Kamienica Baryczkowska w Warszawie

Kamienica Baryczkowska
w Warszawie
Symbol zabytku nr rej. 504 z 1.07.1965[1]
Ilustracja
Elewacja frontowa kamienicy
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

Rynek Starego Miasta 32, Krzywe Koło 7

Styl architektoniczny

pierwotnie późnogotycki, później renesansowy

Ważniejsze przebudowy

częściowo w XIV w., gruntownie 1629−1633, 1947−1953

Pierwszy właściciel

Andrzej Pielgrzym-Górczewski

Kolejni właściciele

m.in. Anna (żona Piotra Pielgrzyma), rodzina Landekerów (od 1501), Jerzy Baryczka, Wojciech Baryczka, rodzina Minasowiczów (1683–1808), Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości (od 1911), Zarząd Miejski m.st. Warszawy

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Baryczkowskaw Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Baryczkowskaw Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Baryczkowskaw Warszawie”
Ziemia52°14′58,56″N 21°00′42,72″E/52,249600 21,011867
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica Baryczkowska[2][3][4] – kamienica wzniesiona ok. 1440, znajdująca się przy Rynku Starego Miasta nr 32 w Warszawie.

Opis

Na początku XV wieku kamienica znajdowała się w posiadaniu Anny, żony Piotra Pielgrzyma, wójta dziedzicznego Starej Warszawy. Następnie właścicielem był Andrzej Pielgrzym-Górczewski, który był synem Anny i Piotra.

Górczewscy byli właścicielami kamienicy do 1501 r. Następnie przeszła ona w posiadanie burmistrzowskiej rodziny Landekerów. Na początku XVI wieku odziedziczył ją Jerzy Baryczka (rajca). Własnością tej rodziny była do 1683 r. Wielokrotnie przebudowywana (m.in. w 1509 r., przed 1562 r. – podzielono i sklepiono piwnice oraz wydzielono sklep). Wówczas kamienica była najprawdopodobniej trzykondygnacyjna.

Na początku XVI wieku na tyłach działki powstał murowany budynek gospodarczy.

W latach 1629–1633 kamienica przeszła gruntowną przebudowę. Właścicielem jej był Wojciech Baryczka. Najprawdopodobniej wówczas dobudowano kolejną kondygnację, dodano w fasadzie portal, dekoracje sklepień w przyziemiu, obramienia okien oraz attykę. Wojciech Baryczka nadał budynkowi charakter późnorenesansowy.

Kolejnym właścicielem kamienicy była ormiańska rodzina kupiecka Minasowiczów (1683–1808). Pod koniec XVIII wieku w budynku znajdowała się fabryka skór Cadra.

W 1851 r. obiekt przeznaczono do rozbiórki. W 1852 r. kamienica została wyremontowana przez Leona Żakowskiego (budowniczy i współwłaściciel).

Kolejnym posiadaczem nieruchomości była m.in. rodzina Szancerów (1888–1910), w 1911 kamienica została sprzedana przez Helenę z Szancerów Szteinbergod Towarzystwu Opieki nad Zabytkami Przeszłości.

W 1912 r. budynek został odrestaurowany pod nadzorem Władysława Marconiego, Czesława Przybylskiego, Teofila Wiśniewskiego i Jarosława Wojciechowskiego. Odsłonięto polichromowane belki stropowe, malowany fryz podstropowy (druga połowa XVII wieku). W 1917 r. wykończono sale posiedzeń według projektu Zdzisława Kalinowskiego, Zygmunta Kamińskiego i Jarosława Wojciechowskiego. W 1928 r. Stanisław Kazimierz Ostrowski wykonał polichromię fasady.

W 1937 r. budynek przeszedł w ręce Gminy m.st. Warszawy. Zaplanowano w nim umieścić Muzeum Dawnej Warszawy. Prace adaptacyjne rozpoczęto w 1938 r. Zajęli się nimi:

  • Jan Zachwatowicz (projekt wykonania prac konserwatorskich i adaptacyjnych);
  • Stanisław Hempl (konstrukcja);
  • Jan Rutkowski, Marian Słonecki (konserwacja wewnętrznych malowideł).

W 1944 r. kamienica została spalona. Po II wojnie światowej zachowały się piwnice, mury wraz z attyką, sklepienia parteru oraz fragmenty detali fasady. Odbudowa jej przebiegła dwuetapowo: 1947–1950 i 1952−1953. Prace wykończeniowe trwały do 1957 r. Odbywały się one według projektu Stanisława Żaryna[5].

W 1965 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków[1]. Obecnie znajduje się w niej Muzeum Warszawy oraz Archiwum Państwowe m.st. Warszawy (ul. Krzywe Koło 7).

W czasie remontu kamienic na stronie Dekerta zakończonego w 2016, kolor elewacji kamienicy uległ zmianie z jaskrawozielonego na oliwkowoszary[6].

Przypisy

  1. ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 września 2022 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 54. [dostęp 2022-12-28].
  2. ↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architeltury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 191, 229.
  3. ↑ Juliusz Pollack, Julian Żebrowski: Historia kamieniczek na Rynku Starego Miasta w Warszawie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988, s. 55. ISBN 83-03-02312-8.
  4. ↑ Maria Lewicka: Atlas architektury Starego Miasta w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1992, s. 64. ISBN 83-213-3512-8.
  5. ↑ Jerzy Łoziński, Andrzej Rottermund (red.): Katalog zabytków sztuki. Miasto Warszawa. Część I – Stare Miasto. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczna i Filmowe, 1993, s. 278. ISBN 83-221-0628-9.
  6. ↑ Tomasz Urzykowski. Nowe na Starym Mieście. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 1 lutego 2015. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Archiwalne widoki i publikacje o kamienicy w bibliotece Polona
  • VIAF: 316595385
  • LCCN: sh2001004858
  • J9U: 987007294668305171