikacją The Gender Agenda Dale’a O’Leary’ego. Ten wpływowy tekst utrzymywał, że zastąpienie słowa „płeć” słowem „gender”, w takich międzynarodowych przestrzeniach jak ONZ, było częścią globalnego feministycznego planu likwidacji rodziny i przekształcenia społeczeństwa[66][67].

Według między innymi organizacji Human Life International ideologia gender „pojawiła się w minionym stuleciu w związku z atakami na zależność między płcią biologiczną a tożsamością płciową. Ideologia gender polega na zaprzeczaniu, że różnice między mężczyznami i kobietami mają naturalne i biologiczne podstawy. Zamiast tego podejście to proponuje, aby te różnice były owocem konstrukcji społecznej i kulturowej. Utrzymuje ona, że społeczeństwo i kultura narzucają mężczyznom i kobietom odpowiednie role, z których żadna nie odzwierciedla naturalnych różnic między płciami. Z tego błędnego założenia jej zwolennicy twierdzą, że płeć sama w sobie jest biologiczna, ale tożsamość płciowa jest tym, co człowiek decyduje się przyjąć. Dlatego też może istnieć wiele różnych «płci», lista potencjalnie tak obszerna jak liczba ludzi zamieszkujących planetę”[68][69][70].

Konsekwencje

Zdaniem wielu osób przekonanie o istnieniu ideologii LGBT, ideologii gender lub homoseksualnej agendy wiąże się z szerzeniem dezinformacji na temat osób LGBT oraz z podsycaniem homofobii, transfobii i strachu przed osobami LGBT[60]. W ramach walki z propagowaniem tzw. ideologii LGBT często walczy się z wprowadzeniem do szkół kompleksowej edukacji seksualnej oraz programów antydyskryminacyjnych[71][72].

Strefy wolne od ideologii LGBT

 Główny artykuł: Strefa wolna od ideologii LGBT.

Od 2019 roku różne samorządy w Polsce podpisują uchwały i deklaracje, w których stwierdzają, że są wolne od tzw. ideologii LGBT[73]. Zwolennicy uchwał twierdzą, że są one wyrazem sprzeciwu wobec tzw. ideologii LGBT, która ma w ich opinii dążyć do zniszczenia ich wartości, takich jak tradycyjna rodzina, którą w ich rozumieniu jest tylko związek kobiety i mężczyzny[74].

Uchwały te nie mają skutków prawnych i uważane są przede wszystkim za symboliczne[75][76], jednak nadały homofobii oficjalny status i radni samorządów interpretują ją jako podstawę homofobicznej dyskryminacji[77] lub też zatrzymania inicjatyw mających na celu zaadresowanie problemu homofobii i dyskryminacji mniejszości[78]. Parlament Europejski w rezolucji stwierdził, że „utworzenie stref wolnych od LGBTI, nawet jeśli nie polega na wprowadzaniu fizycznych barier, stanowi środek skrajnie dyskryminujący, który ogranicza przysługującą obywatelom UE swobodę przemieszczania się”[79].

Do 30 września 2019 roku różnego rodzaju uchwały, deklaracje i stanowiska dotyczące „ideologii LGBT” przyjęły: 24 gminy, 18 powiatów oraz 4 województwa[80]. W styczniu 2020 łącznie regiony, w których przyjęto Samorządową Kartę Praw Rodzin bądź uchwałę ustanawiającą strefę wolną od LGBT zajmowały ponad 30% obszaru Polski[81][82].

