Parki narodowe w Rosji
W Rosji znajdują się 64 parki narodowe (stan na 24 sierpnia 2021 roku), nie licząc Krymskiego Parku Narodowego (powstałego w 2018 roku) na zaanektowanym przez Rosję Półwyspie Krymskim[1]. Wszystkie z nich posiadają status parku narodowego II kategorii według IUCN. Ostatni z parków narodowych, Teberdyński Park Narodowy, powstał 16 sierpnia 2021 roku[2].
Zgodnie z ustawą o obszarach chronionych w Rosji, parki narodowe to obszary ziemi i wody poświęcone ochronie przyrody, edukacji ekologicznej i badaniom naukowym. Zaliczają się do nich miejsca o szczególnej wartości ekologicznej, historycznej, estetycznej, jak i krajobrazowej[3].
Istniejące parki narodowe są nadzorowane przez federalne Ministerstwo Zasobów Naturalnych i Ekologii Federacji Rosyjskiej (ros. Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации), które poprzez odpowiednie ustawy reguluje np. możliwość uprawiania turystyki na terenie obszarów objętych ochroną[3]. Spośród wszystkich rosyjskich parków narodowych dziesięć jest wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO (w tym cztery na wstępną), osiem otrzymało status rezerwatu biosfery UNESCO, jeden jest wpisany na listę konwencji ramsarskiej i jeden otrzymał certyfikat organizacji PAN Parks, zrzeszające najbardziej spokojne i nie narażone na działalność człowieka, ale udostępnione turystyce parki narodowe na obszarze Europy.
Parki Narodowe w Rosji
Zgodnie z poniższym zestawieniem najmniejszy z parków narodowych mieszczących się na terenie Rosji jest Kisłowodzki Park Narodowy o powierzchni 9,6 km², znajdujący się w Kisłowodzku. Największym natomiast parkiem narodowym w kraju i jednym z największych na świecie jest utworzony w 1994 roku Park Narodowy Jugyd wa znajdujący się w Republice Komi, mający około 18 917 km² powierzchni.
Poniższa tabela przedstawia rosyjskie parki narodowe:
- Nazwa parku narodowego – polska nazwa wraz z jej rosyjskim oryginałem;
- Rok utworzenia – rok utworzenia parku według aktu ustanawiającego park;
- Akt prawny – numer aktu ustanawiającego park;
- Położenie – republika; kraj; obwód;
- Uwagi – informacje na temat statusu rezerwatu biosfery UNESCO, posiadanych certyfikatów itp.
Lp. | Zdjęcie | Nazwa parku narodowego | Rok utworzenia | Akt prawny | Powierzchnia [km²] | Położenie | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | Park Narodowy „Alania”[4] Национальный парк «Ала́ния» | 1998 | 225 | 549 | Osetia Północna | ostoja ptaków IBA | |
2. | Park Narodowy „Ałchanaj” Национальный парк «Алханай» | 1999 | 533 | 1382 | Kraj Zabajkalski | ||
3. | Park Narodowy „Aniujskij” Национальный парк «Анюйский» | 2007 | 1838-р | 4293 | Kraj Chabarowski | ||
4. | Park Narodowy „Baszkiria”[4] Национальный парк «Башкирия» | 1986 | 398 | 2672 | Baszkortostan | Rezerwat biosfery UNESCO[5] | |
5. | Park Narodowy „Beringia”[6] Национальный парк «Берингия» | 2013 | 3 | 18194,5 | Czukocki Okręg Autonomiczny | ||
6. | Park Narodowy „Bikin” Национальный парк «Бикин» | 2015 | 1187 | 11604 | Kraj Nadmorski | lista światowego dziedzictwa UNESCO[7], ostoja ptaków IBA | |
7. | Park Narodowy „Buzułukskij bor” Национальный парк «Бузулукский бор» | 2008 | 709-p | 1068 | Obwód orenburski | ||
8. | Park Narodowy „Chwałynskij” Национальный парк «Хвалынский» | 1994 | 980 | 255 | Obwód saratowski | ||
9. | Park Narodowy „Chibiny” Национальный парк «Хибины» | 2018 | 130 | 848 | Obwód murmański | ||
