Kitkowiec
| Eliurus | |||
| Milne-Edwards, 1885[1] | |||
 Kitkowiec pilchowaty (E. myoxinus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Rząd | gryzonie | ||
| Podrząd | Supramyomorpha | ||
| Infrarząd | myszokształtne | ||
| Nadrodzina | myszowe | ||
| Rodzina | malgaszomyszowate | ||
| Podrodzina | malgaszomyszy | ||
| Rodzaj | kitkowiec | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Eliurus myoxinus Milne-Edwards, 1885 | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Kitkowiec[2] (Eliurus) – rodzaj ssaków z podrodziny malgaszomyszy (Nesomyinae) w obrębie rodziny malgaszomyszowatych (Nesomyidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie na Madagaskarze[3][4][5].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 101–164 mm, długość ogona 119–195 mm; masa ciała 21,5–101 g[4][6].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1885 roku francuski zoolog Alphonse Milne-Edwards w artykule poświęconym opisowi nowego gatunku gryzoni z Madagaskaru, opublikowanym w czasopiśmie Annales des Sciences Naturelles[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) kitkowiec pilchowaty (E. myoxinus).
Etymologia
Eliurus: gr. έλειος heleios ‘gatunek gryzonia’, być może popielica; ουρα oura ‘ogon’[7].
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[8][6][3]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6][a] | Status IUCN[9] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Eliurus grandidieri | Carleton & Goodman, 1998 | kitkowiec stokowy | gatunek monotypowy | Płaskowyż Centralny | DC: 15,6–17,2 cm DO: 14,9–19,9 cm MC: 98–128 g | LC | |
| Eliurus tsingimbato | Jansa, Carleton, Soarimalala, Rakotomalala & Goodman, 2019 | gatunek monotypowy | zachodnie suche lasy liściaste (prowincja Mahajanga) | DC: 14–16 cm DO: 14–19,5 cm MC: brak danych | NE | ||
| Eliurus ellermani | Carleton, 1994 | kitkowiec reliktowy | gatunek monotypowy | znany z 2 oddzielnych stanowisk (na północny zachód od Maroantsetry, Lohariandava) | DC: około 15,2 cm DO: około 17,7 cm MC: około 100 g | DD | |
| Eliurus tanala | Forsyth Major, 1986 | kitkowiec malgaski | gatunek monotypowy | wilgotne lasy od północnej części Płaskowyżu na południe do Parku Narodowego Andohahela | DC: 14–15,9 cm DO: 15,2–19,4 cm MC: 66–97 g | LC | |
 | Eliurus myoxinus | Milne-Edwards, 1885 | kitkowiec pilchowaty | gatunek monotypowy | wilgotne lasy na północy do suchych lasów i kolczastych formacji krzewiastych na zachodzie i południu | DC: 11,7–13,6 cm DO: 12,5–16,7 cm MC: 51–75 g | LC |
| Eliurus minor | Forsyth Major, 1896 | kitkowiec madagaskarski | gatunek monotypowy | od Montague d’Ambre na południe do gór Anosyennes i Vohimena | DC: 10,1–12,4 cm DO: 11,9–13,7 cm MC: 21–49 g | LC | |
| Eliurus webbi | Ellerman, 1949 | kitkowiec norowy | gatunek monotypowy | wilgotne lasy na północy i wschodzie | DC: 14–15,9 cm DO: 16,1–18,6 cm MC: 66–97 g | LC | |
| Eliurus petteri | Carleton, 1994 | kitkowiec nizinny | gatunek monotypowy | znany tylko z lasów prowincji Toamasina | DC: około 13,3 cm DO: około 19,1 cm MC: około 74 g | EN | |
| Eliurus antsingy | Carleton, Goodman & Rakotondravony, 2001 | kitkowiec ankaranański | gatunek monotypowy | lasy w wapiennym regionie tsingy w centralno-zachodniej części kraju (obszar rezerwatu Kasijy) | DC: 14,2–15,3 cm DO: 15,3–19,5 cm MC: 87–101 g | DD | |
| Eliurus carletoni | Goodman, Raheriarisena & Jansa, 2009 | kitkowiec samotny | gatunek monotypowy | suchy las liściasty na dalekiej północy | DC: 14,3–15 cm DO: 16,4–18,3 cm MC: 88–89 g | LC | |
| Eliurus majori | O. Thomas, 1895 | kitkowiec dżunglowy | gatunek monotypowy | od Montagne d’Ambre na południe do Parku Narodowego Andohahela | DC: 13,8–16,4 cm DO: 15–19,2 cm MC: 56–93 g | LC | |
| Eliurus penicillatus | O. Thomas, 1908 | kitkowiec białoogonowy | gatunek monotypowy | las Ampitambe, Ankerena | DC: około 14,5 cm DO: około 16,9 cm MC: około 70 g | EN | |
| Eliurus danieli | Carleton & Goodman, 2007 | kitkowiec skryty | gatunek monotypowy | południowy Płaskowyż Centralny (Park Narodowy Isalo) | DC: 15–15,2 cm DO: 17,9–19,2 cm MC: 91–100 g | LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, EN – gatunek zagrożony, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- ↑ a b A. Milne-Edwards. Description d’une nouvelle espèce de rongeur provenant de Madagascar. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Sixième Serie. 20 (1 bis), s. 1, 1885. (fr.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 234. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 332. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e S. Goodman & A. Monadjem: Family Nesomyidae (Pouched Rats, Climbing Mice and Fat Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 185–188. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Eliurus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2019-09-07].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 214–215. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 256, 1904. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-22]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Eliurus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-22]. (ang.).