Przypisy

  1. DoRzeczy.pl, Terlikowski po sprawie prof. Nalaskowskiego: Ideologia LGBT chce zakazać odmiennych poglądów [online], Do Rzeczy, 11 września 2019 [dostęp 2020-01-30]  (pol.).
  2. Redakcja, Co to jest gender? „Gender niszczy Polskę, gender niszczy rodzinę, gender STOP” [IDEOLOGIA GENDER] [online], Dziennik Zachodni, 22 października 2013 [dostęp 2020-01-30]  (pol.).
  3. „Gender”- nowa, niebezpieczna ideologia [online], niedziela.pl [dostęp 2020-01-30]  (pol.).
  4. Homopropaganda jak dopalacze [online], naszdziennik.pl [dostęp 2020-01-30]  (pol.).
  5. Parlament Europejski przeciw dyskryminacji osób LGBT [online], eppgroup.eu [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  6. Sorry prawico, ideologia LGBT wygrywa. Związki partnerskie przeszłyby w referendum [SONDAŻ IPSOS] - OKO.press [online], oko.press [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  7. Lewica tropi uchwały anty-LGBT samorządów - GazetaPrawna.pl [online], gazetaprawna.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  8. https://dorzeczy.pl/_f/elements/2020-09/DoRzeczy-dodatek-Ideologia-LGBT-a-edukacja-dzieci.pdf
  9. "Tolerancja - tak, ale nachalna propaganda i afirmacja ideologii - nie". Premier o LGBT+ - Świat zza krat - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-05-31] .
  10. Mowa nienawiści. Żukowska zapowiada zmiany w prawie [online], pl/opinie/524610/mowa-nienawisci-zukowska-zapowiada-zmiany-w-prawie.html [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  11. https://dorzeczy.pl/_f/elements/2020-09/DoRzeczy-dodatek-Ideologia-LGBT-a-edukacja-dzieci.pdf
  12. Terry Goldie: The Man Who Invented Gender: Engaging the Ideas of John Money. 2014, s. 176-177. ISBN 978-0-7748-2794-2.
  13. [Uwaga, drastyczne] Gej Przeciwko Światu: "Strzelił sobie w głowę z obrzyna". Źródła ideologii (trans)gender [online], tysol.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  14. Benedykt XVI zdecydowanie sprzeciwia się "nowej filozofii seksualności". "Oczywisty jest głęboki błąd tej teorii" [online], wpolityce.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  15. PiS-u rozwód z ideologią LGBT. Wywołana wojna światopoglądowa zaczęła się robić zbyt kosztowna - GazetaPrawna.pl [online], gazetaprawna.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  16. Sprzeciw wobec homofobicznej mowy wykluczenia i pogardy - stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich [online], brpo.gov.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  17. Sprzeczka Biedronia z dziennikarką. Poszło o „ideologię LGBT” – Wprost [online], wprost.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  18. Strefy wolne od ideologii LGBT bez funduszy unijnych – EURACTIV.pl [online], euractiv.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  19. a b AnaA. Campoy AnaA., A conspiracy theory about sex and gender is being peddled around the world by the far right [online], Quartz [dostęp 2020-02-14]  (ang.).
  20. MagdalenaM. Dobrowolska MagdalenaM., „Ideologia LGBT” jako przykład mitu politycznego – studium przypadku [online], 30 lipca 2020 [dostęp 2021-04-26] .
  21. MariolaM. Bieńko MariolaM., Etykiety „pedał” i „lesba” w heteronormatywnej rzeczywistości społecznej. Próba analizy, „Przegląd Socjologiczny”, 69 (2), 2020, s. 113–141, DOI: 10.26485/PS/2020/69.2/6, ISSN 2450-9361 [dostęp 2021-04-26]  (pol.).
  22. KatarzynaK. Kłosińska KatarzynaK., Gdy słowa odklejają się od rzeczywistości – Nowe-stare podziały językowe, „Więź”, LXIII (682), 2020, s. 25–30, ISSN 0511-9405 [dostęp 2021-04-26]  (pol.).
  23. J. PawełJ.P. Gieorgica J. PawełJ.P., Konflikt międzypokoleniowy czy kolejny rozdział wojny polsko-polskiej?: An Intergenerational Conflict or a Subsequent Chapter of the “Poland Against Poland War”?, 2020, DOI: 10.34765/SP.0320.A08 [dostęp 2021-04-26] .
  24. Anti-LGBT [online], Southern Poverty Law Center [dostęp 2020-02-14]  (ang.).
  25. Konserwatyści mówią, że nie walczą z ludźmi, ale ideologią LGBT+, ale czym ona jest? - Noizz [online], noizz.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  26. https://dorzeczy.pl/_f/elements/2020-09/DoRzeczy-dodatek-Ideologia-LGBT-a-edukacja-dzieci.pdf
