Mijaczów

Mijaczów
Dzielnica Myszkowa
Ilustracja
Pomnik poległym za ziemię myszkowską w 1944 r.
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

Powiat myszkowski

Miasto

Myszków

Data założenia

XV/XVI w.

W granicach Myszkowa

1 stycznia 1950

SIMC

0932175

Strefa numeracyjna

+48 34

Tablice rejestracyjne

SMY

Plan Mijaczowa
Plan Mijaczowa
Położenie na mapie Myszkowa
Mapa konturowa Myszkowa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Mijaczów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Mijaczów”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Mijaczów”
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego
Mapa konturowa powiatu myszkowskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Mijaczów”
Ziemia50°34′13″N 19°18′50″E/50,570278 19,313889

Mijaczów – dzielnica Myszkowa, która wraz z dawnym Myszkowem stanowi obecnie właściwe miasto.

Historia administracyjna

Mijaczów to dawna wieś, od 1867 w gminie Pińczyce, a od 1 stycznia 1924 w nowo utworzonej gminie Myszków[1]. W latach 1867–1926 należał do powiatu będzińskiego, a od 1927 do zawierciańskiego[2]. W II RP przynależała do woj. kieleckiego. 4 listopada 1933 gminę Myszków podzielono na dziewięć gromad. Wieś Mijaczów, pustkowie Mijaczów, pustkowie pod wsią Ciszówka-Mijaczów i osiedle Michałów ustanowiły gromadę o nazwie Mijaczów w gminie Myszków[3].

Podczas II wojny światowej włączone do III Rzeszy[4]. Po wojnie gmina Myszków przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem zawierciańskim przyłączona do woj. śląskiego[5]. Według stanu z 1 kwietnia 1949 gmina Myszków podzielona była nadal na pięć gromad: Ciszówka, Mijaczów, Myszków Nowy, Myszków Stary i Pohulanka[6].

W związku z nadaniem gminie Myszków status miasta 1 stycznia 1950, Mijaczów utracił swoją samodzielność, stając się obszarem miejskim[7].

