Niezapominajka pagórkowa
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | eukarionty | ||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||||
Podkrólestwo | |||||
Nadgromada | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Nadklasa | okrytonasienne | ||||
Klasa | Magnoliopsida | ||||
Nadrząd | astropodobne | ||||
Rodzina | |||||
Rodzaj | niezapominajka | ||||
Gatunek | niezapominajka pagórkowa | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Myosotis ramosissima Rochel J.A.Schultes, Oestr. Fl., ed. 2, 1: 366 (1814)[3] | |||||
| |||||
| |||||
|
Niezapominajka pagórkowa (Myosotis ramosissima Rochel) – gatunek rośliny należący do rodziny ogórecznikowatych. Występuje w całej Europie, w Makaronezji i Maroku oraz na Bliskim Wschodzie (od Azji Mniejszej po Jordanię i Irak)[3]. W Polsce gatunek jest pospolity w zachodniej części kraju, rzadki we wschodniej, a w województwie podlaskim brak go zupełnie[4]. Zanika także w górach sięgając maksymalnie do ok. 650 m n.p.m.[5] Jest to drobna roślina roczna rosnąca w miejscach suchych i nieurodzajnych[5].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina z rozgałęziającymi się łodygami osiągającymi od kilku do 25[5], rzadko do 40 cm wysokości[6]. Cała roślina pokryta prostymi, szarymi włoskami odstającymi w dolnej części pędu, przylegającymi w górnej[5].
- Liście
- Siedzące. Liście odziomkowe zebrane w przyziemną rozetę, one i dolne liście łodygowe są podługowato-łopatkowate, na szczycie zaokrąglone, u nasady zwężone. Liście w środkowej i górnej części pędów są węższe – do równowąsko podługowatych. Liście osiągają do 20 mm długości i 6 mm szerokości. Liście podobnie jak łodyga pokryte są tylko włoskami prostymi[5].
- Kwiaty
- Zebrane w sierpik, początkowo gęsty i krótki, ale w czasie przekwitania wydłużający się i osiągający do 15 cm długości. Wszystkie kwiaty, także w dolnej części kwiatostanu pozbawione są liściastych przysadek[5]. Szypułka kwiatowa przylegająco owłosiona, osiągająca do 1,5 mm długości, w czasie owocowania wydłużająca się maksymalnie do 3 mm. Szypułki silnie odstają od łodygi, często nawet poziomo. Działki kielicha osiągają ok. 1,5 mm długości, ale w czasie owocowania wydłużają się do 3 mm. Porozcinane są na lancetowate ząbki i pokryte są odstającymi włoskami. Korona kwiatu niebieska, z rurką krótszą od kielicha, osiąga do 2 mm średnicy[5].
- Owoce
- W kwiatach powstają po cztery jajowate rozłupki o długości ok. 1 mm[5], po dojrzeniu jasnobrązowe[6]. Owoce dojrzewają w otwartym kielichu[6].
-
Kwiatostan -
Kwiaty -
Otwarty kielich z owocem
- Gatunki podobne
- W Europie Środkowej drobne kwiaty rozwijające się na szypułkach krótszych od kielicha mają dwa gatunki – niezapominajka różnobarwna M. discolor i niezapominajka piaskowa M. stricta. Ta pierwsza ma kwiaty początkowo żółte lub kremowe, a starsze niebieskie o rurce dłuższej od kielicha. Druga wyróżnia się kwiatami w dolnej części kwiatostanu wspartymi liśćmi (przysadkami). Poza tym jej szypułki nawet w czasie owocowania są wzniesione, a kielichy wówczas są zamknięte. Zamknięte kielichy (stulone ząbki) w czasie owocowania ma także niezapominajka różnobarwna[6].
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna. Rośnie w miejscach suchych i nasłonecznionych, w piaszczystych murawach, na ustabilizowanych wydmach, obrzeżach piaszczystych pól, na przydrożach i nasypach kolejowych, na murach i skałach, w widnych i suchych zaroślach i lasach[5][7]. Kwitnie od kwietnia do czerwca[5][6]. Kwiaty są owadopylne. Owoce za sprawą haczykowatych włosków na kielichach rozprzestrzeniane są przez zwierzęta[8].
Liczba chromosomów 2n = 48[6].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-11] (ang.).
- ↑ a b c Myosotis ramosissima Rochel. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-02-11].
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 365, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
- ↑ a b c d e f g h i j Maria Sychowa: Myosotis L., Niezapominajka. W: Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i Ziem Ościennych. T. X. Bogumił Pawłowski (red.). Warszawa, Kraków: PAN, PWN, 1963, s. 174.
- ↑ a b c d e f Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 381–382. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Myosotis ramosissima. [w:] Online Atlas of the British and Ireland Flora [on-line]. Botanical Society of Britain and Ireland. [dostęp 2021-02-11].
- ↑ AnnaA. Cwener AnnaA., Rośliny kserotermiczne, BarbaraB. Sudnik-Wójcikowska (red.), Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2012, s. 93, ISBN 978-83-7073-982-9, OCLC 805383087 .
- SNL: bakkeforglemmegei
- BioLib: 40716
- EUNIS: 161938
- FloraWeb: 3792
- GBIF: 7294855
- identyfikator iNaturalist: 336671
- IPNI: 119209-1
- NCBI: 1060937
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2358285
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:119209-1
- Tela Botanica: 43316
- identyfikator Tropicos: 4000153
- CoL: 6S43S