Ostatnia relikwia
| Gatunek | dramat |
|---|---|
| Rok produkcji | 1969 |
| Data premiery | 23 marca 1970 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania | 86 minut |
| Reżyseria | Grigori Kromanov |
| Scenariusz | Arvo Valton |
| Główne role | Aleksandr Gołoborodko |
| Muzyka | Tõnu Naissoo |
| Zdjęcia | Jüri Garš |
| Kostiumy | Helve Halla |
| Wytwórnia | Tallinnfilm |
| Dystrybucja | Tallinnfilm |
Ostatnia relikwia (est. Viimne reliikvia) – radziecki film historyczno-kostiumowy z 1969 roku w reżyserii Grigorija Kromanova, zrealizowany w języku estońskim. Film powstał na podstawie powieści Eduarda Bornhöhe Książę Gabriel lub ostatnie dni klasztoru Pirita (1893). Nazywany jest przez wielu filmoznawców „estońskim filmem kultowym”[1][2].
Opis
Akcja filmu rozgrywa się[3] podczas powstania chłopskiego w czasie wojen inflanckich i dominacji Kościoła katolickiego[4]. Rycerz Hans von Risbieter otrzymuje od umierającego ojca szkatułkę z ostatnimi relikwiami świętej Brygidy[5]. Relikwie te chcą przejąć siostry zakonne z klasztoru Pirita, którym rządzą przeorysza i jezuicki brat Johannes, aby zyskać sławę i pomnożyć dochody dzięki odwiedzającym ich pielgrzymom[2][4]. Rycerz zgadza się pod warunkiem, że zakonnice oddadzą mu za żonę niezwykle piękną Agnes von Mönnikhusen, która przygotowuje się do ślubów wieczystych. Dziewczyna kocha jednak dzielnego Gabriela, który marzy o wolności Estonii. Ucieka z nim i przyłącza się do estońskich rebeliantów. Za nią podąża Hans i rycerz Ivo Schenkenberg[5].
Realizacja
Film powstał w Estońskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej. Film został wyprodukowany w wytwórni Tallinnfilm, w czasie kiedy przedsiębiorstwa filmowe zostały znacjonalizowane i zinstrumentalizowane jako narzędzie propagandowe komunistycznego reżimu. Antyniemiecki i antyklerykalny ton Ostatniej relikwii pozostawał w zgodzie z polityczną koncepcją radzieckiego przemysłu filmowego[1].
Reżyserem filmu był estoński reżyser filmowy i teatralny Grigori Kromanov. Scenariusz napisał pisarz Arvo Valton. Film został nakręcony w ciągu kilku miesięcy od wiosny do jesieni 1969 roku. Role aktorów rosyjskich i łotewskich zostały zdubbingowane przez aktorów estońskich[6].
Znaczna część akcji rozgrywa się w klasztorze Pirita, poświęconego św. Brygidzie, leżącym nad rzeką Pirita (współcześnie w dzielnicy Tallinna Pirita)[2]. Oryginalne średniowieczne budynki klasztoru są obecnie ruinami i stanowią zabytek kultury. Po zakończeniu okupacji sowieckiej przywrócono strukturę organizacyjną wraz z zakonnicami[7][8].
Zdjęcia kręcone były na Starym Mieście w Tallinnie, w kościele św. Mikołaja, w biskupstwie Kuressaare i nad rzeką Ahja w rezerwacie Taevaskoja[9]. Na plaży estońskiej wioski Virtsu zbudowano makietę klasztoru Pirita. Kilka scen plenerowych zostało nakręconych na Łotwie, w pobliżu rzeki Gauja[1][3].
Sukces filmu
Budżet sowieckich filmów fabularnych, w tamtym czasie, wynosił 330 000 rubli. Zespołowi realizującemu film Ostatnia relikwia udało się uzyskać ponad dwukrotnie większy budżet – 750 000 rubli[1]. Inwestycja ta opłaciła się, ponieważ już w pierwszym roku sprzedano 772 000 biletów tylko w Estonii, co było dużym sukcesem, gdyż liczba populacji Estonii wynosiła około 1 300 000[1]. W całym ZSRR, w 1971 roku sprzedało się 45 mln biletów[10]. Film został rozpowszechniony przez radzieckiego dystrybutora filmów w ponad 80 krajach[10].
Obsada
- Aleksandr Gołoborodko jako Gabriel (estoński dubbing: Mati Klooren)
- Ingrīda Andriņa jako Agnes von Mönnikhusen (estoński dubbing: Mare Garšnek)
- Elza Radziņa jako przeorysza (estoński dubbing: Aino Talvi)
- Rołan Bykow jako brat Johannes (estoński dubbing: Jüri Järvet)
- Eve Kivi jako zakonnica Ursula
- Uldis Vazdiks jako Simm (estoński dubbing: Aksel Orav)
- Raivo Trass jako Hans von Risbieter
- Peeter Jakobi jako Ivo Schenkenberg
- Karl Kalkun jako przywódca rebelii
Przypisy
- ↑ a b c d e Sulev Teinemaa: “Viimne reliikvia” Kolmkümmend aastat hiljem. Wayback Machine. [dostęp 2019-06-19]. (est.).
- ↑ a b c Skały w Taevaskoja pachną romansem. Sądecki Włóczykij. [dostęp 2019-06-21].
- ↑ a b Viimne reliikvia (1969) Täiendandmed. Eesti Filmi Andmebaas. [dostęp 2019-06-21]. (est.).
- ↑ a b Viimne reliikvia (1969) Sisukokkuvõte. Eesti Filmi Andmebaas. [dostęp 2019-06-21]. (est.).
- ↑ a b Viimne reliikvia (1969). Eesti Filmi Andmebaas. [dostęp 2019-06-21]. (est.).
- ↑ Viimne reliikvia (1969) Filmiliigid. Eesti Filmi Andmebaas. [dostęp 2019-06-21]. (est.).
- ↑ The history of the St. Bridget’s Convent in Tallinn. Pirita klooster. [dostęp 2019-06-21]. (ang.).
- ↑ Pirita klooster. Triptoestonia.com. [dostęp 2023-07-21]. (est.).
- ↑ Kas tunned filmilinal nähtud paiku?. Visit Estonia. [dostęp 2023-07-21]. (est.).
- ↑ a b Viimne reliikvia (1969) Esilinastused. Eesti Filmi Andmebaas. [dostęp 2019-06-21]. (est.).
Bibliografia
- Sulev Teinemaa: “Viimne reliikvia” Kolmkümmend aastat hiljem. Wayback Machine. [dostęp 2019-06-19]. (est.).
- Peter Dragicevich, Leonid Ragozin, Hugh McNaughtan: Lonely Planet Estonia, Latvia & Lithuania. New York: Lonely Planet Publications Ltd, 2016. ISBN 978-1-74220-757-5.