10. | Park Narodowy „Czawasz Warmanie” Национальный парк «Чаваш Вармане» | 1993 | 588 | 255 | Czuwaszja | ||
11. | Park Narodowy „Czikoj” Национальный парк «Чикой» | 2014 | 588 | 6664 | Kraj Zabajkalski | ||
12. | Park Narodowy „Dolna Kama”[4] Национальный парк «Нижняя Кама» | 1991 | 223 | 266 | Tatarstan | ||
13. | Gydański Park Narodowy Национальный парк «Гыданский» | 2019 | [1] | 8781,74 | Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny | ||
14. | Park Narodowy „Jugyd Wa”[4] Национальный парк «Югыд ва» | 1994 | 377 | 18917 | Komi | lista światowego dziedzictwa UNESCO[8], ostoja ptaków IBA | |
15. | Park Narodowy „Kalewalskij” Национальный парк «Калевальский» | 2006 | 1654-p | 743 | Karelia | ||
16. | Kienozierski Park Narodowy[4] Кенозерский национальный парк | 1991 | 84 | 1397 | Obwód archangielski | Rezerwat biosfery UNESCO[9], wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[10] | |
17. | Kisłowodzki Park Narodowy Кисловодский национальный парк | 2016 | 493 | 9,6 | Kisłowodzk | ||
18. | Park Narodowy „Kodar” Национальный парк «Кодар» | 2018 | 129 | 4917 | Kraj Zabajkalski | ||
19. | Park Narodowy „Kojgorodskij” Национальный парк «Койгородский» | 2019 | [2] | 567 | Republika Komi | ||
20. | Park Narodowy „Słupy Krasnojarskie” Национальный парк «Красноярские Столбы» | 2019 | [3] | 480,66 | Kraj Krasnojarski | wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[11] | |
21. | Park Narodowy „Kytałyk” Национальный парк «Кыталык» | 2019 | [4] | 18855,54 | Jakucja | wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[12], ostoja ptaków IBA | |
22. | Park Narodowy „Słupy Leńskie” Национальный парк «Ле́нские столбы́» | 2018 | [5] | 12179,41 | Jakucja | lista światowego dziedzictwa UNESCO[13] | |
23. | Park Narodowy „Ładoskie Szkiery” Национальный парк «Ладожские шхеры» | 2017 | 1684 | 1220 | Karelia | ||
24. | Park Narodowy „Łosinyj ostrow” Национальный парк «Лосиный Остров» | 1983 | 401 280. giod.consultant.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-16)]. | 124 | Obwód moskiewski | ||
25. | Park Narodowy „Marij Czodra” Национальный парк «Марий Чодра» | 1985 | 400 | 366 | Republika Mari El | ||
26. | Park Narodowy Mierzei Kurońskiej[4] Национальный парк «Куршская коса» | 1987 | 423 | 66 | Obwód królewiecki | lista światowego dziedzictwa UNESCO[14] | |
27. | Park Narodowy „Mieszczora”[4] Национальный парк «Мещёра» | 1992 | 234 | 1189 | Obwód włodzimierski | ||
28. | Mieszczorski Park Narodowy[4] Национальный парк «Мещёрский» | 1992 | 235 | 1030 | Obwód riazański | Wpisany na listę konwencji ramsarskiej[15] | |
29. | Nadbajkalski Park Narodowy[4] Прибайкальский национальный парк | 1986 | 71 | 4180 | Obwód irkucki | lista światowego dziedzictwa UNESCO[16], ostoja ptaków IBA | |
30. | Park Narodowy „Nieczkinskij” Национальный парк «Нечкинский» | 1997 | 1323 | 208 | Udmurcja | ||
31. | Park Narodowy „Paanajarwi” Национальный парк «Паанаярви» | 1992 | 331 | 1045 | Karelia | Certyfikat „PAN Parks”[17] | |
32. | Park Narodowy „Pleszczejewo oziero” Национальный парк «Плещеево озеро» | 1998 | 777 | 238 | Obwód jarosławski | ||
33. | Park Narodowy Pojezierza Smoleńskiego[4] Национальный парк «Смоленское Поозерье» | 1992 | 247 | 1462 | Obwód smoleński | ostoja ptaków IBA | |
34. | Park Narodowy „Polesie Orłowskie”[4] Национальный парк «Орловское полесье» | 1994 | 6 | 777 | Obwód orłowski | ||
