Tadeusz Ślaski
major | |||
Data i miejsce urodzenia | 31 sierpnia 1894 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 12 września 1966 | ||
Przebieg służby | |||
Lata służby | 1915–1925 | ||
Siły zbrojne | Wojsko Polskie | ||
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa | ||
Odznaczenia | |||
|
Tadeusz Ślaski, także Nieczuja-Ślaski (ur. 31 sierpnia 1894 w Warszawie, zm. 12 września 1966 tamże) – major Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, urzędnik, tłumacz przysięgły.
Życiorys
Urodził się 31 sierpnia 1894 w Warszawie, ówczesnej stolicy Królestwa Polskiego, w rodzinie Władysława (1869–1931) i Natalii ze Śniechowskich (1874–1967)[1][2]. Kształcił się w Szwajcarii, gdzie w 1912 zdał maturę z odznaczeniem[3]. W czasie wolnym od nauki pracował honorowo w Muzeum Narodowym Polskim w Rapperswilu[3]. Następnie rozpoczął studia w Akademii Handlowej w Antwerpii[4]. W 1914, po wybuchu I wojny światowej, wrócił do Warszawy[3]. W 1915 przebywając na wakacjach na Ukrainie, wstąpił do armii rosyjskiej[3]. W tym samym roku przeniósł się do Legionu Puławskiego, który następnie rozwinął się w Brygadę Strzelców Polskich, a później w Dywizję Strzelców Polskich[5]. W czasie walk z Niemcami w 1915 i 1916 był dwa razy ranny[6]. Przez cały czas ukrywał swoje wykształcenie w obawie, że zostanie przymusowo skierowany do rosyjskiej szkoły oficerskiej, a po jej ukończeniu pozbawiony możliwości powrotu do polskiej formacji wojskowej[3]. Od 27 września 1917 służył w I Korpusie Polskim w Rosji[7]. Walczył w szeregach 6 pułku strzelców polskich[3]. Wyróżnił się 19 lutego 1918 w bitwie pod Osipowiczami, w trakcie której został ranny po raz trzeci[8]. 12 sierpnia 1921 kapitan Wiktor Oleszczuk we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał:
kapral (młodszy podoficer) Tadeusz Ślaski w dniu 19 lutego 1918, w bitwie pod Osipowiczami, dowodząc sekcją 1. kompanii 6 pułku strzelców, otrzymał rozkaz zdobycia domu, w którym bolszewicy ufortyfikowali się i prowadząc silny ogień z karabinów ręcznych i maszynowych dziesiątkowali flankowym ogniem nasze oddziały nacierające na stację. Kapral Ślaski pierwszy rzucił się na czele swej sekcji do ataku i wyłamawszy drzwi wpadł do wnętrza domu, gdzie rzucił granat ręczny i korzystając z zamieszania, z zimną krwią chwycił karabin maszynowy i skierował takowy na bolszewików, będących w liczbie 25-u, i zmuszając ich do poddania się[9].
Po rozwiązaniu I Korpusu wrócił do Warszawy i włączył się w działalność konspiracyjną[3]. 14 lipca 1920 podczas obrony Wilna został ciężko ranny w głowę[4]. Od 20 listopada 1918 do 14 czerwca 1919 był uczniem klasy „H” (klasy 11.) Szkoły Podchorążych w Warszawie[10][3]. 15 sierpnia 1919 został mianowany z dniem 1 lipca 1919 podporucznikiem w piechocie i przydzielony do Adiutantury Ministra Spraw Wojskowych[11][3]. Wiosną 1920 został wysłany na front przeciwko bolszewikom[3]. Po wyleczeniu został przydzielony do Naczelnego Dowództwa WP, w którym pełnił służbę kuriera dyplomatycznego[3][12]. Od 1 czerwca 1921 jego oddziałem macierzystym był 8 pułk piechoty Legionów[12].
Po zakończeniu prac w Biurze Likwidacyjnym ND WP został przydzielony do Misji Wojskowej Francuskiej (Grupa nr 2), a później Oddziału III Sztabu Generalnego w charakterze tłumacza[13]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 2159. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 8 pp Leg.[14][15] W 1924 został przeniesiony do 28 pułku strzelców kaniowskich w Łodzi[16][3]. Na początku 1925, na własną prośbę, został przeniesiony do rezerwy[3]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do 3 batalionu strzelców w Rembertowie[17].
Po zwolnieniu ze służby wojskowej do 1931 prowadził interesy swojego ojca[3]. W 1933 był zatrudniony w Centralnej Organizacji Mechanizacji Pracy przy Wydziale Spraw Ogólnych Magistratu m. st. Warszawy, w charakterze urzędnika tzw. dniówkowego[6]. Był między innymi członkiem zwykłym Związku Oficerów Rezerwy RP[18]. Wiosną 1935 pozostawał bez pracy, utrzymując siebie i rodzinę z zapomóg udzielanych mu przez brata[19]. Mieszkał w Miedzeszynie przy ul. Głównej 4 (poczta Falenica)[20]. W lipcu tego roku został zatrudniony w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Warszawie, w charakterze urzędnika kontraktowego[21]. W październiku 1938 nadal pracował w Wydziale Handlowo-Taryfowym DOKP Warszawa[22].
W czasie okupacji niemieckiej pełnił służbę w Polskiej Armii Ludowej w Falenicy, w randze kapitana[23]. W latach 1944–1947 był więźniem sowieckich łagrów, w tym więźniem specłagru nr 178/179 Riazań-Diagilewo[23]. Awansował na majora[24]. Zmarł 12 września 1966 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim[25][24].
W 1925 ożenił się z Aurelią Ireną (1894–1977), z którą miał syna Jerzego (1926–2002), dziennikarza oraz dwie córki: Irenę (ur. 27 lipca 1927) i Wandę (ur. 3 maja 1930)[26][24].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6851[1][27]
- Krzyż Walecznych[18]
- Amarantowa wstążka – 14 lutego 1918[28]
- Medal Niepodległości – 9 października 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[29][30][31]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[18]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[18]
- Medal Zwycięstwa[18]
- odznaki
- Odznaka za Rany i Kontuzje z trzema gwiazdkami[32]
- Odznaka pamiątkowa I Korpusu Polskiego w Rosji[18]
- Odznaka pamiątkowa Legionu Puławskiego[18]
- Odznaka pamiątkowa I Brygady Wojsk Polskich 1917–1918 „USQUE AD FINEM”[18]
- Odznaka pamiątkowa Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich[18]
- Gwiazda Górnośląska[18]
Przypisy
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW ŚLASKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-11-18] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2, 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 6.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5–6.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 437.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 87 z 3 września 1919, poz. 3042.
- ↑ a b Spis oficerów 1921 ↓, s. 47.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4, 6.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 109.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 146, 440.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 192, 382.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 22, 584.
- ↑ a b c d e f g h i j Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 12.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 16.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 18.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 19.
- ↑ a b Śląski Tadeusz (1894-1966). Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. [dostęp 2023-11-18].
- ↑ a b c Cmentarz Stare Powązki: ŚLASCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-11-18] .
- ↑ Zmarli. „Stolica”. 42 (984), s. 10, 1966-10-16. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 20.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-18].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4, 11.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 235, poz. 255.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-18].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-18].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
Bibliografia
- Ślaski Tadeusz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.41-3186 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-18].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.