Indos
Zobacz hasło żyro w Wikisłowniku |
Indos, żyro, indosament (z wł. indosso 'na grzbiecie' ze śrdw. łac. indorsare 'potwierdzać (uwagą, podpisem) na odwrocie’ od łac. in 'na' i dorsum 'grzbiet')[1] – oświadczenie woli zbywającego o przeniesieniu własności weksla, czeku (lub innego zbywalnego papieru wartościowego, o ile ustawy przewidują taką możliwość, np. konosamentu na zlecenie).
Zgodnie z kodeksem cywilnym, indos jest pisemnym oświadczeniem umieszczonym na papierze wartościowym na zlecenie i zawierającym co najmniej podpis zbywającego, oznaczającym przeniesienie praw na inna osobę[2]. Do przeniesienia praw wynikających z takiego dokumentu niezbędne jest jego wydanie oraz istnienie nieprzerwanego szeregu indosów[3].
Osoba przenosząca weksel (czek) przez indos to indosant, zaś osoba, na rzecz której następuje przeniesienie to indosatariusz.
Indos musi być bezwarunkowy (warunki, od których uzależniono indos, uważa się za nienapisane) i musi przenosić całość praw z weksla (czeku) – indos częściowy jest nieważny. Indos wywiera szersze skutki, niż przelew: indosatariusz może wykonywać wszystkie prawa z weksla, ale – w odróżnieniu od przelewu (patrz: art. 513 k.c.) – „osoby, przeciw którym dochodzi się praw z weksla, nie mogą wobec posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartymi na swych stosunkach osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi” (art. 17 Prawa wekslowego).
Indos ma formę pisemnego oświadczenia na grzbiecie weksla (czeku) lub na przedłużku.
Indos in blanco zawiera jedynie podpis zbywającego, w odróżnieniu od indosu pełnego, który zawiera pełny tekst oświadczenia („Ustępuję/Ustępujemy na zlecenie...”). Takie same skutki, jak indos in blanco, wywiera indos na okaziciela. Wyróżnia się również indos pełnomocniczy, którego istotą nie jest przeniesienie praw z weksla (czeku), lecz umocowanie innej osoby do ich wykonywania, oraz indos zastawniczy – indosatariusz może wtedy udzielić tylko indosu pełnomocniczego.
Indosant przenosząc weksel przez indos staje się żyrantem indosatariusza i każdego na kogo przeniesiono weksel przez indos i tak samo jak on odpowiada przed następującymi po nim indosatariuszami, wszyscy wpisani przed nim indosanci z kolei odpowiadają wekslowo za zapłatę i przyjęcie weksla przed nim.