Sytuacja prawna i społeczna osób LGBT w Afryce
Prawo a dyskryminacja osób homoseksualnych
Stosunki homoseksualne są nielegalne w 38 z 51 krajów kontynentu[1]. W niektórych krajach przestępstwem są jedynie kontakty seksualne między mężczyznami.
Najcięższą karą za homoseksualizm jest kara śmierci, zapisana w prawie Mauretanii, Sudanu, Somalii i północnej Nigerii.
Ochrona prawna przed dyskryminacją
Ze wszystkich krajów Afryki jedynie Południowa Afryka zapewnia ochronę prawną przed dyskryminacją. Od 1996 roku jest ona zapisana w konstytucji tego kraju (RPA uczyniła to jako pierwszy kraj na świecie).
Uznanie związków tej samej płci
W żadnym kraju na kontynencie, oprócz RPA, nie można zawrzeć związku partnerskiego, czy wziąć ślubu z osobą tej samej płci. W RPA małżeństwa osób tej samej płci są legalne od 2006 roku (kraj zalegalizował je jako piąty na świecie)[2].
Życie osób LGBT na kontynencie
Opinie i zwyczaje związane z seksualizmem w Afryce często różnią się zasadniczo od częstotliwości lub praktyk kontaktów homoseksualnych na tym kontynencie. Większość mieszkańców Afryki ma negatywny stosunek do mniejszości seksualnych, jeśli pojęcie 'mniejszości seksualnej' rozumie się w formie, w jakiej to pojęcie występuje w Europie i obu Amerykach. W latach 90. ub. wieku i pierwszej dekadzie XXI w. wielu naukowców podjęło się dekonstrukcji mitu monoseksualizmu afrykańskiego (heteroseksualizmu). W badaniach nad tym tematem wykazują różnice między występowaniem kontaktów homoseksualnych obu płci a przyjmowaniem postaw identyfikacji homoseksualnej, w takim jej rozumieniu, jakie występuje w społeczeństwach cywilizacji zachodniej[3]. Wskazuje się też na silne tradycje społeczeństwa paternalistycznego i wyraźnie homofobiczne nastawienie kościołów chrześcijańskich i muzułmańskich do postaw i praktyk homoseksualnych[4]. Stąd większość osób, które mają kontakty homoseksualne nie identyfikuje się, jako osoba homoseksualna lub LGBT[5]. Na kontynencie działa niewiele organizacji zajmujących się walką o prawa osób LGBT. Jedną z nich jest Sierra Leone Lesbian and Gay Association, założona w 2002 w Sierra Leone, przez nieżyjącą już FannyAnn Eddy.
Parady mniejszości seksualnych organizuje się jedynie w RPA. Każdego roku odbywają się one w Johannesburgu i Kapsztadzie.
Sytuacja prawna osób LGBT w poszczególnych krajach Afryki według regionu
Afryka Północna
Prawa osób LGBT w: | Kontakty homoseksualne | Rejestrowane związki partnerskie | Małżeństwa jednopłciowe | Prawa adopcyjne dla par jednopłciowych | Geje mogą służyć w armii | Prawo antydyskryminacyjne (ze względu na orientację seksualną) | Możliwość zmiany płci |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Algieria | Nielegalne (Kara: od grzywny do 2 lat pozbawienia wolności)[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Egipt | Nie ma zakazu, jednak można zostać skazanym na podstawie innych paragrafów[6] | Brak danych | |||||
Libia | Nielegalne (Kara: do 5 lat pozbawienia wolności)[6]. | Brak danych | |||||
Maroko | Nielegalne (Kara: do 3 lat pozbawienia wolności) | Brak danych | Brak danych | ||||
Sudan | Niegalne (Kara: od 5 lat pozbawienia wolności do kary śmierci) | ||||||
Sudan Południowy | Nielegalne (Kara: do 10 lat pozbawienia wolności) | Konstytucyjny zakaz od 2011 r. | |||||
Tunezja | Nielegalne (Kara: do 3 lat pozbawienia wolności) | Brak danych | Brak danych |
Afryka Zachodnia
Prawa osób LGBT w: | Kontakty homoseksualne | Rejestrowane związki partnerskie | Małżeństwa jednopłciowe | Prawa adopcyjne dla par jednopłciowych | Geje mogą służyć w armii | Prawo antydyskryminacyjne (ze względu na orientację seksualną) | Możliwość zmiany płci |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Benin | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Burkina Faso | Legalne[6] | Konstytucyjny zakaz od 1991 r. | Brak danych | Brak danych | |||
Gambia | Nielegalne (Kara: do 14 lat pozbawienia wolności[7]) | Brak danych | Brak danych | ||||
Ghana | Męskie nielegalne Żeńskie legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Gwinea | Nielegalne (Kara: od 6 miesięcy do 3 lat pozbawienia wolności)[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Gwinea Bissau | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Liberia | Nielegalne (Kara: grzywna)[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Mali | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Mauretania | Nielegalne (Kara: kara śmierci)[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Niger | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Nigeria | Męskie nielegalne (Kara: na północy – kara śmierci, na południu – do 14 lat pozbawienia wolności) Żeńskie nielegalne na północy kraju (obowiązuje prawo szariatu, kara: chłosta) Żeńskie legalne na południu kraju (nie obowiązuje prawo szariatu) | Brak danych | |||||
