Lomelosia

Lomelosia
Ilustracja
Lomelosia stellata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

szczeciowce

Rodzina

przewiertniowate

Rodzaj

Lomelosia

Nazwa systematyczna
Lomelosia Raf.
Fl. Tellur. 4: 95 (1838)[3]
Typ nomenklatoryczny

non designatus[4]

Synonimy
  • Callistemma (Mert. & W.D.J.Koch) Boiss.
  • Scabiosiopsis Rech.f.
  • Tereiphas Raf.
  • Tremastelma Raf.
  • Zygostemma Tiegh.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Lomelosia palaestina

Lomelosia – rodzaj roślin z rodziny przewiertniowatych Caprifoliaceae (w niektórych ujęciach w wyodrębnianej rodzinie szczeciowatych Dipsacaceae i czasem też łączony z rodzajem driakiew Scabiosa). Należą do niego 63 gatunki. Występują one w obszarze śródziemnomorskim i zachodniej Azji sięgając na wschodzie po Syberię, Sinciang i Pakistan[3], z centrum zróżnicowania we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie[5]. Rośliny te rosną na stepach, na terenach pustynnych i skalistych, na obszarach górskich sięgając do 2500 m n.p.m.[5]

Morfologia

Lomelosia cretica
Pokrój
Rośliny zielne, jednoroczne i byliny, w tym drugim przypadku często z drewniejącymi nasadami pędów[5].
Liście
Ulistnienie nakrzyżległe. Dolne liście w rozetach przyziemnych zwykle całobrzegie, górne liście pierzasto wcinane, z odcinkami zwykle równowąskimi[5].
Kwiaty
Zebrane w kulistawe lub spłaszczone główki. Korony kwiatów białe, kremowe, jasnożółte, niebieskie lub różowe. Kwiaty wsparte są okazałym kieliszkiem, w czasie owocowania powiększającym się i tworzącym papierzasty rąbek, poniżej z 8 głębokimi zagłębieniami w rurce owłosionej lub nagiej. Kielich u dołu zrośnięty, w górze zwieńczony 5 sztywnymi i szorstkimi szczecinkami, tylko u L. stellata odpadającymi, a u L. brachiata szczecinek jest 8–10[5].

Systematyka

W tradycyjnych ujęciach rodzaj wyodrębniany zwykle w rodzinie szczeciowatych Dipsacaceae[5]. Rodzina ta jednak od systemu APG II z 2003 włączana jest w randze podrodziny Dipsacoideae Eaton do rodziny przewiertniowatych Caprifoliaceae (opcjonalnie, a od systemu APG III z 2009 już definitywnie)[2].

W szerokim ujęciu rodzaju driakiew Scabiosa, do niego włączane są zaliczane tu gatunki[6] i stąd polskie nazwy zwyczajowe określają gatunki z tego rodzaju mianem driakwi[7][8]. Ze względu na różnice w budowie i relacje filogenetyczne współcześnie raczej rodzaje te są rozdzielane, a nawet zaliczane do odrębnych plemion (Lomelosieae V. Mayer & Ehrend., 2013 i Succiseae V. Mayer & Ehrend. 2013)[5].