  27. „Będę tak bardzo gejowski, jak tylko potrafię”. Ten występ zszokował nawet widzów Eurowizji [online], tysol.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  28. "Wolna miłość" jako projekt polityczny - Andrzej Bryk o szykanowaniu osób przeciwnych ideologii LGBT - rp.pl [online], rp.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  29. Ideologia LGBT. Zanim upadnie przyniesie cierpienia - rp.pl [online], rp.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  30. https://ordoiuris.pl/sites/default/files/inline-files/Cykl_Edukacja_Seksualna_%237_0.pdf
  31. Szokujące! Dzieci na tęczowej paradzie w Bostonie. Obok półnadzy fetyszyści [online], marsz.info [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  32. Media: Pedofile po raz szósty na Paradzie LGBT w Pradze [online], pl/obserwator-mediow/111180/media-pedofile-po-raz-szosty-na-paradzie-lgbt-w-pradze.html [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  33. Czemu nie "orientacja seksualna"? [online], wpolityce.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  34. Czystka przed Paradą Równości. W tle temat prostytucji [online], wpolityce.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  35. Organizacja Monarchistów Polskich » Czy LGBT jest ideologią? [online], legitymizm.org [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  36. Wolność słowa nie jest tęczowa. Cenzorzy spod znaku LGBT | Gazeta Polska [online], gazetapolska.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  37. Perwersyjny szturm na szkoły | Fronda.pl [online], fronda.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  38. "Transwestyta śpiewa dzieciom...". Szokujące nagranie z Zielonej Góry [online], pl/kraj/449754/transwestyta-spiewa-dzieciom-szokujace-nagranie-z-zielonej-gory.html [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  39. Przeciwko wolności słowa, w obronie lobby LGBT – wyrok sądu w Szczecinie | Ordo Iuris [online], ordoiuris.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  40. POrnorząd. Handlarze wibratorami wchodzą do szkół | Gazeta Polska [online], gazetapolska.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  41. LGBT. Które marki wezmą udział w "Paradzie Równości"? [online], pl/ekonomia/451536/lgbt-ktore-marki-wezma-udzial-w-paradzie-rownosci.html [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  42. https://dorzeczy.pl/_f/elements/2020-09/DoRzeczy-dodatek-Ideologia-LGBT-a-edukacja-dzieci.pdf
  43. Organizacja Monarchistów Polskich » Czy LGBT jest ideologią? [online], legitymizm.org [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  44. https://ordoiuris.pl/sites/default/files/inline-files/Cykl_Edukacja_Seksualna_%2310.pdf
  45. Konserwatyści mówią, że nie walczą z ludźmi, ale ideologią LGBT+, ale czym ona jest? - Noizz [online], noizz.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  46. LGBT. Które marki wezmą udział w "Paradzie Równości"? [online], pl/ekonomia/451536/lgbt-ktore-marki-wezma-udzial-w-paradzie-rownosci.html [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  47. Parada równości? Raczej seksu i kasy - Wydarzenia w INTERIA.PL [online], interia.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  48. "Idziemy po wasze dzieci". Szokujące słowa na marszu LGBT - Wiadomości z Polski i Świata - Stefczyk.info [online], stefczyk.info [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  49. Czystka przed Paradą Równości. W tle temat prostytucji [online], wpolityce.pl [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  50. Organizacja Monarchistów Polskich » Czy LGBT jest ideologią? [online], legitymizm.org [dostęp 2024-05-31]  (pol.).
  51. a b Robert Winnicki: środowiska LGBT dążą do indoktrynacji dzieci [online], PolskieRadio24.pl [dostęp 2020-01-31] .
  52. Dlaczego moje dziecko jest homoseksualne? [online], Stowarzyszenie Lambda Szczecin [dostęp 2020-01-31]  (pol.).
  53. Curtis M.C.M. Wong Curtis M.C.M., Like Hitler And Communist Leaders, LGBT Activists Are Recruiting Children, Pundit Claims [online], HuffPost, 24 marca 2015 [dostęp 2020-01-31]  (ang.).
  54. a b SarahS. Posner SarahS., The Recruit [online], The American Prospect, 8 lutego 2007 [dostęp 2020-01-31]  (ang.).
  55. BarbB. Shelly BarbB., Rep. Steve Cookson defends ‘don’t say gay’ legislation [online], Midwest Voices, 19 kwietnia 2013 [dostęp 2020-01-31] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-19] .
  56. HBO eyes biopic about anti-gay activist Bryant, „Reuters”, 2 lutego 2010 [dostęp 2020-01-31]  (ang.).
  57. LynnL. Witt LynnL., SherryS. Thomas SherryS., EricE. Marcus EricE., Out in All Directions: A Treasury of Gay and Lesbian America, Grand Central Publishing, 26 września 2009, s. 353, ISBN 978-0-446-56721-3 [dostęp 2020-01-31]  (ang.).
