Murawy w Haćkach

Murawy w Haćkach
kod: PLH200015
obszar mający znaczenie dla Wspólnoty
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Położenie

gmina Bielsk Podlaski

Mezoregion

Równina Bielska

Data utworzenia

2009

Powierzchnia

1,573 km²

Położenie na mapie gminy wiejskiej Bielsk Podlaski
Mapa konturowa gminy wiejskiej Bielsk Podlaski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Murawy w Haćkach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Murawy w Haćkach”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Murawy w Haćkach”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Murawy w Haćkach”
Ziemia52°49′57″N 23°10′58″E/52,832500 23,182778

Murawy w Haćkach (PLH200015) – obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (planowany specjalny obszar ochrony siedlisk) sieci Natura 2000 obejmujący siedliska murawowe pod Bielskiem Podlaskim (157,3 ha). Teren ten jest ponadto w zainteresowaniu archeologów. Pod koniec roku 2010 otrzymał plan zadań ochronnych, jako pierwszy w Polsce obszar Natura 2000[1]. Jako że stwierdzono brak uzgodnienia projektu aktu prawa miejscowego z wojewodą, został on uchylony 15 kwietnia 2011 r.[2], jednak po usunięciu nieprawidłowości formalnych został ponownie przyjęty 27 maja 2011 roku[3].

Położenie

OZW Murawy w Haćkach składa się z trzech odrębnych fragmentów leżących na Wysoczyźnie Bielskiej. Większa część znajduje się na terenie wsi Haćki. Obejmuje formy staroglacjalne (niecki wytopiskowe i kemy).

Przyroda

Najważniejszą część obszaru stanowią pagórki kemowe pokryte murawami kserotermicznymi, jednymi z najlepiej zachowanych na północnym Podlasiu. Duża część obszaru pokryta jest również bardziej zwartymi łąkami i zaroślami. Wśród zarośli są jałowczyska i lasy łęgowe typowe dla tego typu siedlisk, ale również nasadzenia drzew leśnych. Mniejsze fragmenty stanowią torfowisko przepływowe. Większość terenu jest użytkowana rolniczo – od pastwisk, przez łąki, po grunty orne. W ramach obszaru znajduje się mały fragment zabudowy wiejskiej. Z użytkowanych siedlisk najcenniejsze przyrodniczo są ekstensywnie wykorzystywane łąki świeże typu rajgrasowego. Również murawy mają charakter półnaturalny i powstały w wyniku wielowiekowej działalności człowieka. Mozaika siedlisk sprawia, że przyroda okolicy wyróżnia się zróżnicowaniem gatunkowym na tle zdominowanej przez krajobraz rolniczy Równiny Bielskiej. Stwierdzono w niej ok. 400 gatunków roślin naczyniowych i ok. 50 gatunków ptaków, a także po kilka gatunków gadów i płazów. Wiele z nich jest rzadkich lub chronionych prawem polskim i unijnym. Jeden z fragmentów ostoi (pod wsią Proniewicze) był jednym z nielicznych stanowisk wymierającego w Polsce storczyka cuchnącego.

Siedliska przyrodnicze

OZW Murawy w Haćkach powołano dla ochrony następujących siedlisk przyrodniczych:

  • 5130 zarośla jałowca pospolitego na wrzosowiskach lub murawach nawapiennych – 0,2% powierzchni
  • 6210 murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) – 2,5% powierzchni
  • 6510 świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) – 5% powierzchni
  • 7230 torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk – 0,1% powierzchni
  • 91E0 lasy łęgowe – 5% powierzchni.

Gatunki chronione na mocy dyrektywy siedliskowej lub ptasiej

Inne cenne gatunki

Inne formy obszarowej ochrony przyrody

Obszar nie jest objęty inną niż wynikająca z sieci Natura 2000 ochroną powierzchniową. Najbliższe mu obszary sieci Natura 2000 to OZW Ostoja w Dolinie Górnej Narwi i SOOP Dolina Górnej Narwi, jednak jest stosunkowo izolowany od sieci.

Zagrożenia

Główne zagrożenia dla przyrody obszaru to intensyfikacja lub zarzucenie użytkowania pastwiskowo-łąkarskiego. Może to prowadzić odpowiednio do zubożenia gatunkowego, kosztem intensywniejszej produkcji lub do zarośnięcia (spontanicznego lub wskutek zalesień) otwartych terenów. Zniszczenie siedliska może nastąpić również w wyniku wydobycia kruszywa z kemów lub niekontrolowanej działalności archeologicznej i presji turystycznej.

Przypisy

  1. ↑ Pierwszy w Polsce plan zadań ochronnych w Haćkach. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku, 2010-12-22. [dostęp 2011-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-30)]. (pol.).
  2. ↑ Zarządzenie Nr 11/2011 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 15 kwietnia 2011 roku uchylające zarządzenie w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Murawy w Haćkach (PLH200015). Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku, 2011-06-07. [dostęp 2011-06-10]. (pol.).
  3. ↑ Zarządzenie Nr 15/2011 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 27 maja 2011 roku w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Murawy w Haćkach (PLH200015). Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku, 2011-06-14. [dostęp 2011-06-25]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Towarzystwo Ochrony Siedlisk „ProHabitat”: Plan Zadań Ochronnych dla obszaru Natura 2000 „Murawy w Haćkach” (PLH200015) w województwie podlaskim na lata 2013−2023. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku. [dostęp 2019-02-14]. (pol.).
  • Obszar Natura 2000 Murawy w Haćkach. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-02-14].