Przekop Talowskiego i wiadukt kolejowy
![]() | |||
![]() Przekop Talowskiego | |||
Państwo |
| ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | |||
Adres | |||
Architekt | Teodor Talowski | ||
Rozpoczęcie budowy | 1896 | ||
Ukończenie budowy | marzec 1898 | ||
Położenie na mapie Krakowa ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa małopolskiego ![]() | |||
![]() | |||
|
Przekop Talowskiego i wiadukt kolejowy – dwupoziomowe skrzyżowanie szlaków komunikacyjnych w Krakowie. Powstało w latach 1896–1898 po obniżeniu nawierzchni ulicy Lubicz i wybudowaniu wiaduktu w ciągu linii kolejowej nr 91.
Historia
Wiadukt kolejowy wybudowano w latach 1896–1898, równocześnie obniżono nawierzchnię ulicy Lubicz, która została ujęta w mury oporowe. Wcześniej ulica Lubicz krzyżowała się z torami kolejowymi na jednym poziomie, co powodowało utrudnienia w ruchu na ważnym trakcie do Mogiły. Inwestycja została sfinansowana przez austriacką kolej państwową. Projekt techniczny przygotowali jej specjaliści, natomiast projekt architektoniczny wiaduktu, przekopu i murów oporowych zlecono do wykonania krakowskiemu architektowi Teodorowi Talowskiemu[2].
Przęsło wiaduktu ma konstrukcję metalową, wspartą na 16 kamiennych kolumnach ustawionych w obniżeniu ulicy Lubicz w dwóch rzędach[2]. Na kutych balustradach wiaduktu z okazji 50. rocznicy objęcia tronu przez Franciszka Józefa I umieszczono po obydwu stronach monogramy i koronę cesarza. Mur oporowy – boniowany, dzielony ryzalitami zwieńczonymi filarkami, na których pierwotnie osadzone były gazowe latarnie[3] – został zbudowany z piaskowca ciężkowickiego[2]. Po obydwu stronach jezdni znajdują się schody umożliwiające zejście do poziomu przekopu z placu dworcowego i chodników.
W 2006 r. obiekt został zmodernizowany. Wyremontowano przęsła wiaduktu, odrestaurowano zabytkowe mury oporowe, przywrócono detale i historyczną kolorystykę balustrad. Dodatkowo na zwieńczeniach kamiennych filarów zamontowano latarnie elektryczne imitujące znajdujące się tam pierwotnie oświetlenie gazowe[3]. Inwestycja „Modernizacja wiaduktu kolejowego wraz z murami oporowymi nad ulicą Lubicz” zdobyła główna nagrodę w ogólnopolskim konkursie „Modernizacja Roku 2006”, w kategorii „Rewitalizacja Obszarów i Zespołów Urbanistycznych”[3][4].
Wiadukt stanowi jeden z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki utworzonego 6 kwietnia 2006 r.
- Wiadukt kolejowy
- Wiadukt kolejowy
- Widok nocą na ul. Lubicz i wiadukt kolejowy
- Zdobiona lampa przy wiadukcie
- Zachowane oryginalne słupki wiaduktu
- Jeden z oryginalnych słupków znajduje się na ul. Powstańców naprzeciwko Cmentarza Batowickiego
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2022-01-15] .
- ↑ a b c Krakowski Szlak Techniki – Przekop Talowskiego i wiadukt kolejowy. [dostęp 2009-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-02)].
- ↑ a b c Wiadukt i podkop Talowskiego.
- ↑ Serwis Architektoniczny Ronet.pl.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia przekopu i wiaduktu kolejowego po modernizacji
- p
- d
- e