Regionalizacja fizycznogeograficzna Europy

Regionalizacja fizycznogeograficzna Europy uwzględnia kilka specyficznych cech ukształtowania powierzchni tej części świata:

znaczne rozczłonkowanie,
znaczną różnorodność ukształtowania powierzchni,
dwoistość budowy tektonicznej,
pasmowy układ zasadniczych jednostek geograficznych.

Wcześniejsze regionalizacje

Poglądy geografów co do wydzielenia wielkich jednostek podziału fizycznogeograficznego Europy nawet przed ujednoliceniem było w zasadzie zgodne, choć ich hierarchia i nazewnictwo były rozbieżne.

I tak, podsumowując dorobek geografii rosyjskiej i radzieckiej, Borys F. Dobrynin w 1948 wydzielił następujące wielkie krainy geograficzne:

w Europie Zachodniej (tzn. poza granicami ówczesnego Związku Radzieckiego):
- Europa Północna
- północna równina Europy Środkowej (Nizina Niemiecko-Polska)
- hercyńska Europa Środkowa
- obszary trzeciorzędowych gór fałdowych Europy Środkowej (Alpy i Karpaty)
- obszary aluwialnych równin w zapadliskach tektonicznych pasa fałdowań alpejskich
- grupa obszarów południowo-europejskich
na obszarze ZSRR:
- równina wschodnio-europejska
- Ural
- Krym

Autorzy pięciotomowej polskiej "Geografii powszechnej" z 1965 roku wydzielili następujące wielkie krainy geograficzne Europy:

Europa Zachodnia
- obszar północnoeuropejski
- Niż Środkowoeuropejski
- stare góry i baseny Europy Zachodniej
- Wyspy Brytyjskie
- młode góry fałdowe i obniżenia podgórskie
  - strefa alpejsko-karpacka
  - półwyspy południowe (Europa Śródziemnomorska)
Europa Wschodnia
- Niż Wschodnioeuropejski
- Ural
- Krym
- Góry Krymskie
- Kaukaz

Regionalizacja według UKD

Podział Europy na megaregiony i prowincje

Najpowszechniej obecnie używana regionalizacja fizycznogeograficzna Europy zgodna z uniwersalną klasyfikacją dziesiętną została przedstawiona w 1971^{[potrzebny przypis]}.

Europa Północna

0 Archipelagi Europy Północnej

01 Archipelagi Arktyczne

02 Wyspy Morza Norweskiego

1 Półwysep Fennoskandzki

11 Półwysep Skandynawski

12 Masyw Fińsko-Karelski i Półwysep Kolski

13 Wyspy Morza Bałtyckiego

Europa Zachodnia

2 Wyspy Brytyjskie

21 Irlandia

22 Wielka Brytania

3 Pozaalpejska Europa Środkowa

31 Niż Środkowoeuropejski

32 Średniogórze Niemieckie (Środkowoeuropejskie)

33 Masyw Czeski

34 Wyżyny Polskie

35 Francuskie Masywy i Kotliny

4 Region alpejski (Alpy wraz z obniżeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi)

41 Jura Szwajcarsko-Francuska

42 Północne Przedgórze Alp

43 Alpy

44 Nizina Padańska

5 Region karpacki (Karpaty wraz z obniżeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi)

51 Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem Zachodnim i Północnym

52 Karpaty Wschodnie z Podkarpaciem Wschodnim

53 Karpaty Południowe z Wyżyną Getycką

54 Góry Zachodniorumuńskie i Wyżyna Transylwańska

55 Kotlina Panońska (Basen Panoński)

56 Równiny Południoworumuńskie

Europa Południowa

6 Wyspy i półwyspy Morza Śródziemnego

61-63 - Półwysep Iberyjski

61 Północne obszary peryferyjne

62 Wewnętrzne obszary półwyspu

63 Masyw Galicyjsko-Portugalski (Zachodnie obszary peryferyjne)

64 Półwysep Apeniński

65-68 - Półwysep Bałkański

65 Region Gór Dynarskich (Dynarydy)

66 Bałkan

67 Masyw Tracko-Macedoński

68 Góry Grecko-Albańskie (Hellenidy)

69 Wyspy Śródziemnomorskie i Azory

Europa Wschodnia

7 Krym i Kaukaz

8 Nizina Wschodnioeuropejska

81 Podstrefa tundry i tundry lesistej

82 Podstrefa północnej tajgi

83 Strefa lasów mieszanych i podstrefa południowej tajgi - Nizina Środkoworosyjska

84 Strefa lasów mieszanych i podstrefa południowej tajgi - Niż Wschodniobałtycko-Białoruski

85 Strefa leśno-stepowa - Wyżyny Ukraińskie

86 Strefa stepowa

9 Ural

91 Nowa Ziemia i Wajgacz

Bibliografia

Ta sekcja od 2021-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

B.F. Dobrynin Geografia fizyczna Europy Zachodniej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954
Borys Dobrynin Geografia fizyczna ZSRR, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1956
Bolesław Augustowski Wielkie regiony naturalne Europy w: Antoni Wrzosek (red.) Geografia powszechna - tom III. Europa (bez ZSRR), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965
Mieczysław Hess, Bogumił Rychłowski Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w: August Zierhoffer (red.) Geografia powszechna - tom IV. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Azja. Afryka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965
Jerzy Kondracki W sprawie fizycznogeograficznego podziału Europy w klasyfikacji dziesiętnej, "Przegląd Geograficzny" tom XXXVII, z.3, 1965, str. 539-547
Jerzy Kondracki Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969
Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Europy Wschodniej w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny", tom LXVII, z. 3-4, 1995, str. 349-354
Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny", tom LXVIII, z 3-4, 1996, str. 457-466
Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Niemiec i terenów przyległych w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny" tom LXIX z. 102, 1997, str. 141-147
Podręczny leksykon państw świata, Wydawnictwo RTW, Słowenia 1997 (tłum. Agnieszka Kowalik)
Jan Mordawski (red.), Mieczysław Cukierski, Michał Siwicki Atlas geograficzny Polski dla klas VIII / III gimnazjum, Wydawnictwo M. RoŜak, Gdańsk 1999
Michał Kucharski, Katarzyna Bischoff, Agnieszka Momot, Tomasz Płatek, Jarosław Talacha (red.) Atlas świata, Pascal 2002
Marzena Wieczorek, Beata Byer (red.) Atlas geograficzny liceum Świat. Polska, Demart, Warszawa 2003
Atlas – Świat w zasięgu ręki, DeAgostini 2005-2008 (215 zeszytów w 17 zakładkach, 10 segregatorów)
J. Makowski Geografia fizyczna świata, PWN, Warszawa 2007