Spółgłoska emfatyczna

Ten artykuł od 2018-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Spółgłoska emfatyczna – w gramatyce opisowej języków semickich (i innych afroazjatyckich) spółgłoska zapisywana w transkrypcji literą z kropką pod spodem, realizowana jako faryngalizowana (w języku arabskim i aramejskim), glottalizowana w językach etiopskich a niekiedy jako welaryzowana. Jednak, jako że do najbardziej rozpowszechnionych języków semickich należą arabski i aramejski, często emfatyczność utożsamia się nieściśle z faryngalizacją.

W języku prasemickim istniało pięć spółgłosek emfatycznych, najprawdopodobniej realizowanych jako glottalizowane:

• zwarta zębowa (ṭ), wymawiana [tʼ]
• szczelinowa lub zwarto-szczelinowa zębowa (ṱ), wymawiana [θʼ] lub [tθʼ]
• szczelinowa lub zwarto-szczelinowa dziąsłowa (ṣ), wymawiana [sʼ] lub [tsʼ]
• szczelinowa lub zwarto-szczelinowa boczna (ṣ́), wymawiana [ɬʼ] lub [tɬʼ]
• zwarta tylnojęzykowa (ḳ) wymawiana [kʼ]

Należy zaznaczyć, że np. w językach kaukaskich, gdzie nie funkcjonuje pojęcie emfatyczności, spotkać można jednocześnie spółgłoski faryngalne, glottalizowane i spółgłoski faryngalno-glottalizowane (na przykład w języku ubychijskim).