Salvatore Giuliano (film)

Trajanje123 min.Zemlja ItalijaJezikitalijanski

Salvatore Giuliano je italijanski crno-bijeli igrani film snimljen 1962. u režiji Francesca Rosija, poznat kao jedno od prvih eskplicitno politički angažiranih ostvarenja u Rosijevoj filmografiji, a po kojima će on i italijanska kinematografija postati poznata sljedećih nekoliko decenija.

Naslovni lik filma je Salvatore Giuliano, znameniti vođa sicilijanskih odmetnika koji je bio ubijen 1950. godine. Radnja filma započinje pronalaskom njegovog leša te, potom, kroz flashbackove, nastoji dati ekonomsku i političku pozadinu njegovih aktivnosti kroz prizmu Sicilije nakon savezničke invazije i u prvim godinama iza Drugog svjetskog rata, prije svega kroz složeni i ambivalentni odnos prema sicilijanskoj mafiji, bogatim zemljoposjednicima i predstavnicima poratne vlasti. Usprkos ne-linearnog narativnog pristupa, Rosi se prilikom snimanja nastojao držati neorealističkih načela, te je angažirao naturščike umjesto profesionalnih glumaca (sa izuzetkom Franka Wolffa koji tumači lik Giulianovog pomoćnika Gasparea Pisciotte), a također je nastojao snimati na autentičnim lokacijama. U slučaju rekonstrukcije zloglasnog masakra kod Portella della Ginestre je to izazvalo incident, s obzirom da su u njoj sudjelovali preživjeli sudionici tog događaja, te je zvuk pucnjeva u masi statista izazvao masovnu histeriju i stampedo prilikom koga je nekoliko ljudi ozlijeđeno.

Film je, usprkos toga, doživio veliki uspjeh. Rosi je na berlinskom festivalu dobio Srebrni medvjed za režiju, a dobio je i nekoliko nagrada. Film je također izazvao velike rasprave o stanju na Siciliji i pravoj pozadini Giulianove smrti u italijanskoj javnosti, pod čijim je pritiskom tadašnja vlada provela javnu istragu (iako bez pravih rezultata). Salvatore Giuliano je, međutim, imao daleko važniji efekt na druge, prije svega politički angažirane sineaste, a među kojima se ističe Costa Gavras koji je Rosijeve tehnike koristio u svom znamenitom filmu Z.

Sam Giuliano, koji se relativno rijetko pojavljuje u filmu, je 1987. godine bio predmet mnogo konvencionalnijeg biografskog filma The Sicilian (po istoimenom romanu Maria Puza) gdje njegov lik tumači Christopher Lambert.

• Salvatore Giuliano na sajtu IMDb
• Salvatore Giuliano na AllMovie-u (en)
• Criterion Collection essay by Michel Ciment
• Erikson, Glenn (20 February 2004). „Salvatore Giuliano”. DVD Savant. Pristupljeno 2009-11-08.