Historia

  • pocz. XV w. - prawdopodobnie istniał już wtedy przysiółek Mijaczów[8];
  • XVI w. - miejscowość Mijaczów znalazła się w posiadaniu rodu Myszkowskich[9]; w tym czasie funkcjonowała tu przykomórka celna, podlegająca wraz z konnym strażnikiem pod komorę celną w Koziegłowach[8];
  • XVII w. - jeszcze w czasach panowania Zygmunta III Wazy (czyli przed 1632 r.) majątek Mijaczów kupił Konrad Fihauser, sekretarz królewski Władysława IV Wazy; później dobra zapisał synowi Tomaszowi Fihauserowi z Mijaczowa, założycielowi polskiej linii Fihauserów[9][10][11];
  • XVII-XVIII w. - powstanie dworu murowanego, który spłonął w XIX w. (pozostała po nim jedynie kaplica w stylu barokowym, nazywana często "kaplicą przypałacową", obecnie kościół Narodzenia Pana Jezusa)[12];
  • 1782 - w Mijaczowie w majątku należącym wtedy do Bobrowskich przy kuźni fryszerskiej hutnik Gordon wybudował wielki piec hutniczy, do którego dostarczano rudę żelaza z okolic Będusza, Pińczyc, Smudzówki i Starej Huty[9];
  • 1837 - ówcześni właściciele majątku Mijaczów Rogowscy wybudowali jeszcze jeden wielki piec[9];
  • 1840 - w wyniku licytacji zakłady mijaczowskie nabył Markus Kempner[9];
  • 1858 - zakłady wydzierżawił Dawid Bauerertz, który w połowie lat 50. nabył majątek ziemski Mijaczów[9];
  • 1872 - zakład mijaczowski zaczął funkcjonować pod nazwą firmową "Braci Bauerertzów", a w 1899 r. przekształcono go w Spółkę Akcyjną "Zakłady Górniczo-Hutnicze. Odlewnia Żelaza i Mosiądzu, Emaliernia, Fabryka Maszyn, Kopalnia Węgla Kamiennego w Mijaczowie"[9];
  • 1883 - w Mijaczowie powstały zakłady włókiennicze (za sprawą działalności Augusta i Karola Schmelzerów) pod nazwą Towarzystwo Akcyjne Bawełnianej Manufaktury – August Schmelzer w Myszkowie[9];
  • 1894 - na terenie Mijaczowa, na gruntach kupionych od rodziny Bauerertzów, Ludwik Wehr i Artur Steinhagen założyli firmę "Steinhagen, Wehr i Spółka" Fabryka Papieru w Myszkowie[9];
Pomnik zamordowanych w Katyniu i Ostaszkowie
  • 1910 - na potrzeby Fabryki Papieru powstaje szkoła dla dzieci pracowników zakładu[13];
  • 1920 - założenie Straży Pożarnej przy Fabryce Papieru w Myszkowie[9];
  • 1922 - powstaje Towarzystwo "Dom Ludowy" przy Fabryce Papieru w Myszkowie[9];
  • 1922 - przy mijaczowskiej szkole powstaje drużyna harcerska, w następnym roku zostaje przyjęta do Związku Harcerstwa Polskiego jako 33. Zagłębiowska Drużyna Harcerska im. Tadeusza Kościuszki w Myszkowie[9][13];
  • 1924 - utworzenie gminy Myszków, w której granicach znalazła się wieś Mijaczów (wcześniej należała do gminy Pińczyce)[9];
  • 1924 - nauczycielka Aurelia Gorgonówna organizuje 14. Żeńską Drużynę Harcerską Zagłębia Dąbrowskiego im. księdza Ignacego Skorupki[9][13];
  • 1925 - dzięki ofiarowaniu przez rodzinę Bauerertzów placu nad rzeką Wartą i finansowemu wsparciu przez rodzinę Steinhagenów, na terenie Mijaczowa powstało Towarzystwo Sportowe "Myszków"[9];
  • 1927 - początek budowy szpitala[9];
  • 1929 - połączenie Fabryki Papieru z zakładami papierniczymi we Włocławku oraz dawnymi zakładami Roberta Saengera (Towarzystwo Akcyjne Pabianickiej Fabryki Papieru Robert Saenger) w Pabianicach w nową firmę z siedzibą w Warszawie jako Steinhagen i Saenger Fabryka Papieru i Celulozy SA[9];
  • 1937 - upaństwowienie szkoły przyzakładowej i nadanie jej nazwy: Szkoła Powszechna stopnia III w Myszkowie[13];
  • 1938 - w związku z dużą liczbą uczniów, chęcią przejęcia dotychczasowych pomieszczeń szkolnych przez fabrykę i faktem upaństwowienia szkoły, Steinhagenowie wybudowali jej nowy gmach przy ul. Leśnej 1 (wykonawcą była firma Antoni Blana z Zawiercia), gdzie obecnie, po kilku rozbudowach, znajduje się Szkoła Podstawowa nr 1 im. Adama Mickiewicza w Myszkowie[9][13];
  • 1939 - Mijaczów razem z okolicznymi osiedlami zostaje wcielony do III Rzeszy[9];
  • 1944 - na pograniczu dzielnicy Michałów i Mijaczów żołnierze niemieccy dokonują morderstwa na przypadkowych przechodniach, mieszkańcach Myszkowa, w odwecie za akcję żołnierzy AK pod dowództwem Jerzego Kurpińskiego "Ponurego"[14] na obóz niemiecki w Lesie Koziegłowskim;
  • 19.01.1945 - wkroczenie Armii Czerwonej do Mijaczowa[9];
  • 20-23.01.1945 - przejęcie mijaczowskich fabryk pod zarząd państwa[9];
  • 1.01.1947 - powstanie "Myszkowskich Zakładów Papierniczych" Przedsiębiorstwa Państwowego w Katowicach (w wyniku zjednoczenia zakładów papierniczych w Myszkowie, Kluczach, Częstochowie, Gnaszynie i Żywcu)[9];
  • 1947 - oficjalne upaństwowienie Przędzalni Bawełnianej Manufaktury August Szmelzer i powstanie Państwowych Zakładów Przemysłu Wełnianego nr 10, które w 1973 r. zmieniły nazwę na Zakłady Przemysłu Wełnianego "WARTEX"[9];
  • 1948 - oficjalne upaństwowienie Towarzystwa Mijaczowskich Odlewni Stali i Zakładów Mechanicznych "Bracia Bauerertz" Spółka Akcyjna i zmiana nazwy na Myszkowskie Zakłady Metalurgiczne[9];
  • 1950 - Myszków otrzymuje prawa miejskie, co formalnie jednoczy Mijaczów z resztą miasta[9];
  • 1951 - reorganizacja Myszkowskich Zakładów Papierniczych i powstanie trzech wielkozakładowych przedsiębiorstw państwowych, podległych Centralnemu Zarządowi Przemysłu Papierniczego w Łodzi; po tej reorganizacji Myszkowskim Zakładom Papierniczym podporządkowano Fabrykę Tektury w Masłońskich i Fabrykę Tektury i Preszpanu w Kamienicy Polskiej, a od 1971 r. również Fabrykę Papieru w Częstochowie (w ramach Zjednoczenia Przemysłu Celulozowo-Papierniczego w Łodzi, które ostatecznie zlikwidowano dopiero w 1982 r.)[9];
  • 14.12.1953 - oddanie do użytku szpitala na Mijaczowie[9];
  • 8.12.1980 - erygowanie Parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Myszkowie-Mijaczowie[12];
  • 1993 - na terenie Myszkowa-Mijaczowa odkryto i udokumentowano złoża rud molibdenowo-wolframowo-miedziowych[15];

