İyot pentaoksit

İyot pentaoksit I₂O₅ formülü ile gösterilen kimyasal bileşiktir. Bu iyot oksit, iyot asidinin anhidriti ve iyotun tek kararlı oksididir. 200 °C'de kuru hava akımında iyodik asidi kurutmak suretiyle üretilir:^[1]

2HIO₃ → I₂O₅ + H₂O

Yapısı

I₂O₅ 139.2°'lik I-O-I açısı ile açısal şekle sahiptir, ancak molekülün bir ayna düzlemi yoktur, bu yüzden simetrisi C_2v yerine C₂'dir. Terminal I-O mesafeleri 1,80 Å ve köprüleme IO mesafeleri 1,95 Å civarındadır.^[2]

Reaksiyonları

İyot pentaoksit oda sıcaklığında karbonmonoksit ile karbondioksiti kolayca okside eder:

5CO + I₂O₅ → I₂ + 5CO₂

Bu reaksiyon, bir gaz numunesinde CO konsantrasyonunu analiz etmek için kullanılabilir.

I₂O₅, SO₃ ve S₂O₆F₂ ile [⁺IO₂] iyodil tuzları oluşturur, konsantre sülfürik asit ile ise [IO⁺] iyodosil tuzları oluşturur.

İyot pentoksit, yaklaşık 350 °C'ye ısıtıldığında iyot (buhar) ve oksijene ayrışır.^[3]

Kaynakça

^ Greenwood, Norman N .; Earnshaw, Alan (1997). Elementlerin Kimyası (2. baskı). Butterworth-Heinemann . s. 851-852. ISBN 0-08-037941-9 .
^ Selte, K.; Kjekshus, A. (1970). "Iodine Oxides: Part III. The Crystal Structure of I₂O₅ 10 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (pdf). Acta Chemica Scandinavica. 24 (6): 1912–1924. doi :10.3891/acta.chem.scand.24-1912 18 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ G. Baxter ve G. Tilley, "İyot ve Gümüşün Atomik Ağırlıklarının Bir Tekrarı" , Kimya Haberleri ve Endüstri Bilimleri Dergisi; Cilt 99-100, Kraliyet Cemiyeti Yıldönümü Toplantısı, 3 Aralık 1909, s. 276. ( Google Kitaplar 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. )