Szaleństwa (grafiki Goi)
Szaleństwa (hiszp. Disparates) lub Przysłowia (hiszp. Proverbios) lub Sny (hiszp. Sueños) – seria 22 rycin wykonanych przez Francisca Goyę techniką akwaforty, akwatinty i suchej igły. Ryciny powstały w latach 1815–1823[1].
Jest to najtrudniejsza do zinterpretowania seria rycin Goi, stąd różne jej tytuły, z których najtrafniejszym wydaje się tytuł Szaleństwa. Ryciny są pełne onirycznych wizji, przemocy i seksualności oraz krytyki władzy[1]. Wyrażają absurd egzystencji, siłę zła, wszechobecność obłudy, nieuchronne zwycięstwo cierpienia, starości i śmierci. Miejsce tłumu wypełniły groźne potwory, absurdalne i nierealne zjawy – owoce halucynacji i majaczeń[2].
Ryciny nie zostały opublikowane za życia malarza. W 1864 roku Królewska Akademia Sztuk Pięknych św. Ferdynanda po raz pierwszy wydała 18 rycin, a w 1877 po odnalezieniu pozostałych czterech wydano kompletną serię. Wydawcy cyklu nie wiedząc o istnieniu odbitek opatrzonych przez Goyę tytułami błędnie nazwali je Przysłowiami, uznając je za ilustracje znanych przysłów hiszpańskich[2].
Ryciny
- Szaleństwa wydane w 1864
- Nr 1. Waży więcej niż martwy osioł. Szaleństwo kobiece
- Nr 2. Ze strachu nie trać honoru. Szaleństwo strachu
- Nr 3. Błąkać się w gałęziach. Szaleństwo śmieszne
- Nr 4. Od złych nałogów do cudzołóstwa tylko krok. Głuptasek
- Nr 5. Nie uznaje przyjaciół, którzy okrywają mnie skrzydłami, a jednocześnie kłują dziobem. Szaleństwo latające
- Nr 6. Bóg nas tak stworzył, że nie możemy wyjść z podziwu. Szaleństwo wściekłe
- Nr 7. Zła żona ma zawsze coś do powiedzenia. Szaleństwo małżeńskie
- Nr 8. Nie wiadomo, co kryje się pod tą suknią. Zakutani w worki
- Nr 9. Kocie pazury i ubiór świętoszka. Szaleństwo ogólne
- Nr 11. Szaleństwo nędzy
- Nr 12. Gdyby Marina nie tańczyła, nie złamałaby nogi. Szaleństwo radosne
- Nr 13. Chęć jest matką umiejętności. Sposób na latanie
- Nr 14. Ciesz się karnawałem, bo jutro w proch się obrócisz. Szaleństwo karnawałowe
- Nr 15. Nie polecają się Bogu, ani diabłu. Szaleństwo oczywiste
- Nr 16. Łatwiej goją się rany od noża niż od złego języka. Namowy
- Nr 17. Kto cię nie lubi, nawet w żartach mówi źle o tobie. Lojalność
- Nr 18. Bóg ich stworzył, a oni łączą się w pary. Szaleństwo żałobne[3]
- Dodatkowe Szaleństwa wydane w 1877
-
-
- Szaleństwo zwierzęce
- Szaleństwo byków
Zobacz multimedia związane z tematem: Szaleństwa |
Przypisy
- ↑ a b Robert Hughes: Goya. Artysta i jego czas. Warszawa: WAB, 2006, s. 351. ISBN 83-7414-248-0. OCLC 569990350.
- ↑ a b Rose Marie Hagen, Rainer Hagen: Francisco Goya. Warszawa: Taschen, 2003, s. 102. ISBN 83-89192-40-3.
- ↑ Francisco Goya y Lucientes Grafiki. Katarzyna Sołtan (red.). Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie, 2002, s. 159–175. ISBN 83-87312-87-8.
- Britannica: topic/Los-proverbios