Ryżorek
| Oryzorictes | |||
| A. Grandidier, 1870[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – ryżorek kretowaty (O. hova) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Infragromada | |||
| Rząd | afrosorkowce | ||
| Podrząd | tenrekokształtne | ||
| Rodzina | tenrekowate | ||
| Podrodzina | ryżorki | ||
| Rodzaj | ryżorek | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Oryzorictes hova A. Grandidier, 1870 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Ryżorek[4] (Oryzorictes) – rodzaj ssaków z podrodziny ryżorków (Oryzorictinae) w obrębie rodziny tenrekowatych (Tenrecidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie na Madagaskarze[5][6].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 95–124 mm, długość ogona 38–62 mm, długość ucha 8–16 mm, długość tylnej stopy 11–20 mm; masa ciała 28–59 g[7][8].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1870 roku francuski przyrodnik Alfred Grandidier w artykule poświęconym opisowi niektórych nowych zwierząt odkrytych na Madagaskarze w listopadzie 1869 roku, opublikowanym na łamach Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) ryżorek kretowaty (O. hova).
- Oryzorictes (Oryzoryctes): gr. ορυζα oruza ‘ryż’; oρυκτης oruktēs ‘kopacz’[9].
- Nesoryctes: gr. νησος nēsos ‘wyspa’[10] (tj. Madagaskar); oρυκτης oruktēs ‘kopacz’[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Oryzorictes tetradactylus Milne-Edwards & A. Grandidier, 1882.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[12][8][5]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[4] | Podgatunki[7][5][8] | Rozmieszczenie geograficzne[7][5][8] | Podstawowe wymiary[7][8][b] | Status IUCN[13] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Oryzorictes hova | A. Grandidier, 1870 | ryżorek kretowaty | gatunek monotypowy | północna (włącznie z wyspą Nosy Mangabe), północne i środkowe wyżyny, zachodnia (obszar Marovoay), wschodnia oraz południowo-wschodnia część wyspy | DC: 9,5–12,4 cm DO: 3,8–6,2 cm MC: 28–59 g | LC |
| Oryzorictes tetradactylus | Milne-Edwards & A. Grandidier, 1882 | ryżorek czteropalczasty | gatunek monotypowy | Środkowe wyżyny i wschodnia część wyspy (Park Narodowy Andringitra) | DC: 10,6–12,2 cm DO: 4,2–4,9 cm MC: 29–31 g | DD |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b A. Grandidier. Description de quelques animaux nouveaux, découverts à Madagascar, en novembre 1869. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2 Série. 22, s. 50, 1870. (fr.).
- ↑ É.L. Trouessart. Catalogue des mammifères vivants et fossiles. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliqué”. 3e Série. 7, s. 275, 1879. (fr.).
- ↑ O. Thomas. On the arrangement of the small Tenrecidae hitherto referred to as Oryzorictes and Microgale. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 1, s. 302–307, 1918. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 19. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 106. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Oryzorictes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-28].
- ↑ a b c d P. Jenkins: Family Tenrecidae (Tenrecs). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 166. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 70. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 485, 1904. (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 165.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 178.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-15]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Oryzorictes – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-15]. (ang.).
Bibliografia
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
- Britannica: animal/rice-tenrec
