Kustrzebkowate

Kustrzebkowate
Ilustracja
Kustrzebka brunatna (Peziza badia)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

kustrzebkowate

Nazwa systematyczna
Pezizaceae Dumort.
Syst. mycol. (Lundae) 3(1): 72 (1829)[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Koronica ozdobna (Sarcosphaera coronaria)

Kustrzebkowate (Pezizaceae Dumort) – rodzina grzybów z klasy workowców (Ascomycota)[2].

Charakterystyka

Grzyby ektomykoryzowe lub saprotroficzne, grzyby naziemne lub podziemne, niektóre gatunki występują na spaleniskach. Ich rozmiary wahają się od małych do dużych i generalnie są kruche ze względu na duże komórki. Owocniki w postaci apotecjów, gatunki podziemne mogą tworzyć psychotecja, stereotecja lub egzotecja. Większość członków rodziny ma worki amyloidalne, ale ta cecha nie występuje u większości gatunków podziemnych i w niektórych wczesnych liniach pochodnych. Pezizaceae i Ascobolaceae są jedynymi rodzinami kustrzebkowców o amyloidalnych workach. Zakres, lokalizacja i siła reakcji z jodem jest ważną cechą diagnostyczną przy oznaczaniu gatunków. U niektórych gatunków występuje silna reakcja ściany z aparatem apikalnym, u innych gatunków reakcja jest rozproszona i często wydaje się występować w śluzie otaczającym worki. Anamorfy historycznie zaliczane były do rodzajów Chromelosporium, Glischroderma, Oedocephalum, Ostracoderma i Rhinotrichum. Niektóre z ektomykoryzowych taksonów są znane tylko w postaci anamorfy[3].

W 2005 r. K. Hansen i inni, oraz Nicolas Van Vooren w 2020 r. przeprowadzili badania metodami biologii molekularnej nad filogenetycznymi powiązaniami w rodzinie kustrzebkowatych. W wyniku tych badań dokonano rewizji rodziny i ustalono nową jej taksonomię, przy okazji tworząc wiele nowych rodzajów[4].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Według Index Fungorum bazującego na CABI databases do rodziny Pezizaceae należą rodzaje:

  • Adelphella Pfister, Matocec & I. Kušan 2008 – żelówka
  • Ahmadea Aman, Khalid & Moncalvo 2020
  • Amylascus Trappe, 1971
  • Aquapeziza D.M. Hu, L. Cai & K.D. Hyde 2012
  • Anabahusakala Carmo, J.S. Monteiro, Gusmão & R.F. Castañeda 2014
  • Antrelloides P.S. Catches. & D.E.A. Catches. 2018
  • Babosia D.G. Knapp, Zagyva, Trappe & Kovács 2020
  • Boudiera Cooke 1877
  • Calongea Healy, Bonito & Trappe 2009
  • Cazia Trappe 1989
  • Chromelosporiopsis Hennebert 2020
  • Daleomyces Setch. 1924
  • Elaiopezia Van Vooren 2020
  • Eremiomyces Trappe & Kagan-Zur 2005
  • Geoscypha (Cooke) Lambotte 1887
  • Glischroderma Fuckel 1870
  • Hansenopezia Matocec, I. Kušan & Jadan 2020
  • Hapsidomyces J.C. Krug & Jeng 1984
  • Hydnobolites Tul. & C. Tul. 1843
  • Hydnotryopsis Gilkey 1916
  • Iodophanus Korf 1967
  • Iodowynnea Medel Guzmán & S. Chacón, 1996
  • Ionopezia Van Vooren 2020
  • Kalaharituber Trappe & Kagan-Zur 2005
  • Kimbropezia Korf & W.Y. Zhuang. 1991
  • Legaliana Van Vooren 2020
  • Malvipezia Van Vooren 2020
  • Marcelleina Brumm., Korf & Rifai 1967
  • Mattirolomyces E. Fisch. 1938
  • Marcelleina Brumm., Korf & Rifai, 1967
  • Mattirolomyces E. Fisch. 1938
  • Muciturbo P.H.B. Talbot. 1989
  • Mycoclelandia Trappe & G.W. Beaton 1984
  • Ostracoderma Fr. 1825
  • Pachyella Boud. 1907
  • Pachyphlodes Zobel 1854
  • Pachyphloeus Tul. & C. Tul., 1844
  • Paragalactinia Van Vooren 2020
  • Peziza Dill. ex Fr. 1822 – kustrzebka
  • Phaeopezia (Vido) Sacc. 1884
  • Phylloscypha Van Vooren, N. 2020
  • Plicariella (Sacc.) Rehm 1894
  • Purpureodiscus (G. Hirsch) Van Vooren 2020
  • Rhodopeziza Hohmeyer & J. Moravec 1995
  • Ruhlandiella Henn. 1903
  • Sarcopeziza Loizides, Agnello & P. Alvarado 2018
  • Sarcosphaera Auersw. 1869 – koronica
  • Sphaerozone Zobel 1854
  • Stouffera Kovács & Trappe 2011
  • Temperantia K. Hansen, Healy & Kovács 2011
  • Terfezia (Tul. & C. Tul.) Tul. & C. Tul. 1851
  • Tirmania Chatin, 1892
  • Ulurua Trappe, Claridge & Kovács 2010
  • Velenovskya Albanese, Boragine, M. Carbone & P. Alvarado 2022[2].

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[5]. Nazwy polskie według M.A. Chmiel[6] i Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów[7].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-13]  (ang.).
  2. a b CABI databases [online] [dostęp 2022-12-11]  (ang.).
  3. Donald H.D.H. Pfister Donald H.D.H., RosanneR. Healy RosanneR., Pezizomycetes, „Encyclopedia of Mycology”, 1, Oxford 2021, s. 304  (ang.).
  4. Nicolas VanN.V. Vooren Nicolas VanN.V., Reinstatement of old taxa and publication of new genera for naming some lineages of the Pezizaceae (Ascomycota), „Ascomycete.org.”, 12 (4), 2020, s. 179–192, DOI: 10.25664/art-0305 .
  5. Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2015-12-16]  (ang.).
  6. Maria AlicjaM.A. Chmiel Maria AlicjaM.A., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4 .
  7. Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-02] .
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 6071
  • GBIF: 8399
  • identyfikator iNaturalist: 57373
  • ITIS: 612937
  • NCBI: 5186
  • identyfikator Tropicos: 100370613
  • CoL: 6267D