Wodospady Wiktorii
Widok na Wodospady Wiktorii; z prawej strony most Victoria Falls Bridge(inne języki) oraz zambijsko-zimbabweńskie przejście graniczne | |||
Kontynent | Afryka | ||
---|---|---|---|
Państwo | Zambia | ||
Typ | uskok/kaskadowy | ||
Wysokość | 108 m | ||
Liczba strug | 1 | ||
Średni przepływ | 1088 m³/s | ||
Rzeka zasilająca | Zambezi | ||
Położenie na mapie Zambii | |||
Położenie na mapie Zimbabwe | |||
17°55′28″S 25°51′18″E/-17,924444 25,855000 | |||
|
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
Państwo | Zambia |
---|---|
Typ | przyrodniczy |
Spełniane kryterium | VII, VIII |
Numer ref. | 509 |
Region[b] | Afryka |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę | 1989 |
Wodospady Wiktorii (ang. Victoria Falls) – wodospady na rzece Zambezi, na granicy Zimbabwe i Zambii. Wodospady powstały wskutek wlewania się wody z rzeki do szczelin tektonicznych, które powstają w Afryce, rozrywając kontynent na dwie części. Przed przybyciem Europejczyków na te tereny zwane były Mosi-oa-Tunya, co w języku lokalnego plemienia Kololo oznacza „Mgła, która grzmi”.
W sąsiedztwie wodospadów, po stronie zimbabweńskiej znajduje się miasto Victoria Falls. Nieopodal, po stronie zambijskiej ulokowane jest miasto Livingstone[1].
Odkrycie i historia
Odkryte w 1855 roku przez szkockiego misjonarza i badacza Davida Livingstone’a, który wówczas powiedział o nich: Widok tak piękny, że muszą się w niego wpatrywać aniołowie w locie (scenes so lovely must have been gazed upon by angels in their flight)[2].
Wodospady Wiktorii uważane są za jeden z siedmiu naturalnych cudów świata[3]. Znajdują się na terenie Parku Narodowego Wodospadów Wiktorii (Victoria Falls National Park) i od 1989 są wpisane na listę dziedzictwa światowego UNESCO[4].
Hydrologia
Wodospady Wiktorii składają się z trzech części:
- Głównej,
- Wschodniej,
- Tęczowej.
Wysokość spadku wody wynosi 108 m, szerokość wodospadu 1,7 kilometra[3].
W sezonie szczytowym w każdej sekundzie przetacza się przez wodospad ponad 9 tysięcy metrów sześciennych wody. Według Urzędu ds. Rzeki Zambezi przepływ w wodospadach Wiktorii od 1958 r. wynosił od 390 do 10 000 metrów sześciennych na sekundę. Pod koniec 2019 r. przepływ wynosił zaledwie 252 metry sześcienne na sekundę i był najniższy od ostatnich 25 lat. Z powodu suszy w Afryce Południowej i globalnych zmian klimatu wielkość tego jednego z największych wodospadów na świecie znacznie się zmniejszyła[5].
- Widok z lotu ptaka
- Wodospady Wiktorii w porze suchej
- Zdjęcie satelitarne
Zobacz też
- Wrzący Garnek – fragment wodospadów
- Wyspa Livingstone’a – w obrębie wodospadów
Przypisy
- ↑ Victoria Falls, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-06-02] (ang.).
- ↑ Livingstone discovers Victoria Falls, 1855. EyeWitness to History, www.eyewitnesstohistory.com, 2000. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
- ↑ a b Victoria Falls. Seven Natural Wonders. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
- ↑ Mosi-oa-Tunya / Victoria Falls. UNESCO World Heritage Centre. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
- ↑ Mało wody w wodospadzie, w: ttg Dziennik turystyczny, 2019-12-18 [1]
Linki zewnętrzne
- Zdjęcie satelitarne: Google Maps
- PWN: 3996185
- Britannica: place/Victoria-Falls-waterfall-Zambia-Zimbabwe
- БРЭ: 1913694
- SNL: Victoria_Falls, Victoriafallene
- DSDE: Victoria_Falls