Służew nad Dolinką

Służew nad Dolinką

osiedle i część miasta Warszawy
Część zachodnia osiedla. Widok z południowego wschodu znad alei Harcerzy Rzeczypospolitej. Na pierwszym planie budynek przy ul. Batuty 1
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miasto	Warszawa
Powierzchnia	0,524 km²
Populacja (2021) • liczba ludności	ok. 10000
Położenie na mapie Warszawy Służew nad Dolinką
Położenie na mapie Polski Służew nad Dolinką
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Służew nad Dolinką
52°10′15″N 21°01′47″E/52,170833 21,029722
Multimedia w Wikimedia Commons

Służew nad Dolinką^[1][2] lub dawniej: Służew nad Doliną^[3][4] – osiedle i część miasta na Służewie w dzielnicy Mokotów w Warszawie.

Osiedle Służew nad Dolinką położone jest na stołecznym Mokotowie, na południowym wschodzie obszaru Miejskiego Systemu Informacji Służew^[5][6]. Składa się z dwóch części: zachodniej (budowanej jako Służew nad Doliną I) i wschodniej (Służew nad Doliną II) ograniczonych ulicami Puławską, Wałbrzyską, Kmicica, Łukową, a także Doliną Służewską z Potokiem Służewieckim od południa^[3][7][8]. Zajmuje obszar ok. 52,4 ha^[3][4].

Przez osiedle przebiegają ulice Jana Sebastiana Bacha, Batuty, Sonaty, Wolfganga Amadeusza Mozarta, Wróbla, Zygmunta Noskowskiego, Józefa Elsnera, Tarniny (wschodnia część), Nowoursynowska oraz aleja Harcerzy Rzeczypospolitej^[5][9] (duża część nazw ulic jest powiązana z muzyką^[10]). Na jego terenie znajduje się wejście do stacji metra Służew^[5]. Graniczy na północy z nowym cmentarzem na Służewie^[5], a na południu z parkiem Dolina Służewska będącym częścią Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu^[11][5]. Znajdują się tu dwa pomniki przyrody w postaci głazów narzutowych^[12][13].

Za realizację kompleksu mieszkaniowego, budowanego od 1973 roku, odpowiadała powstała w 1958 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa „Mokotów”^[14][3]. Od 1991 osiedlem zarządza Spółdzielnia Mieszkaniowa „Służew nad Dolinką”, która powstała poprzez podział poprzedniej^[8]. W tym samym roku zmieniono też oficjalną nazwę osiedla zmieniając „Dolinę” na „Dolinkę”^[15]. Spółdzielnia zarządza, według stanu z 2021 roku, 46 budynkami, w tym 42 w zasobach własnych^[15]. Grunty leżące w jej gestii mają powierzchnię ponad 42 ha, a liczba mieszkańców osiedla to ok. 10000^[15].

Cechami wyróżniającymi osiedle z punktu widzenia architektonicznego są: niejednorodne bryły budynków, kolorystyka różnicująca poszczególne sektory kompleksu złożona z koloru białego i różnych intensywnych barw^[3] (czerwona, niebieska, zielona, czarna^[16]), a także charakterystyczne balkony wsparte na żelbetowych słupach^[15]. Podobne podpory pod balkonami zastosowano w Warszawie także na osiedlach Stawki i Wrzeciono^[17]. Osiedle zostało zaprojektowano w powiązaniu ze skarpą dolinki i występującą na jej obszarze zielenią^[3]. Na jego terenie rośnie ok. 3000 drzew (dominują klony, lipy i brzozy)^[15][10].

Część zachodnia osiedla została zaprojektowana przez Janusza Nowaka, Piotra Sembrata i Jerzego Kuźmienkę z Zakładu Projektowania Kombinatu Budownictwa Miejskiego – Śródmieście w Warszawie^[3][4]. W skład zespołu wchodzili także Tadeusz Parzyński, Władysław Bryndza-Nacki, Georgi Czarkwiani oraz Jerzy Leszczyński^[4]. Osiedle zostało wybudowane w latach 1973–1978^[3]. Jego powierzchnia wynosi 40,83 ha^[4]. Kwartał składa się z budynków wielorodzinnych o 4, 11 i 13 kondygnacjach wybudowanych w nowatorskiej ówcześnie technologii ramy H^[3][4]. Całość zaplanowano na 4400 mieszkań o średniej powierzchni 50 m² dla 15100 mieszkańców^[4]. Uzupełnieniem były przedszkole, żłobek, budynki administracyjne oraz pawilony handlowe^[3]. Pomiędzy blokami przy ul. Batuty 3 a Jana Sebastiana Bacha 22 utworzono amfiteatr znajdujący się na niewielkim wzniesieniu^[16]. Kubatura budynków mieszkalnych to 1 032 000 m³, a usługowych 118 500 m³^[4]. Generalnym wykonawcą zespołu był Kombinat Budownictwa Mieszkaniowego Zjednoczenia Budownictwa „Warszawa”^[18].