Republika Zielonego Przylądka | Legalne od 2004 r.[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Senegal | Nielegalne (Kara: od 1 miesiąca do 5 lat pozbawienia wolności) | Brak danych | Brak danych | ||||
Sierra Leone | Męskie nielegalne Żeńskie legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Togo | Nielegalne (Kara: od grzywny do 3 lat pozbawienia wolności)[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Wybrzeże Kości Słoniowej | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych |
Afryka Środkowa
Prawa osób LGBT w: | Kontakty homoseksualne | Rejestrowane związki partnerskie | Małżeństwa jednopłciowe | Prawa adopcyjne dla par jednopłciowych | Geje mogą służyć w armii | Prawo antydyskryminacyjne (ze względu na orientację seksualną) | Możliwość zmiany płci |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Czad | Legalne od 1967 r.[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Demokratyczna Republika Konga | Legalne[6] | Konstytucyjny zakaz od 2005 r. | Brak danych | Brak danych | |||
Gabon | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Gwinea Równikowa | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Kamerun | Nielegalne (Kara: od grzywny do 5 lat pozbawienia wolności)[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Kongo | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Republika Środkowoafrykańska | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Wyspa Świętej Heleny | Legalne[6] | Brak danych | Tak (armia Wyspy Św. Heleny jest częścią armii brytyjskiej) | Tak (obowiązuje prawo Wielkiej Brytanii) | Brak danych | ||
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Wyspa Wniebowstąpienia | Legalne[6] | Brak danych | Tak (armia Wyspy Wniebowstąpienia jest częścią armii brytyjskiej) | Tak (obowiązuje prawo Wielkiej Brytanii) | Brak danych |
Afryka Wschodnia
Prawa osób LGBT w: | Kontakty homoseksualne | Rejestrowane związki partnerskie | Małżeństwa jednopłciowe | Prawa adopcyjne dla par jednopłciowych | Geje mogą służyć w armii | Prawo antydyskryminacyjne (ze względu na orientację seksualną) | Możliwość zmiany płci |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Burundi | Nielegalne od 2009 (Kara: grzywna lub od 2 miesięcy do 3 lat pozbawienia wolności)[8] | Konstytucyjny zakaz od 2005 r. | Brak danych | Brak danych | |||
Dżibuti | Brak danych[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Erytrea | Nielegalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Etiopia | Nielegalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Kenia | Męskie nielegalne (Kara: do 14 lat pozbawienia wolności) Żeńskie nie są wyróżniane w kodeksie karnym[6] | Konstytucyjny zakaz od 2010 r.[9] | [10] | Brak danych | Brak danych | ||
Rwanda | Legalne[6] | Konstytucyjny zakaz od 2003 r. | Brak danych | Brak danych | |||
Somalia | Nielegalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Tanzania | Nielegalne (Kara: nawet dożywotnie pozbawienie wolności)[6] | [11] | Brak danych | Brak danych | |||
Uganda | Nielegalne (Kara: nawet dożywotnie pozbawienie wolności) | Konstytucyjny zakaz od 2005 r. |
Wyspy na Oceanie Indyjskim
Prawa osób LGBT w: | Kontakty homoseksualne | Rejestrowane związki partnerskie | Małżeństwa jednopłciowe | Prawa adopcyjne dla par jednopłciowych | Geje mogą służyć w armii | Prawo antydyskryminacyjne (ze względu na orientację seksualną) | Możliwość zmiany płci |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Komory | Nielegalne (Kara: od grzywny do 5 lat pozbawienia wolności)[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Madagaskar | Legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Mauritius | Męskie nielegalne (Kara: do 5 lat pozbawienia wolności) Żeńskie legalne[6][12] | Brak danych | Zakaz dyskryminacji w niektórych sferach życia[13] | Brak danych | |||
Reunion (terytorium zależne Francji) | Legalne od 1791 r. | Pacte civil de solidarité, od 1999 r. | Nie, ale osoby samotne mogą adoptować dzieci | Zakaz dyskryminacji w niektórych sferach życia | Brak danych | ||
