Jan Braun

Jan Nepomucen Józef Braun (ur. 15 maja 1926 w Łodzi^[1], zm. 29 czerwca 2015^[2]) – polski sumerolog i kartwelolog, przez lata związany z Zakładem Wschodu Starożytnego Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Dr hab. nauk humanistycznych o specjalności językoznawstwo ogólne i porównawcze^[3].

Był najmłodszym synem Jana Tymoteusza Brauna, nauczyciela, wieloletniego kierownika Publicznej Szkoły Powszechnej nr 30 (w latach 1926–1939), i Anny z Żylińskich. Miał siostrę Michalinę Annę Wisłocką, lekarkę i seksuolog, oraz starszego brata Andrzeja, poetę i pisarza.

W latach 1933–1939 uczęszczał do Publicznej Szkoły Powszechnej nr 30 im. św. Stanisława Kostki w Łodzi. Od 15 września 1939 do 10 grudnia 1939 uczęszczał do Państwowego Gimnazjum Męskiego nr 38 im. S. Żeromskiego w Łodzi. Edukację przerwał wybuch wojny i przymusowe wysiedlenie całej rodziny Braunów do Generalnego Gubernatorstwa. W okresie okupacji uczył się sam i pod kierunkiem ojca, zaangażowanego w tajne nauczanie. W kwietniu 1945 r. powrócił wraz z rodziną do Łodzi i zapisał się do 3 klasy Trzeciego Państwowego Gimnazjum i Liceum im. S. Żeromskiego w Łodzi. W ciągu dwóch lat ukończył 3 i 4 klasę gimnazjum i 2 klasy licealne typu humanistycznego. Świadectwo dojrzałości otrzymał 22 lutego 1947 r.

W 1947 r. rozpoczął studia filologii klasycznej i archeologii klasycznej w Uniwersytecie Łódzkim. Studiował archeologię klasyczną pod kierunkiem prof. Rajmunda Gostkowskiego, język łaciński pod kierunkiem prof. Jerzego Schnaydera, język grecki u doc. dra Mariana Goliasa. 10 października 1951 r. obronił pracę magisterską Etnogeneza Etrusków w świetle badań archeologicznych. Promotorem zastępczym był prof. Konrad Jażdżewski. Wkrótce potem został wysłany na aspiranturę do Związku Radzieckiego. Aspiranturę odbywał w Gruzji w latach 1951–1955. Zdobył wtedy gruntowną wiedzę w zakresie języka gruzińskiego i innych języków kartwelskich, a także o wymarłych językach starożytnego Bliskiego Wschodu.

Był członkiem Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN^[3].

W 1951 r. otrzymał stopień magistra filozofii w zakresie archeologii klasycznej. W 1991 przyznano mu stopień doktora habilitowanego^[3], a od 1995 r. pracował na stanowisku profesora w Instytucie Orientalistycznym^[3] Uniwersytetu Warszawskiego^[4].

• Kartwelistyka.
• Baskologia.
• Sumerologia.

Znany jest głównie ze swych badań nad pochodzeniem języka sumeryjskiego, który wiąże z tybeto-birmańską grupą chińsko-tybetańskiej rodziny językowej (Sumerian and Tibeto-Burman, Warszawa 2001; Sumerian and Tibeto-Burman. Additional Studies, Warszawa 2004)^[5]. Jest autorem większości haseł Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN z zakresu sumerologii.

W 2014 roku otrzymał Nagrodę im. św. Grzegorza Peradze.

• Ryszard Kulesza, Marek Stępień: Historia Starożytna w Polsce – informator. Warszawa: Instytut Historyczny UW, 2009, seria: Akme., Studia Historica, nr 5.. ISBN 978-83-904596-9-1. OCLC 750829205. (pol.).
• Michalina Wisłocka, Malinka, Bratek i Jaś (1998), ISBN 83-7180-862-3. (wspomnienia siostry).
• Michalina Wisłocka, Miłość na całe życie: wspomnienia z czasów beztroski (2002), ISBN 83-7311-201-4. (wspomnienia siostry).

• Dr hab. Jan Braun, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-07-11] .