Wyróżniającym się obiektem, a jednocześnie jednym z pierwszych oddanych do użytkowania, był budynek przy ul. Wałbrzyskiej 19^[10]. Przy jego wznoszeniu wykorzystano dużo, jak na ówczesne czasy, tworzyw sztucznych, od okien po elementy wyposażenia^[10]. Blok nazywany był „chemikaliowcem” lub „plastikowcem”^[10]. Jego wyposażenie, takie jak tapety, sanitariaty i wykładziny, pochodziło z importu z Francji, a blachy elewacyjne ze Szwecji^[10].

Zachodnia część osiedla Służew nad Doliną została uhonorowana tytułem Mistera Warszawy przyznawanym przez dziennik „Życie Warszawy” ex aequo wraz z dwoma innymi obiektami za 1978 rok^[18].

Część wschodnia została zaprojektowana przez Janusza Kazubińskiego i Marię Zalewską, a wybudowana w latach 1976–1979^[3]. Na osiedle składają się budynki wielorodzinne o 4 i 11 kondygnacjach wybudowane w technologii ramy H i wielkoblokowej „Ż” z 916 mieszkaniami zaplanowanymi dla 3200 osób^[3]. Powstał też pawilon handlowy^[3]. Powierzchnia osiedla to 11,6 ha^[3].

Spółdzielnia Mieszkaniowa „Służew nad Dolinką” od 2003 roku prowadzi na terenie osiedla dalszą działalność deweloperską^[15]. Powstały kolejne budynki z przeważającą funkcją mieszkalną^[15][10]:

• Noskowskiego 2 (zakończenie budowy w 2005 roku): 58 mieszkań i 1 lokal użytkowy;
• Puławska 255 (2009): 128 mieszkań i 3 lokale użytkowe;
• Puławska 255A (2010): 17 mieszkań i 1 lokal użytkowy;
• Elsnera 34 (2012): 113 mieszkań i 1 lokal użytkowy;
• Mozarta 1, „Dom nad Doliną” (2017): 103 mieszkania i 2 lokale użytkowe;
• Sonaty 5, „Sonata nad Dolinką” (2021): 135 mieszkań i lokale usługowe.

Kolejnym budowanym budynkiem mieszkalnym jest obiekt u zbiegu ulicy Puławskiej i Wałbrzyskiej w miejscu pawilonu handlowego zajmowanego przez Mokpol i restauracji McDonald’s^[10]. Nazwa inwestycji to Wałbrzyska 21 i wznoszona jest od 2023 – mieściła będzie 160 lokali mieszkalnych, kilkanaście usługowych i prawie 250 miejsc postojowych na trzykondygnacyjnym garażu podziemnym^[19].

W granicach osiedla znajduje się także wybudowane w latach 1996–1999 roku Centrum Handlowe „LAND”^[20].

Na osiedlu przez pewien czas mieszkał artysta Zdzisław Beksiński^[16]. W 2007 na budynku przy ul. Sonaty 6, w którym mieszkał i gdzie został zamordowany, powstał poświęcony mu mural autorstwa Piotra Janowczyka^[16].

Swoją młodość spędził tu raper Tede^[16]. Nazwa płyty z 2006 roku „Esende Mylffon” wywodzi się częściowo od skrótu nazwy osiedla – SND^[16]. Nakręcono tu teledysk do utworów znajdujących się na tym albumie – „Blask/To jeszcze nie koniec”^[16].

Służew nad Dolinką był miejscem kręcenia scen serialu Zmiennicy w reżyserii Stanisława Barei, a także toczy się tu część akcji powieści Joanna Chmielewskiej – Lesio^[16].

Na osiedlu znajduje się ulica Batuty, na podstawie której w 2004 roku stworzono w polskojęzycznej Wikipedii mistyfikację dotyczącą istnienia Henryka Batuty^[16]. W rzeczywistości nazwa ulicy nawiązuje do muzyki a nie człowieka^[16].