Ważne obiekty i zabytki

  • Kościół parafialny Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
  • Zabytkowy XVII-wieczny lub XVIII-wieczny kościół Narodzenia Pana Jezusa (w latach 1974-1997 kaplica pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny)[12]
  • Amfiteatr w Parku Leśnym przy Alei Wolności[16]
  • Szpital Powiatowy
  • Fabryka Papieru Myszków Sp. z o.o.
  • Zabytkowy Pałac Schmelzera, niegdyś siedziba Zakładów Przemysłu Wełnianego ,,Wartex"
  • Starostwo Powiatowe
  • Stadion MKS Myszków
  • Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
    Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
  • Kościół pw. Narodzenia Pana Jezusa i Pomnik Jana Pawła II
    Kościół pw. Narodzenia Pana Jezusa i Pomnik Jana Pawła II
  • Kościół pw. Narodzenia Pana Jezusa
    Kościół pw. Narodzenia Pana Jezusa
  • Fabryka papieru
    Fabryka papieru
  • Fabryka papieru o zachodzie słońca
    Fabryka papieru o zachodzie słońca
  • Starostwo Powiatowe w Myszkowie
    Starostwo Powiatowe w Myszkowie
  • Amfiteatr leśny przy Alei Wolności
    Amfiteatr leśny przy Alei Wolności

Przypisy

  1. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 4, poz. 36
  2. ↑ Dz.U. z 1926 r. nr 125, poz. 727
  3. ↑ Kielecki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 27, poz. 182
  4. ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
  5. ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
  6. ↑ Śląski Dziennik Wojewódzki, 1949, nr 11, poz. 178
  7. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 52, poz. 396
  8. ↑ a b JarosławJ. Durka JarosławJ., Myszków i Mijaczów – średniowieczne pogranicze, „Gazeta Myszkowska”, 16, 2004, s. 17, ISSN 1232-1931 .
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Miroszewski i inni, Po obu stronach Warty : zarys dziejów Myszkowa, Myszków: Urząd Miasta Myszków, 2010, s. 22, 31, 39-41, 47, 85-88, 104-106, 147-148, 163, 165, 169, 180, 184-185, 193-233, 237, 250-251, 261, 380-381, 393-401, 533, ISBN 978-83-931321-3-3, OCLC 750810797 .
  10. ↑ Herbarz Polski Kaspra Niesieckiego S. J., t. 10, s. 129 .
  11. ↑ PiotrP. Gryglaszewski PiotrP., Fihauserowie [online] [dostęp 2018-01-12] .
  12. ↑ a b c JarosławJ. Durka JarosławJ., Historia powstania parafii w Myszkowie-Mijaczowie, [w:] GrzegorzG. Cyran, ElżbietaE. Skorupska-Raczyńska (red.), Język doświadczenia religijnego, t. VI, Gorzów Wielkopolski 2014, s. 325-341, ISBN 978-83-63134-58-7 .
  13. ↑ a b c d e JarosławJ. Durka JarosławJ., 100 lat Szkoły Podstawowej nr 1 im. Adama Mickiewicza w Myszkowie : (1910-2010), Myszków 2010, s. 5, 10-11, 31, ISBN 978-83-918693-8-3, OCLC 751424637 .
  14. ↑ JarosławJ. Durka JarosławJ., Jerzy Jan Kurpiński (1918 -1955), [w:] TomaszT. Balbus (red.), Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1956 : słownik biograficzny, Kraków: Instytut Pamięci Narodowej--Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007, s. 294-298, ISBN 978-83-60464-35-9, OCLC 50905979 .
  15. ↑ StanisławS. Mikulski StanisławS., Rudy molibdenowo-wolframowo-miedziowe [online] .
  16. ↑ Amfiteatr znajduje się już w administracyjnych granicach sąsiedniej gminy Koziegłowy. Jednak w przeszłości był obiektem imprez masowych, które organizowało miasto Myszków. W 2012 r. władze gminy Myszków przekazały dzierżawiony wcześniej obiekt Lasom Państwowym. Obecnie amfiteatr jest w bardzo złym stanie technicznym.

Linki zewnętrzne

  • Mapa dzielnicy na Zumi.pl
  • Mijaczów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 393 .
  • p
  • d
  • e
Dzielnice Myszkowa
Dzielnice

Herb Myszkowa

  • Na podstawie bazy TERYT/SIMC oraz Państwowego rejestru nazw geograficznych. Stan danych na 16-07-2021