35. | Park Narodowy „Pomorze Oneskie”[6] Национальный парк «Онежское Поморье» | 2013 | 153 | 2016,7 | Obwód archangielski | ||
36. | Park Narodowy „Pripyszminskije bory” Национальный парк «Припышминские Боры» | 1993 | 589 | 491 | Obwód swierdłowski | ||
37. | Park Narodowy „Przyelbrusie”[4] Национальный парк «Приэльбрусье» | 1986 | 407 | 1004 | Kabardo-Bałkaria | ostoja ptaków IBA | |
38. | Park Narodowy „Rosyjska Arktyka”[4] Национальный парк «Русская Арктика» | 2009 | 821-9 | 14260 | Obwód archangielski | ||
39. | Park Narodowy „Rosyjska Północ”[4] Национальный парк «Русский Север» | 1992 | 182 | 1664 | Obwód wołogodzki | ||
40. | Park Narodowy „Sajlugiemskij” Национальный парк «Сайлюгемский» | 2010 | 241-9 | 1183 | Republika Ałtaju | ||
41. | Park Narodowy „Sałair” Национальный парк «Салаир» | 2020 | [6] | 1612,20 | Kraj Ałtajski | ||
42. | Park Narodowy „Samarskaja Łuka” Национальный парк «Сама́рская Лука́» | 1984 | 161 | 1340 | Obwód samarski | Rezerwat biosfery UNESCO[18] | |
43. | Park Narodowy „Samurskij” Национальный парк «Самурский»» | 2019 | [7] | 482,73 | Dagestan | ||
44. | Siebieski Park Narodowy[19] Национальный парк «Себежский» | 1996 | 2 | 500 | Obwód pskowski | ||
45. | Park Narodowy „Siengilejewskije gory” Национальный парк «Сенгилеевские горы» | 2017 | 306 | 437 | Obwód uljanowski | ||
46. | Park Narodowy „Smolnyj” Национа́льный па́рк «Смо́льный» | 1995 | 229 | 365 | Mordowia | ||
47. | Soczijski Park Narodowy Национальный парк «Сочинский» | 1983 | 214 534. giod.consultant.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-16)]. | 1937 | Kraj Krasnodarski | wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[20] | |
48. | Szoriański Park Narodowy[19] Шорский национальный парк | 1989 | 386 | 4182 | Obwód kemerowski | ||
49. | Park Narodowy „Szuszenskij bor” Национальный парк «Шушенский бор» | 1995 | 1088 | 392 | Kraj Krasnojarski | ||
50. | Park Narodowy „Taganaj” Национальный парк «Таганай» | 1991 | 130 | 568 | Obwód czelabiński | Rezerwat biosfery UNESCO[21] | |
51. | Teberdyński Park Narodowy Национальный парк «Тебердинский» | 2021 | [8] | 1126,06 | Karaczajo-Czerkiesja | Rezerwat biosfery UNESCO[22], ostoja ptaków IBA | |
52. | Park Narodowy „Tokinsko-Stanowoj” Национальный парк «Токинско-Становой» | 2019 | [9] | 2528,93 | Obwód amurski | ||
53. | Tunkiński Park Narodowy[23] Национальный парк «Тункинский» | 1991 | 282 | 11837 | Buriacja | ostoja ptaków IBA | |
54. | Park Narodowy „Udegiejskaja legienda” Национальный парк «Удэгейская легенда» | 2007 | 745-p | 886 | Kraj Nadmorski | ||
55. | Park Narodowy „Ugra” Национальный парк „Угра” | 1997 | 148 | 986 | Obwód kałuski | Rezerwat biosfery UNESCO[9] | |
56. | Wałdajski Park Narodowy[23] Национальный парк «Валдайский» | 1990 | 157 | 1585 | Obwód nowogrodzki | Rezerwat biosfery UNESCO[9] | |
57. | Wodłozierski Park Narodowy[23] Национальный парк «Водлозе́рский» | 1991 | 224 | 4689 | Karelia | Rezerwat biosfery UNESCO[9], ostoja ptaków IBA | |
58. | Park Narodowy „Wyspy Szantarskie” Национальный парк «Шантарские острова» | 2013 | 1304 | 5155 | Kraj Chabarowski | ||
59. | Zabajkalski Park Narodowy[23] Национальный парк «Забайкальский» | 1986 | 401 | 2672 | Buriacja | lista światowego dziedzictwa UNESCO[16] | |
60. | Park Narodowy „Zawidowo” Национа́льный па́рк «Завидово» | 1992 | [10] | 1328,58 | Obwód moskiewski, Obwód twerski | ostoja ptaków IBA | |