Seszele | Legalne od 2016 r. | Brak danych | Brak danych |
Południowa Afryka
Prawa osób LGBT w: | Kontakty homoseksualne | Rejestrowane związki partnerskie | Małżeństwa jednopłciowe | Prawa adopcyjne dla par jednopłciowych | Geje mogą służyć w armii | Prawo antydyskryminacyjne (ze względu na orientację seksualną) | Możliwość zmiany płci |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Angola | Legalne (od stycznia 2019)[14] | Brak danych | Całkowity zakaz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną[14] | Brak danych | |||
Botswana | Legalne | Brak danych | Brak dyskryminacji w niektórych sferach życia[15] | Zmiana płci jako prawo konstytucyjne (od 2017)[15] | |||
Eswatini | Męskie nielegalne Żeńskie legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Lesotho | Męskie legalne (od 2012) Żeńskie zawsze legalne[16] | Brak danych | Brak danych | ||||
Malawi | Male nielegalne (Kara: do 14 lat pozbawienia wolności, oprócz tego kary cielesne) Żeńskie legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Mozambik | Legalne[17] | Brak danych | Zakaz dyskryminacji w niektórych sferach życia[13] | Brak danych | |||
Namibia | Nielegalne (prawo nie jest egzekwowane)[6][18] | Brak danych | Brak danych | ||||
Południowa Afryka | Męskie legalne od 1998, żeńskie zawsze były legalne | Tak, rejestrowane związki partnerskie od 1998 r. | Tak, od 2006 r. | Tak, od 2002 r. | Tak, od 1998 r. | Całkowity zakaz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną | |
Zambia | Męskie nielegalne (Kara: do 14 lat pozbawienia wolności) Żeńskie legalne[6] | Brak danych | Brak danych | ||||
Zimbabwe | Męskie nielegalne Żeńskie legalne[6] | Brak danych | Brak danych |
Państwa nieuznawane
Prawa osób LGBT w: | Kontakty homoseksualne | Rejestrowane związki partnerskie | Małżeństwa jednopłciowe | Prawa adopcyjne dla par jednopłciowych | Geje mogą służyć w armii | Prawo antydyskryminacyjne (ze względu na orientację seksualną) | Możliwość zmiany płci |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Sahara Zachodnia | Nielegalne (Kara: do 3 lat pozbawienia wolności) | ||||||
Somaliland | Nielegalne (Kara: wydalenie z kraju, dożywotnie pozbawienie wolności, w niektórych rejonach nawet kara śmierci) | Brak danych |
Przypisy
- ↑ Joanna Jolly, BBC News: Africa's lesbians demand change. [dostęp 2008-07-26]. (ang.).
- ↑ Pierwszy ślub
- ↑ Heteroseksual Africa?, Marc Epprecht, Ofio Univer. Press, ISBN 978-0821417997
- ↑ Boys-wifes and Females-husbandas. Studies in African Homosexualities w red. S. O Murray i W. Rescoe, wyd. Palgrave Macmillan, 2001 ISBN 978-0212238292
- ↑ Heteroseksual Africa?, Marc Epprecht, Ofio Univer. Press, ISBN 978-0821417997 str 4
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao State-sponsored Homophobia A world survey of laws prohibiting same sex activity between consenting adults. [dostęp 2016-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-26)].
- ↑ Gambia: Mob Violence And Murder Feared After President's Gay Beheading Threat, AllAfrica, 12 June 2008
- ↑ Burundi abolishes the death penalty but bans homosexuality. amnesty.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-25)]. 27 April 2009.
- ↑ Kenya Constitution. [dostęp 2012-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-02)].
- ↑ Section 158(3)(c)-(d), The Children Act, 2001
- ↑ Sections 3-4, The Adoption of Children Act
- ↑ The Sexual Offences Bill 2007. [dostęp 2008-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-10)].
- ↑ a b Africa: Outspoken activists defend continent's sexual diversity. [dostęp 2012-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-15)].
- ↑ a b Human RightsH.R. Watch Human RightsH.R., Angola Decriminalizes Same-Sex Conduct [online], Human Rights Watch, 23 stycznia 2019 [dostęp 2019-02-14] (ang.).
- ↑ a b Victory for Gender Identity in Botswana [online], Human Rights Watch, 3 października 2017 [dostęp 2019-02-14] (ang.).
- ↑ State Sponsored Homophobia 2016: A world survey of sexual orientation laws: criminalisation, protection and recognition [PDF], Międzynarodowe Stowarzyszenie Lesbijek i Gejów, 2016 [dostęp 2019-02-14] (ang.).
- ↑ Mozambique Gay Rights Group Wants Explicit Constitutional Protections. [dostęp 2012-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-05)].
- ↑ Country Reports on Human Rights Practices
- p
- d
- e
| |
Małżeństwo osób tej samej płci |
---|