Wykaz gatunków[3][8][7]
  • Lomelosia albocincta (Greuter) Greuter & Burdet
  • Lomelosia alpestris (Kar. & Kir.) Soják
  • Lomelosia argentea (L.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia aucheri (Boiss.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia austroaltaica (Bobrov) Soják
  • Lomelosia balianii (Diratz.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia bicolor (Kotschy ex Boiss.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia brachiata (Sm.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia brachycarpa (Boiss. & Hohen.) Soják
  • Lomelosia calocephala (Boiss.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia camelorum (Coss. & Durieu) Greuter & Burdet
  • Lomelosia candollei (Wall. ex DC.) Soják
  • Lomelosia caucasica (M.Bieb.) Greuter & Burdet – driakiew kaukaska
  • Lomelosia cosmoides (Boiss.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia crenata (Cirillo) Greuter & Burdet
  • Lomelosia cretica (L.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia cyprica (Post) Greuter & Burdet
  • Lomelosia deserticola (Rech.f.) P.Caputo & Del Guacchio
  • Lomelosia divaricata (Jacq.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia epirota (Halácsy & Bald.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia esfandiarii (Jamzad) Ranjbar & Z.Ranjbar
  • Lomelosia flavida (Boiss. & Hausskn.) Soják
  • Lomelosia graminifolia (L.) Greuter & Burdet – driakiew trawolistna
  • Lomelosia gumbetica (Boiss.) Soják
  • Lomelosia hispidula (Boiss.) Greuter & Burdet – driakiew szczecinkowata
  • Lomelosia hololeuca (Bornm.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia hymettia (Boiss. & Spruner) Greuter & Burdet
  • Lomelosia isetensis (L.) Soják
  • Lomelosia kurdica (Post) Greuter & Burdet
  • Lomelosia leucactis (Patzak) Soják
  • Lomelosia lycia (Stapf) Greuter & Burdet
  • Lomelosia macrochaete (Boiss. & Hausskn.) Soják
  • Lomelosia micrantha (Desf.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia minoana (P.H.Davis) Greuter & Burdet
  • Lomelosia oberti-manettii (Pamp.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia olgae (Albov) Soják – driakiew Olgi
  • Lomelosia olivieri (Coult.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia palaestina (L.) Raf.
  • Lomelosia paucidentata (Hub.-Mor.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia persica (Boiss.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia poecilocarpa (Rech.f.) P.Caputo & Del Guacchio
  • Lomelosia polykratis (Rech.f.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia porphyroneura (Blakelock) Greuter & Burdet
  • Lomelosia prolifera (L.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia pseudisetensis (Lacaita) Pignatti & Guarino
  • Lomelosia pseudograminifolia (Hub.-Mor.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia pulsatilloides (Boiss.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia reuteriana (Boiss.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia rhodantha (Kar. & Kir.) Soják
  • Lomelosia rhodopensis (Stoj. & Stef.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia roberti (Barratte) Greuter & Burdet
  • Lomelosia rotata (M.Bieb.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia rufescens (Freyn & Sint.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia schimperiana (Boiss. & Buhse) P.Caputo & Del Guacchio
  • Lomelosia simplex (Desf.) Raf.
  • Lomelosia songarica (Schrenk) Soják
  • Lomelosia speciosa (Royle) Soják
  • Lomelosia sphaciotica (Roem. & Schult.) Greuter & Burdet
  • Lomelosia stellata (L.) Raf. – driakiew gwiaździsta
  • Lomelosia sulphurea (Boiss. & A.Huet) Greuter & Burdet
  • Lomelosia transcaspica (Rech.f.) P.Caputo & Del Guacchio
  • Lomelosia ulugbekii (Zakirov) Soják
  • Lomelosia variifolia (Boiss.) Greuter & Burdet

Przypisy

  1. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-06-23]  (ang.).
  2. ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-06-23]  (ang.).
  3. ↑ a b c d Lomelosia Raf., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-06-23] .
  4. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2024-06-23].
  5. ↑ a b c d e f g K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants, t. XIV. Flowering Plants. Eudicots, Springer, 2016, s. 160, ISBN 978-3-319-28532-0 .
  6. ↑ Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 323. ISBN 0-333-74890-5.
  7. ↑ a b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
  8. ↑ a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 160-161. ISBN 978-83-925110-5-2.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • BioLib: 110413
  • EoL: 5236027
  • GBIF: 7139039
  • identyfikator iNaturalist: 334489
  • IPNI: 14317-1
  • ITIS: 896159
  • NCBI: 183562
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:14317-1
  • Tela Botanica: 86729
  • identyfikator Tropicos: 40008419
  • CoL: 62XPQ