61. | Park Narodowy „Zigalga” Национальный парк «Зигальга» | 2019 | [11] | 456,62 | Obwód czelabiński | ||
62. | Park Narodowy „Ziuratkul” Национа́льный парк «Зюратку́ль» | 1993 | 1111 | 882 | Obwód czelabiński | ||
63. | Park Narodowy „Zow Tigra” Национальный парк «Зов Тигра» | 2007 | 708-p | 822 | Kraj Nadmorski | ||
64. | Park Narodowy „Ziemla Leoparda” Национальный парк „Земля леопарда” | 2012 | 282 | 2619 | Kraj Nadmorski |
Przypisy
- ↑ http://oopt.aari.ru/oopt/.
- ↑ Постановление правительства Российской Федерации от 16.08.2021 №1350 | ООПТ России [online], oopt.aari.ru [dostęp 2021-08-24] .
- ↑ a b ОБ ОСОБО ОХРАНЯЕМЫХ ПРИРОДНЫХ ТЕРРИТОРИЯХ. oopt.info, 1994-03-15. [dostęp 2018-04-15]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 249. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2018-04-15].
- ↑ Bashkirskiyi Ural Biosphere Reserve, Russian Federation [online], UNESCO, 18 kwietnia 2019 [dostęp 2021-12-16] (ang.).
- ↑ a b Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Zmiany wprowadzone na 86. posiedzeniu Komisji (19 listopada 2014 roku). [dostęp 2018-04-15]. (pol.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., UNESCO World Heritage Centre – World Heritage List [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-10-12] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Virgin Komi Forests [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-10-12] (ang.).
- ↑ a b c d UNESCO: Biosphere Reserves: Russian Federation. [dostęp 2018-04-15]. (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Testament of Kenozero Lake [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-11-26] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Krasnoyarsk Stolby [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-10-08] (ang.).
- ↑ Нацпарк «Кыталык» в Якутии попал в предварительный список ЮНЕСКО [online], octagon.media [dostęp 2021-08-24] .
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Lena Pillars Nature Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-08-24] (ang.).
- ↑ ООПТ России – Куршская коса национальный парк [online], oopt.info [dostęp 2021-10-12] .
- ↑ Общие данные – ФГБУ «Национальный парк «Мещера» [online], park-meshera.ru [dostęp 2021-08-13] (ros.).
- ↑ a b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Lake Baikal [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-10-16] (ang.).
- ↑ Paanajaarvi National Park: Cooperation. [dostęp 2018-04-15]. (ang.).
- ↑ Middle Volga Integrated Biosphere Reserve, Russian Federation [online], UNESCO, 19 kwietnia 2019 [dostęp 2022-01-08] (ang.).
- ↑ a b Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 252. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2018-04-15].
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Western Caucasus (re-nomination) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-11-26] (ang.).
- ↑ Mountainous Urals Biosphere Reserve, Russian Federation [online], UNESCO, 13 lipca 2018 [dostęp 2021-12-23] (ang.).
- ↑ Russian Federation | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization [online], www.unesco.org [dostęp 2021-08-24] .
- ↑ a b c d Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 253. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2018-04-15].
Zobacz multimedia związane z tematem: Parki narodowe w Rosji |
- p
- d
- e
|