  58. RichardR. Peddicord RichardR., Gay and Lesbian Rights: A Question--sexual Ethics Or Social Justice?, Rowman & Littlefield, 1996, s. 73, ISBN 978-1-55612-759-5 [dostęp 2020-01-31]  (ang.).
  59. W.C.W.C. Harris W.C.W.C., Queer Externalities: Hazardous Encounters in American Culture, SUNY Press, 10 września 2009, s. 8, ISBN 978-1-4384-2752-2 [dostęp 2020-01-31]  (ang.).
  60. a b James ThomasJ.T. Sears James ThomasJ.T., Rebels, Rubyfruit, and Rhinestones: Queering Space in the Stonewall South, Rutgers University Press, 2001, s. 239, ISBN 978-0-8135-2964-6 [dostęp 2020-01-31]  (ang.).
  61. W.C.W.C. Harris W.C.W.C., Queer Externalities: Hazardous Encounters in American Culture, SUNY Press, 10 września 2009, s. 156, ISBN 978-1-4384-2752-2 [dostęp 2020-01-31]  (ang.).
  62. FredF. Fejes FredF., Gay Rights and Moral Panic: The Origins of America’s Debate on Homosexuality, Palgrave Macmillan, 15 sierpnia 2008, s. 137, ISBN 978-1-4039-8069-4 [dostęp 2020-01-31]  (ang.).
  63. Gender [online], www.who.int [dostęp 2020-02-01]  (ang.).
  64. Gender: definitions [online], www.euro.who.int, 1 lutego 2020 [dostęp 2020-02-01]  (ang.).
  65. OrdoO. Iuris OrdoO., Radykalna zmiana w definicji płci. Ideologia gender może zostać wpisana do wiążącego traktatu międzynarodowego [online], ordoiuris.pl [dostęp 2020-02-01]  (pol.).
  66. GillianG. Kane GillianG., ‘Gender ideology’: big, bogus and coming to a fear campaign near you, „The Guardian”, 30 marca 2018, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-02-01]  (ang.).
  67. DaleD. O’Leary DaleD., The gender agenda. Redefining equality, Lafayette, La.: Vital Issues Press, 1997, ISBN 1-56384-122-3, OCLC 37776447 [dostęp 2020-02-01] .
  68. H.L.I.H.L.I. Staff H.L.I.H.L.I., Understanding Gender Ideology: What Is It and Where Is It From? [online], Human Life International [dostęp 2020-02-01]  (ang.).
  69. Ideologia gender [online], www.parafiazwiastowania.pl [dostęp 2020-02-01] .
  70. Założenia ideologii gender [online], wiara.wm.pl [dostęp 2020-02-01]  (pol.).
  71. Okazuje się, że można! Wielki sukces rodziców w walce z nachalną promocją ideologii LGBT [online], www.stefczyk.info [dostęp 2020-02-16]  (pol.).
  72. AnitaA. Karwowska AnitaA., „Niemoralna edukacja seksualna”. Rodzice dostają instrukcje, jak chronić dzieci w szkole przed „demoralizacją” [online], wyborcza.pl, 2019 [dostęp 2020-02-16] .
  73. Polish towns advocate ‘LGBT-free’ zones while the ruling party cheers them on [online], Washington Post [dostęp 2021-06-02]  (ang.).
  74. Katarzyna Kubicka-Żach: Uchwały anty-LGBT przyjmowane raczej „na wyrost”. Prawo.pl, 2019-08-09. [dostęp 2020-02-14]. Cytat: Andrzej Pruś podkreśla, że stanowisko przyjęte uchwałą w żadnym punkcie nie popierało wykluczania społecznego, dyskryminacji, szykanowania przedstawicieli środowisk LGBT, a jedynie miało na celu wyrażenie sprzeciwu i dezaprobaty wobec prób promocji ideologii opartej na afirmacji LGBT.
  75. Gdzie w Polsce przyjęto uchwały przeciw „ideologii LGBT”?. Onet. [dostęp 2020-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-02)].
  76. Ekspertyza prawna Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego [online] .
  77. Grzegorz Szymanik: Lepiej by było, gdybyś wyjechała. Homofobia w strefach „wolnych od LGBT” stała się teraz oficjalna. wyborcza.pl, 2019-08-12. [dostęp 2020-04-15]. (pol.).
  78. Elżbieta Korolczuk: Poland’s LGBT-free zones and global anti-gender campaigns. zois-berlin.de, 2020-04-08. [dostęp 2020-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-14)]. (ang.).
  79. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie dyskryminacji osób LGBTI i nawoływania do nienawiści do nich w sferze publicznej, w tym stref wolnych od LGBTI [online], www.europarl.europa.eu [dostęp 2020-07-03]  (pol.).
  80. Uchwały „przeciwko ideologii LGBT” – uchwały przeciwko równości i godności [online], Miłość Nie Wyklucza, 9 października 2019 [dostęp 2020-02-16]  (pol.).
  81. 30 proc. Polski to strefy „wolne od LGBT”. Ta mapa pokazuje, gdzie zezwala się na nienawiść, [w:] Noizz [online] [dostęp 2020-02-12] .
  82. KarolinaK. Kocemba KarolinaK., MichałM. Stambulski MichałM., Populizm a polityka praw człowieka, „Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne”, 31, 2020, s. 144, DOI: 10.19195/1733-5779.31.8, ISSN 1733-5779 [dostęp 2020-12-30] .