Azanja

Azanja
Škola u Azanji
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Podunavski
Opština	Smederevska Palanka
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	4713
Geografija
Koordinate	44°25′59″N 20°52′47″E / 44.43305°N 20.87972°E / 44.43305; 20.87972
Azanja Azanja (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	11423
Pozivni broj	026
Registarska oznaka	SP

Koordinate: 44° 25′ 59" SGŠ, 20° 52′ 47" IGD

Azanja je varoš u Srbiji, u opštini Smederevska Palanka Podunavskog okruga. Nalazi se na prostranom brdovitom platou (nadmorska visina 160 m), na razvođu slivova reka Jezave i Jasenice^[1]. Struktuirana je po šumadijskom tipu zrakastog sela, sa čaršijom („selo“) u centru ^[1]. U centru varoši nalazi se Hram posvećen Sv. besrebrenicima Kozmi i Damjanu, podignut 1884-1885.

Naziv Azanja je iz turskog doba, a verovatno potiče od arapske reči hazain/hazna sa značenjem žitnice, koševi, magaze^[1]. Od 1887.^[2] do 1950. godine važi za najveće srpsko selo. 1950. godine, kada je broj stanovnika bio 12.500, selo je podeljeno na tri naselja: Vlaški Do, Grčac i Azanju. Zbog brojnosti stanovništa Azanja je bila proglašena varošicom 1922. godine, a sedište istoimene opštine bilo je u periodu 1945-64.

Varoška kulturna dešavanja su većinom vezana za verske praznike. Varoški vašar, o Trnovoj Petki (8. avgusta), održava se od izgradnje crkve 1885. godine. Od 1997. godine u vreme vašara održava se i etno-kulturna manifestacija „Dani azanjske pogače", 2006. godine upotpunjena književnom večeri i izložbom slika likovne kolonije „Azanja 2006". U Azanji se održao i Romski sabor Azanja 2007.

Postoje tri spomenika kulture na teritoriji Azanje^[3]:

1. zgrada Zemljoradničke zadruge, izgrađena 1920. godine, utvrđena za spomenik 1982.
2. kuća Nikolajevića sa apotekom, građena 1928/29. god., utvrđena za spomenik 1997.
3. hram Sv. Kozme i Damjana, građen 1884/85., a utvrđen za spomenik 2000.

Sva tri spomenika su nekategorisani.

Zemljoradnička zadruga u Azanji je osnovana 1894. godine, kao druga zadruga u Srbiji. U Azanji postoji jedna osnovna škola „Radomir Lazić", Amatersko pozorište Azanja, kao i KUD „Azanja". Krajem 2005. godine U Mesnoj zajednici otvoren je ogranak Narodne biblioteke iz Smederevske Palanke. U Azanji postoji jedan fudbalski klub - „Šumadija".

Prema podacima popisa iz 2002.^[4], Azanja je imala 4717 stanovnika. U poslednja tri popisa primećen je pad u broju stanovnika. U naselju Azanja živi 3809 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,7 godina (41,0 kod muškaraca i 44,4 kod žena). Istorijski posmatrano, 1784. godine Azanja je imala 14 hrišćanskih domaćinstava, 1924. — 1308, a 2002. 1408 domaćinstava. Prosečan broj članova po domaćinstvu (2002) je 3,35. Prema procenama organizacije World Gazetteer, Azanja 2007. godine ima 4.531 stanovnika^[5].

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 10851 [6] 1953. 6866 1961. 6540 1971. 6031 1981. 5695 1991. 5365 5147 2002. 4986 4713

Azanja je pretežno naseljena Srbima. Prema popisu iz 2002. godine, u Azanji živi 47 Roma, dok postoje i drugačiji, usmeni podaci, o oko 1500 Roma u ovom naselju^[7].

• FK Šumadija Azanja
• ŽRS OŠ „Radomir Lazić“
• Stonoteniski Klub Azanja
• Azanjsko Lovačko društvo
• Ribolovačko društvo „AMUR“

• Đuša Vulićević, Vujica Vulićević - Karađorđeve vojvode
• Antonije R. Majstorović
• Milija Batinić
• Radmila Milentijević
• Stefan Novaković
• Momir Pavlićević

Azanjci su čest „gost" u anegdotama i vicevima u smederevskom kraju. Azanjac Tomislav Grujić - Gruja je tim povodom izdao knjigu "Iz Azanje, bre"^[9].

Portal Srbija

Azanja na Wikimedijinoj ostavi

• Internet prezentacija Azanje^{[mrtav link]}
• Turističko zemljoradnički klub „AZANjSKA POGAČA“^{[mrtav link]}
• Satelitska mapa Wikimapia
• Gugl satelitska mapa Maplandia
• Plan naselja na mapi