Janina Korolewicz-Waydowa
Janina Korolewicz-Waydowa (1934) | |||
Data i miejsce urodzenia | 3 stycznia 1876 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 20 czerwca 1955 | ||
Typ głosu | sopran | ||
Gatunki | opera | ||
Zawód | solistka operowa | ||
Odznaczenia | |||
|
Janina Korolewicz-Waydowa (ur. 3 stycznia 1876 w Warszawie, zm. 20 czerwca 1955 tamże) – polska śpiewaczka operowa (sopran).
Życiorys
Urodziła się w rodzinie Piotra i Eweliny z Taraszkiewiczów[1]. Była uczennicą Walerego Wysockiego w Galicyjskim Towarzystwie Muzycznym we Lwowie, gdzie rozpoczęła karierę sceniczną. Debiutowała w 1893 na scenie Opery Lwowskiej jako Hanna w Strasznym dworze S. Moniuszki. W latach 1898–1902 była solistką Opery Warszawskiej, następnie śpiewała w Operze Berlińskiej, w Operze San Carlo w Lizbonie, Królewskiej Operze w Madrycie, a potem w Wenecji, Bukareszcie, Operze Włoskiej w Odessie, w Kijowie, Petersburgu i Charkowie.
W 1906 w Kijowie wystąpiła u boku Szalapina, śpiewała z nim także później, m.in. w londyńskiej Covent Garden, w Ameryce i w Petersburgu. W 1910 śpiewała w USA i brała udział w zorganizowanym przez Nellie Melbę słynnym tournée gwiazd po Australii. Śpiewała również z Enrico Caruso w Londynie, Nowym Jorku, Chicago, Filadelfii, Bostonie, Cleveland, São Paulo i Minneapolis. Była członkinią honorową Związku Kobiet Ameryki Północnej[2]. Jedenaście lat trwały wielkie triumfy Janiny Korolewicz-Waydowej na największych scenach światowych, w 1913 powróciła na stałe do Polski.
Podczas I wojny światowej pracowała w szpitalnictwie, w Lidze Kobiet, w więziennictwie legionowym i jako pielęgniarka w Wojsku Polskim[1].
W latach 1917–1919 i 1934–1936 obejmowała dyrekcję opery w Warszawie.
Jej repertuar obejmował ponad 70 partii operowych – od koloraturowych (Rozyna w Cyruliku sewilskim G. Rossiniego) po dramatyczne (Brunhilda w tetralogii Pierścień Nibelunga R. Wagnera). Posiadała także bogaty repertuar pieśniarski i oratoryjno-kantatowy. Kreowała Halkę Moniuszki na jubileuszowym 500., a następnie 600., przedstawieniu; wystawiała ją także za swej dyrekcji w Warszawie po raz tysięczny.
Opublikowała Mój pamiętnik (Wrocław 1958).
Od 19 czerwca 1902 była żoną dra Władysława Waydy[1].
Zmarła 20 czerwca 1955 w Warszawie, pochowana jest na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 175-3-25,26)[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (7 lutego 1955)[4]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 kwietnia 1947)[5]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (6 kwietnia 1935[6])
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 22 lutego 1933[7], 11 listopada 1937[8])
Przypisy
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 362. [dostęp 2021-08-03].
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 150. [dostęp 2021-08-03].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW WAYDA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-01] .
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 50, poz. 507 „za wybitne osiągnięcia artystyczne i zasługi w dziedzinie upowszechnienia muzyki i pieśni polskiej w kraju i za granicą”.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 59, poz. 435 „za wybitne zasługi na polu krzewienia kultury muzycznej”.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 81, poz. 115 „za pracę społeczną i propagandową na polu muzyki polskiej”.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 46, poz. 59 „za zasługi na polu śpiewactwa polskiego oraz propagandę zagranicą”.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
Bibliografia
- Józef Kański, Mistrzowie sceny operowej, PWM Edition, 1998.
Linki zewnętrzne
- Janina Korolewicz-Wajdowa. teatrwielki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-26)].
- Janina Korolewicz-Waydowa na zdjęciach w bibliotece Polona
- Janina Korolewicz-Waydowa. Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-29].
- PWN: 3925868
- ETP: 15982