Tasiemiec kręćkowy
Taenia multiceps[1] | |||
Leske, 1780 | |||
Tasiemiec kręćkowy we francuskim atlasie parazytologii z 1901 roku | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Podkrólestwo | |||
(bez rangi) | pierwouste | ||
Nadtyp | Platyzoa | ||
Typ | |||
Nadgromada | Neodermata | ||
Gromada | tasiemce | ||
Rząd | Cyclophyllidea | ||
Rodzina | taeniidae | ||
Rodzaj | Taenia | ||
Gatunek | tasiemiec kręćkowy | ||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Tasiemiec kręćkowy (Taenia multiceps) – gatunek tasiemca (Cestoda) z rzędu Cyclophyllidea. Pasożyt wewnętrzny psa domowego i innych psowatych, wywołujący chorobę zwaną cenurozą (łac. coenurosis). Jest gatunkiem kosmopolitycznym, występującym głównie w rejonach hodowli owiec. Dojrzały osobnik dorasta do 1 metra długości i 3–5 mm szerokości. Jego taśma (strobila) składa się z 200–250 proglotydów (członów). Gruszkowata główka (scolex) ma cztery mięsiste przyssawki oraz podwójny wieniec 22–32 haczyków. Macica w proglotydach macicznych ma 18–26 prawie równoległych odgałęzień.
Formą inwazyjną dla żywiciela ostatecznego (pies) jest cerkoid typu cenur (coenurus), rozmnażający się bezpłciowo (wegetatywnie). Zakażenie następuje drogą pokarmową. Pasożyt dojrzewa w jelicie cienkim przez 8–72 dni, po których jego proglotydy maciczne są wydalane wraz z kałem, a następnie dostają się do organizmu żywiciela pośredniego (owca, koza domowa, muflon śródziemnomorski, rzadziej inni roślinożercy lub wszystkożercy). Znane są także pojedyncze przypadki z Europy, Afryki, Ameryki Południowej, USA i Australii, w których człowiek był żywicielem przypadkowym tego pasożyta. W organizmie żywiciela pośredniego (lub przypadkowego) onkosfery uwalniają się z proglotydów, a następnie wędrują do mózgowia lub rdzenia przedłużonego, gdzie przekształcają się w cenur, który osiąga pełną dojrzałość w 2–3 miesiące.
Cenurioza jest przyczyną trzęsawki (kołowacizny) u zakażonych zwierząt. Pierwsze objawy (zależne w dużej mierze od lokalizacji cenura w mózgowiu) pojawiają się zwykle po kilku latach od zakażenia i generalnie przypominają objawy guza mózgu. Zwykle obserwuje się również większą ilość komórek oraz białek w płynie mózgowo-rdzeniowym. Leczenie cenuriozy polega na chirurgicznym usunięciu pasożyta.
Przypisy
- ↑ Taenia multiceps, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
Bibliografia
- AntoniA. Deryło AntoniA. (red.), Parazytologia i akaroentomologia medyczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 218–219, ISBN 978-83-01-13804-2 .
Linki zewnętrzne
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC): Coenurosis. 2019-06-14. [dostęp 2024-03-11]. (ang.).
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- БРЭ: 2222772
- BioLib: 82379
- EUNIS: 229303
- GBIF: 8478602
- NCBI: 94034